جام جم سرا به نقل از خبرنو:
تعمیمهای افراطی
«هرگز»، «همیشه»، «هیچ وقت»، «همه» اگر این کلمات را در اتفاقات زندگیتان زیاد به کار میبرید، به خودتان شک کنید. شاید شما هم یکی از افراطیون باشید. این دسته از افراد حقیقتهای زندگیشان را خیلی پر رنگتر از مقدار واقعیاش میبینند و این برایشان مشکل ساز میشود. مثلا اینکه دختری به آنها جواب رد داد، ناامید میشوند و این موضوع را تعمیم میدهند به همه موردهای دیگر! یعنی با خودشان میگویند: «معلوم است دیگر همه به من جواب رد میدهند!»
فیلترینگ
تا به حال آدمهایی با زندگیِ پر قرارداد دیدهاید؟ قراردادهای ذهنی که شاید خیلی اوقات مانع تصمیم گیری و انتخاب درستشان شود! این قراردادها همان باید و نبایدها و اعتقاداتی هستند که ممکن است درست و به جا نباشند اما در زندگی فرد چهارچوبهای خاصی ایجاد میکنند که مانع حرکتشان میشود.
فردی که فیلترهای زیادی دارد، در واقع تحت تاثیر یک نکته منفی همه واقعیت را تاریک میبیند و دیدش به قضیه منفی است. مثلا دختری که قرارداد ذهنیاش این است که پسرهای تحصیل کرده فهمیدهترند، یک فیلترینگ بزرگ دارد و آن هم این است که اگر فردی با تحصیلات کم برای خواستگاریاش بیاید با یک دید منفی به او نگاه میکند و قضاوتهایش نادرست و نتیجه گیری غلط است. یا عقاید عجیبی که صرفا بر اساس تجربیات قبلی شما رخ داده و ممکن است درست نباشد. مثلا مردان کوتاه قد خیانت میکنند، تکفرزندها همیشه لوس هستند و...
کم و بیش همه ما درگیرش هستیم. وقتی فکرهایی که به ذهن خودمان خطور میکند را به دیگران نسبت میدهیم در واقع همان گمان بردن یا ذهنخوانی است. مثلا آقا پسری که میگوید: «از نگاهش فهمیدم که اصلا از من خوشش نیامد و فکر میکند من آدمِ بیعرضهای هستم!» دچار ذهنخوانی است.
این تیپ افراد انگار دوست دارند فکر دیگران را در مورد خودشان بخوانند، اما با دیدی منفی! فکرخوانی باعث میشود قبل از آنکه تعاملی میان شما و طرف مقابلتان شکل بگیرد رابطه از بین برود. ذهنخوانی بزرگترین دلیل اختلافات افراد و سوء تعبیرها است. چون شما بر مبنای تصورات و تجربیات خودتان تصمیم میگیرید نه آنچه حقیقتا وجود دارد.
استدلال هیجانی
اگر بر اساس احساساتتان تصمیم میگیرید و نمیتوانید بر هیجاناتتان مدیریت داشته باشید و وقتی که باید نمیتوانید احساساتتان را کنترل کنید، متاسفانه دچار خطایشناختی استدلال هیجانی هستید! یعنی استدلال میکنید اما بر اساس هیجاناتتان نه عقلتان!
این جور استدلال کردنتان، ببخشید، اما به دردِ خودتان میخورد! مثلا فرض بفرمایید دختری را که میداند طرف سن بالا میزند و تحصیلاتی هم ندارد و فقط یک شغل خوب دارد و به لحاظ خانوادگی تناسب هم ندارند ولی ته ماجرا میگوید: خب دوستش دارم و بله!
این بله گفتنها مبارکی دارد؟! به این میگویند استدلال از نوع هیجانیاش! دختر خانم را فاز پولداری میگیرد و هیجانی میشود و میگوید بله! پشت این استدلالهای هیجانی پشیمانی است.
متاسفانه خیلی از خطاهایشناختی به خاطر منفینگری ما به زندگی و اتفاقاتی است که برایمان میافتد. مطمئنا با دیدی مثبتتر و بازتر برداشتهای بهتری از اتفاقات زندگیمان خواهیم داشت و موانع ازدواج هم از سر راهمان برداشته میشود.
این نوع تفکر را تفکر قطبی شده، سیاه و سفید و استدلال به شیوه همه یا هیچ نیز مینامند. در این شیوه فرد تمایل دارد واقعیات را به صورت مطلق تعبیر کند، در این حالت، او به هیچ وجه تعبیرهای بینابینی (خاکستری) را نمیپذیرد.
در ذهنیت اشخاصی با این طرز تلقی، امور به دو طبقه تقسیم میشود: خوب و بد، سیاه و سفید، ممکن یا غیر ممکن، مطلوب یا غیر مطلوب. مثلا ممکن است فرد معتقد باشد همسر آینده او باید در رشته تحصیلی مشابه خودش درس خوانده باشد در این صورت ازدواج بیازدواج! یا اینکه فرد ممکن است عقیده داشته باشد اختلاف سنی در ازدواج باید بین ۳ تا ۵ سال باشد و بیشتر و کمتر از آن بیمعنی است و نباید با فردی در آن رده سنی ازدواج کرد.
این طور آدمها فکر میکنند اگر کسی کاملا خوب نباشد، حتما بد است. اگر کاملا خوشبخت نباشد، حتما بدبخت است و...
بزرگ نمایی و کوچک نمایی
در این فرایند شما ممکن است فرد یا وقایع اتفاق افتاده را بسیار کوچک و دست کم بگیرید یا اینکه بعضی از وقایع را بیش از حد بزرگ، جلوه دهید. ممکن است این خطای شناختی در قضاوت کردن توانمندیهای خودتان باشد یا همسر آیندهتان.
به هر ترتیب، شما ممکن است در بزرگ دیدن یا کوچک دیدن خودتان یا او دچار اغراق شوید و این تفکر اغراق آمیز شما را از یک انتخاب واقعی و منصفانه دور کند.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد