کشف بخش‌هایی از راه شاهی هخامنشی

بتازگی بخش‌هایی از این جاده‌های سنگفرش باستانی ـ که به گفته کارشناسان یک شبکه خبررسانی شگفت‌انگیز و یکی از جنبه‌های بارز تشکیلات اداری حکومت هخامنشی به شمار می‌رفته ـ کشف شده است که اداره امور این شاهنشاهی گسترده از هند تا مدیترانه از طریق آن انجام گرفته است. با وجود اهمیت این شاهراه کهن، بندرت پژوهش باستان‌شناسی درباره آن صورت گرفته است.

احسان یغمایی‌ از باستان‌شناسانی است که در دو دهه گذشته به گردآوری برخی مدارک این راه و پژوهش درباره آن گام برداشته است. او که اکنون سرپرستی هیات پژوهش‌های باستان‌شناسی راه شاهی شوش ـ تخت جمشید را به عهده دارد، از یافتن بقایای کالبدی این راه در محدوده شوش تا بهبهان می‌گوید.

به گفته او، در این فصل از پژوهش‌های باستان‌شناسی، آنها ضمن بازنگری منطقه‌های بررسی شده پیشین موفق شدند برخی مناطق بررسی نشده را نیز مطالعه کنند: به شناسایی و بازبینی بیش از 160 اثر و محوطه پرداختیم و توانستیم با پیمایش مسیر دزفول، شوش، شوشتر، رامهرمز، امیدیه و بهبهان که به خط مستقیم حدود 300 کیلومتر است، نشانه‌های این راه را شناسایی کنیم.

به گفته یغمایی، در این مسیر افزون بر منزلگاه و دژ دیدبانی، قطعاتی از جاده‌های سنگفرش باستانی هم کشف شد.

این باستان‌شناس همچنین از مشکلاتی می‌گوید که گاه به نابودی بخش‌هایی از بقایای این راه باستانی منجر شده است: شمار زیادی از محوطه‌های دشت شوشان به دلیل حاصلخیزی این منطقه کاملا تسطیح یا بشدت تخریب شده که از این نظر، شناسایی محوطه‌های هخامنشی را دشوار می‌کرد.

متأسفانه با شتاب توسعه و عمران در مناطق مختلف، آثار و نشانه‌های بیشتری از میان می‌رود.