گریم باعث همذات‌پنداری می‌شود

او در آن زمان مشغول ساخت ماسک‌های میمون‌ها بود و پس از نمایش فیلم «سیاره میمون‌ها» در سال 1338 که مصادف با سال 1963 میلادی بود جان چمپرز که هم کارگردان و هم طراح گریم این فیلم بود جایزه اسکار را برای سیاره میمون‌ها دریافت کرد و بعد طبق روال جایزه اسکار را به همه داد تا با آن عکس یادگاری بگیرند و بعد من هم این عکس را گرفتم، اما فردای آن روز روزنامه‌ها نوشتند که من جایزه اسکار گرفتم که اصلا چنین نبود من دستیار جان چمپرز در حوزه گریم بودم و کارمند او به حساب می‌آمدم، اما زمانی که عکس من با اسکار منتشر شد این اشتباه رخ داد. البته بعد اصلاح و تفهیم کردم؛ اما در هر صورت برای من به عنوان یک ایرانی خیلی افتخارآمیز بود که دستیار گریموری باشم که جایزه اسکار گرفته و من همواره از این بابت به خود می‌بالم.»

آنچه آمد بخشی از خاطره بیژن محتشم است، کسی که او را به عنوان «پدر گریم ایران» می‌شناسند و خیلی از چهره‌پردازان مطرح، گریم را از او یاد گرفته‌اند. او ، درباره گریم و قابلیت‌های آن در آثار هنری می‌گوید: یک گریمور خوب می‌تواند بر مبنای نوشته و خواسته کارگردان کار را جلو ببرد. در حقیقت همه چیز بستگی به خواسته کارگردان و شرایط سناریو و امکانات فیلمبرداری دارد. البته نباید از گریمور انتظار کار معجزه‌آسایی داشت.

مثلا نمی‌شود یک آدم 50 ساله را به کودک 7 یا 8 ساله تبدیل کرد یا دماغ خیلی بزرگ را به شکل یک دماغ کوچک درآورد. متاسفانه این روزها در فیلم‌ها توجهی به گریم نمی‌شود و بقیه شرایط کار برای کارگردانان مهم است در صورتی که سال‌ها قبل و زمانی که من جوان بودم گریم در فیلم‌ها جزو مهم ترین فاکتورها بود. شما با یک گریم خوب می‌توانید تماشاگر را با خود همراه کنید و او هم می‌تواند بعضی از ضعف‌ها را نادیده بگیرد و بگوید عوضش فیلمی بود که گریم خوبی داشت.

محتشم درباره نقش گریم در شخصیت‌پردازی می‌گوید: گاهی چهره‌پردازان درآثار تاریخی شخصیت واقعی را نادیده می‌گیرند و پردازش چهره را به شکلی انجام می‌دهند که نه تنها شخصیت تاریخی به خوبی نشان داده نمی‌شود بلکه چهره بازیگر هم خدشه‌دار می‌شود. این موضوع باعث می‌شود مخاطب ارتباط خود با بازیگر چهره را از دست بدهد و قادر به همذات پنداری با او نشود.

این گریمور باسابقه می‌گوید: تغییر کلی چهره بازیگر شناخته شده تنها در صورتی مفید است که در متن فیلمنامه بر تغییر چهره یک شخصیت تاکید شده باشد، اما باز هم این تغییر باید به شکلی صورت بگیرد که منطبق با واقعیت باشد و این امر به مطالعه دقیق تاریخ و ایجاد آشنایی نسبی با شخصیت مورد نظر از طریق عکس‌های قدیمی یا نقاشی‌ها است. محتشم با تاکید بر جایگاه مهم همذات‌پنداری مخاطبان با نقش‌ها در اثر گریم مناسب توضیح می‌دهد: اگر مخاطب با شخصیتی ارتباط نگیرد و آن شخصیت به شکل باورپذیری پرداخت نشده باشد تمام تلاش‌های یک گروه زیر سوال می‌رود.