سهم چین در اقتصاد ایران کوچک خواهد شد

مهرداد عمادی درباره نوع قراردادهایی که شرکت‌های غربی در کوتاه‌مدت در ایران به دنبال آن هستند گفت: «به نظر می‌رسد که حدود دو‌ سوم یا ۷۰ درصد این شرکت‌ها در پی بستن قراردادهای تجاری باشند. این موضوع نه نگران کننده است و نه تعجب‌آور چراکه ایران به قراردادهای صنعتی نیاز دارد.»

وی افزود: «حدود یک‌سوم قراردادها هم به پروژه‌هایی در بخش‌های استراتژیک اقتصاد ایران مربوط می‌شود مثل پتروشیمی و گاز و نفت.»

وی همچنین به میزان سفرهای هیات‌های اقتصادی خارجی، مخصوصا از کشورهای اتحادیه اروپا به ایران اشاره کرد و گفت: «میزان این سفرها دور از انتظار بود و البته این امر بسیار مثبت است.»

مشاور نهادهای بین‌المللی در حوزه اقتصاد در بخشی از این گفت‌وگو در پاسخ به پرسش یکی از مخاطبان یورونیوز درباره مساله شفافیت اقتصاد ایران گفت: «عدم شفافیت پاشنه آشیل اقتصاد ماست.»

عمادی با اشاره به گفت‌وگوهایی خودش با هیات‌های اروپایی عازم ایران گفت: «شفاف نبودن، نگرانی تمام اقتصاددان‌هاست و ما تلاش می‌کنیم در حد توان از خارج کشور راه رانت‌خواری و رشوه‌گیری را ببندیم. در دو سال آینده راه دشواری در پیش رو خواهیم داشت، چراکه افرادی که در زیر این پرده کدر ثروت‌اندوزی کرده‌اند براحتی از بازار خارج نخواهند شد. »

وی همچنین گفت: «عدم شفافیت بیشتر اقتصاد ایران که بعد از تحریم‌ها به وجود آمد، هزینه‌های زیادی برای کشور به دنبال داشت و این مشکلات را نمی‌توان یکی یکی برطرف کرد.»

نوع خروج پژو از ایران مسئولانه نبود

عمادی به پایدار نبودن حضور شرکت‌های اروپایی در ایران که سوال یکی از مخاطبان یورونیوز بود اشاره کرد و گفت: «من نمونه پژو را استفاده می‌کنم. فرانسه رابطه بسیار تاریخی و گسترده‌ای با ایران داشته است، اما در چند سال اخیر شرکت‌های فرانسوی کمی شتاب‌زده برخورد کردند. نوع خروج پژو از ایران مسئولانه نبود و توقف در خط تولید در ایران مناسب نبود. در صحبت‌های خصوصی، مدیران پژو این موضوع را می‌پذیرند.» این کارشناس اقتصادی ساکن بریتانیا همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره فقدان آمار و ارقام قابل اتکا در اقتصاد ایران گفت: «در کوتاه‌مدت برای ارزیابی ریسک به آمارهای اقتصادی احتیاج داریم؛ در واقع هیچ شرکت خارجی تا زمانی که نتواند ارزیابی ریسک کند وارد بازار نخواهد شد که هم اکنون در ارتباط با ایران با این مشکل مواجه هستیم.»

وی تصریح کرد این موضوع مربوط به دولت قبلی نیست، بلکه مربوط به همه زمان‌هاست حتی پیش از انقلاب هم همین گونه بوده است.

نگاه امنیتی به اقتصاد به نفع بازار نیست

«این‌که به داده‌های اقتصادی به عنوان مساله امنیتی نگاه شود در واقع نگاهی غیر سازنده و تخریبی نسبت به آمار است. ما باید به آمار به عنوان پیش‌نیاز گام‌های سازنده نگاه کنیم نه به عنوان مساله امنیتی.»

این کارشناس درباره موانع برای سرمایه‌گذار خارجی نیز گفت: «در بخش‌هایی به جز گاز و نفت و پتروشیمی، ورود به بازار ایران مشکل خواهد بود. چراکه در ارتباط با تجارت خارجی یا توزیع کالا مثلا ۴۰ درصد توزیع کالا زیر پوشش نهادهای خاصی است که وابستگی‌های امنیتی دارند. این به معنای بن بست نیست. کشورهای دیگر هم این مشکلات را داشته‌اند. مثلا ترکیه و کره جنوبی توانسته اند این مساله را پیش ببرند چراکه با شفافیت و نظارت دولتی این مشکلات برطرف می‌شوند.»

رقابت چین و شرکت‌های اروپایی

بخش دیگر این گفت‌وگو به حضور کشور چین در اقتصاد ایران اختصاص داشت. عمادی در این باره معتقد است که اگر شاهد گسترش حضور شرکت‌های غربی بویژه شرکت‌های اروپایی در ایران باشیم در برخی بخش‌ها حتما سهم چین کوچک خواهد شد. وی در عین حال درباره روسیه گفت: «روسیه سهمی در بازار مصرفی و صنعتی کشور ما ندارد. قراردادهای روسیه با ایران برپایه مسائل سیاسی و امنیت منطقه بسته شده است. بنابراین اثر روی روسیه کمتر خواهد بود، اما چون چین کارتل بزرگ در اقتصاد ایران است با شرایط جدید نقش چین در اقتصاد ایران کوچک‌تر خواهد شد.»

عمادی همچنین معتقد است که قراردادها با چین به خاطر ملاحظه‌های سیاسی لغو نمی‌شوند، اما به نظر می‌رسد گسترش هم پیدا نخواهند کرد.

وی از بازار ایران به عنوان یک بازار انحصاری شده یاد کرد و گفت: «می‌توان در مدت سه تا چهار سال این انحصارها را کوچک کرد، اما اگر بخواهیم وارد بازار رقابتی آزاد شویم، بین هشت تا ده سال زمان می‌برد. چراکه انباشتگی ثروتی که در برخی جاها صورت گرفته، این‌طور نخواهد بود که به راحتی جمع شود. اما باور دارم که به سمت رقابتی کردن بازار در ایران و شفاف شدن اقتصاد حرکت می‌کنیم. »

یورو نیوز/ 7 آگوست 2015