به عنوان مثال بد نیست بدانید که در کشور ما ۴۰ درصد افرادی که عمل زیبایی بینی انجام میدهند نیازی به آن ندارند! یا اینکه جراحی زیبایی بینی بین مردان از زنان بیشتر شده است.
دکتر غلامرضا امیریان معتقد است: تنها ۶۰ درصد افرادی که برای جراحی بینی مراجعه میکنند واقعاً به جراحی نیاز دارند. او هم دلایل بالا بودن آمار بالای جراحی بینی در ایران را عمدتاً ناشی از مسائل فرهنگی و چشموهمچشمی میداند.
در همین زمینه پژوهشگران حوزه خانواده و زنان در توضیح و تبیین چرایی مصرف بالای لوازم آرایش در ایران، به مفهوم مصرف متظاهرانه و مادیگرایی اعتقاد دارند. مصرف متظاهرانه به معنای روشی است که فرد برای مطرح شدن خود و جلب نظر افراد دیگر با استفاده از لوازم آرایشی و نوع پوشش، بهکار میبرند. برخی معتقدند، این روشها بر اساس الگوهای رسانهای و ترفندهای تبلیغاتی شکل میگیرد و برخی معتقدند که این موضوع چیزی نیست جز برخاستهای از محدودیتهایی که با فرار از آنها، نمود در وضع ظاهری افراد پیدا میکند. اما سوال این است که آنها چگونه روند جامعهپذیری خود را دنبال میکنند؟
حدادی، پژوهشگر حوزه خانواده و زنان میگوید: فرد با پذیرش خودابژهسازی، در فرآیند جامعهپذیری به دو نوع عملکرد دست میزند. عملکرد اول که علت عملکرد دوم است، نظارت و مراقبت بدنی است. دختری از طریق رسانه به مدل استاندارد زیبایی دست پیدا میکند و خود را با این مدل مقایسه میکند؛ ماحصل مقایسه دائمی خود با مدلهای زیبایی رسانهها منجر بنوعی نارضایتی و شرم از بدن میشود؛ چراکه بدن فرد قطعاً با مدل زیبایی متفاوت است.
نتیجه یافتههای پژوهشی در تحقیقی که در این حوزه انجام شده و شامل ۲۴۴ زن ساکن در شهر تهران و ۱۷۳ دانشجوی دختر تحصیلات تکمیلی ساکن خوابگاههای تهران بوده، نشان میدهد که اکثریت نمونه، بیش از متوسط دارای مصرف متظاهرانه بوده و همچنین، اکثریت نمونه، بالاتر از متوسط در روابطشان مادیگرا بودهاند و علاوه بر این، زنان ساکن تهران، مصرف متظاهرانه بیشتری از دانشجویان شهرستانی ساکن خوابگاه دارند. از طرف دیگر، گروههای سنی هم متفاوتند؛ گروه سنی ۱۸ تا ۲۸ ساله با گروه سنی ۳۶ تا ۴۵ ساله در متغیرهای مواظبت بدنی دارای تفاوت معنادار هستند و میتوان گفت که گروههای سنی جوانتر؛ بهطور معناداری بدن خود را بیشتر مورد ارزیابی و مواظبت قرار میدهند و درباره چگونگی نمود بیرونی بدنشان حساسیت بیشتری دارند.
تحقیقات انجام شده درباره زیبایی و بدن در خارج از کشور در مقایسه با تحقیقات داخل کشور از حیث کیفیت و کمیت در مرتبه بالاتری قرار دارد. گروه تحقیقاتی داو در سال ۲۰۰۴ در پژوهشی با عنوان «زیبایی نقادانه» طی بررسی ۳۲۰۰ زن از ۱۰ کشور جهان در گروه سنی ۱۸ تا ۶۴ سال که بهصورت پیمایش تلفنی انتخاب شده بودند، دریافتند که ۴۴ درصد از زنان بر این باور هستند که زیبایی، مقولهای فراتر از ویژگیهای جسمانی است. یافتههای همین تحقیق نشان میدهد، زنان، مفهوم زیبایی را بهعنوان ویژگیهای جسمانی ذاتی، امری کهنه و منسوخ دانسته و در عوض، موقعیتها و تجربیات را بهعنوان عامل توانمندساز در احساس زیبایی در نظر گرفتهاند.
از دیگر نتایج تحقیق یادشده این است که ۲۱ درصد از زنان با خرید محصولات زیبایی و ۱۷ درصد از زنان با نگاهکردن به مجلات مد، زیبایی را تجربه میکنند.
اما در این میان، کاروکاسبی کلینیکهای جراحی محدود تغذیه، پاکسازی و خدمات پوستی سکه است که حالا بسیاری از پزشکان عمومی هم ترجیح میدهند پس از ۷ سال درس خواندن و دکتر شدن، یک دوره آموزشی کوتاه برای انجام خدمات زیبایی ببینند و به جای ویزیت بیماران مبتلا به آنفلوانزا، بوتاکس و ژل به صورت و بدن مراجعانشان تزریق کنند! فعالیتی که هم درآمد بیشتر و هم مراجعان زیادی نصیبشان میکند.
آیا تمام اینها نشانه بروز جامعهای مدرن و بروز شدن مردمان این جامعه است یا حاکی از یک بیماری اکتسابی است؟ در نبود کارکرد صحیح نهادهای فرهنگی، تعاملات درون جامعه، جامعه را به کدام سمتوسو خواهد برد؟ (شهروند)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد