چپ دست‌ها باهوش‌ترند یا راست دست‌ها؟

در سال‌های دور چپ دست بودن فرزندان مایه ننگ بود و خانواده‌ها به محض آگاهی از این ویژگی، کودک را وادار به نوشتن و انجام امور خود با دست راست می‌کردند. این قضیه از ارتباط شیطان با دست چپ، تحویل کارنامه‌ی اعمال بد به دست چپ در روز قیامت و اعتقاداتی که هیچگونه ارتباطی با این ترکیب ژنتیکی غالب ندارند، شروع شد. اما با گذشت زمان و پیشرفت علم محققان دریافتند که چپ دست‌ها علاوه بر ضریب هوشی بالا نسبت به راست دست‌ها، بطور متوسط از آنان خلاق‌تر نیز می‌باشند. البته این یافته‌ها و خصوصیات به همین جا ختم نمی‌شود.

۲۲ مرداد‌ماه روز جهانی چپ دست‌ها

چپ دستی به مفهوم تمایل طبیعی افراد در استفاده از دست چپ برای انجام کارهای گوناگون و به ویژه نوشتن است. مطالعات گوناگون نشان می‌دهد ۹۰ درصد افراد جهان راست دست و فقط ۱۰ درصد آنها چپ دست هستند. از همین رو در اکثر جوامع وسایل و ابزار موردنیاز بیشتر برای راست‌دست‌ها طراحی شده و برای چپ دست‌ها اهمیت زیادی قائل نمی‌شوند. البته می‌توان ۲۲ مرداد روز جهانی چپ دست‌ها را به عنوان جرقه‌ای از توجه کردن به این افراد دانست.

باشگاه خبرنگاران نوشت: همچنین محققان در سال‌های اخیر به دنبال درک ارتباط بین تمایل افراد با دست راست یا چپ و خصوصیات فکری و رفتاری آنان بوده‌اند و به نتایجی هم رسیده‌اند. نقطه‌ی اوج این پژوهش‌ها زمانی بود که دانشمندان متوجه شدند بیشتر افراد هنرمند و موفق در گذشته و حال حاضر چپ دست هستند. افرادی همچون نیوتن، داروین، افلاطون، ارسطو و حتی حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان و باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا از این دسته افراد هستند.

افراد چپ دست شطرنج بازان ماهری هستند

قاسم شاهمرادی دستیار روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگویی گفت: از هر ۱۰ نفر در جهان، یک نفر چپ دست است و این مشخصه در نوزادی قابل تشخیص نیست بلکه کودک در شش سالگی تمایل خود را تثبیت می‌کند.

وی در خصوص تمایز افراد چپ دست و راست دست اظهار داشت: چپ دستان، نیمکره‌ی مسلط مغزشان نمیکره‌ی راست است. با توجه به این مشخصه می‌توان ویژگی‌هایی را برای آنان تعریف کرد. نیمکره‌ی راست مغز مسئول اعمال فضایی است بطوریکه اگر نیمکره‌ی راست فعال باشد فرد خلاق‌تر با تفکری بازتر و متفاوت از دیگران می‌باشد. پس افراد چپ دست در انجام کار‌های خلاقانه و هنری از جمله موسیقی نسبت به افراد راست دست برتری دارند. همچنین افراد چپ دست تفکری واگرا دارند به این معنی که اگر جمعی در خصوص موضوعی نظر و تفکری یکسان و همگرا داشته باشند، افراد چپ دست نظری متفاوت خواهند داشت.

وی در خصوص برتری دیگر این افراد افزود: در برخی رشته‌های ورزشی افراد چپ دست بسیار می‌درخشند. الکساندر آلخین ۲۰ سال قهرمان شطرنج جهان بود و با ۵۰ نفر با چشم بسته بازی می‌کرد. او نیز چپ دست بود و قدرت تجسم صحنه‌های بازی را داشت. در بازی‌هایی همچون بیس بال نیز با قدرت تصور و به کارگیری دست چپ می‌توان موفق‌تر بود.

وادارشان نکنید، لکنت زبان می‌گیرند

شاهمرادی تاکید کرد: همیشه افراد چپ دست از راست دستان برتر نیستند، بلکه مشکلاتی هم متوجه آنها خواهد بود. تحقیقات نشان می‌دهد از نظر روانشناسی، افراد چپ دست در معرض روان پریشی قرار دارند اما هنوز نتیجه‌ی قطعی در مورد عامل بروز این اختلال در این افراد به ثبت نرسیده است. برخی معتقدند ژنی که مسئول ویژگی‌های رفتاری و روان پریشی است، در افراد چپ دست بسیار فعال است. البته این رابطه همیشه برقرار نیست و هر چپ دستی روان پریش نمی‌شود.

وی با اشاره به دسته‌ی دیگر از افراد ادامه داد: افرادی که با دو دست کار‌های روزمره را انجام می‌دهند، اگر از روی تمایل باشد، نشان‌دهنده‌ی تمرکز فوق‌العاده‌ی آنان است اما اگر کودک را مجبور به کار با دست راست کنیم پیامد‌های جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت. یکی از پیامد‌ها لکنت زبان است زیرا گویایی در نیمکره چپ مغز فعال است، اگر کودک را وادار به استفاده از دست راست کنیم در حقیقت نیمکره‌ی چپ را وادار به انجام دوکار کرده‌ایم و این باعث آسیب رساندن به مرکز گویایی می‌شود. اما همانند برخی از فوتبالیست‌های چپ پا که علاوه بر پای چپ از پای راست هم استفاده می‌کنند تا تقویت شود، افراد چپ دست هم در بزرگسالی می‌توانند به صورت دلخواه از دست راست هم استفاده کنند که این امر نشان‌دهنده‌ی تمرکز بالا و انعطاف‌پذیری مغز آنان است و این افراد می‌توانند هماهنگی مطلوبی بین نیمکره راست و نیمکره‌ی چپ مغزشان ایجاد کنند.

دنیا به کام راست دست‌ها

ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که از ابزار پیش پا افتاده همچون قیچی گرفته تا وسایل مورد نیازی مانند ماشین، برای افراد راست دست طراحی شده‌اند و هر چپ دستی در طول دوران تحصیل خود باید دغدغه صندلی خوش دست و راحت را داشته باشد.

شاهمرادی تاکید کرد: با وجود این مشکلات بهتر است چپ دستان خود را با محیط وفق دهند البته ترک عادت موجب مرض است در نتیجه با کمال تمایل باید این هماهنگی را برقرار کنند.

وی در پایان گفت: راست دست‌ها افراد منطقی هستند و در رشته‌های ریاضی، فیزیک و فنی و مهندسی بیشتر موفق‌اند اما چپ دست‌ها روحیه‌ای هنری دارند و در کارهای هنری، خلاقانه و ورزش‌هایی که تسلط بدنی و مهارت حرکتی زیاد می‌طلبد، برتر هستند.