بسیاری از کارشناسان صنعت خودرو بر این باورند که نتیجه این رسوایی نه تنها تحت پیگرد قرار گرفتن مدیرعامل قبلی خودروسازی فولکس واگن، ضرر مالی هنگفت و خدشهدار شدن اعتبار این برند بوده، بلکه باعث تقویت خواسته تغییر رویه تولید خودروهای دیزلی به سمت خودروهای الکتریکی شده و همین موضوع فرصتی در اختیار خودروساز آمریکایی تسلا ـ که به طور تخصصی خودروی الکتریکی تولید میکند ـ قرار داده است. از زاویهای دیگر این رسوایی جهت خودروسازی جهان را تغییر داده است.
تیغ دولبه، سیاست جدید فولکس واگن
با توجه به ایجاد جو نامناسب علیه تولیدات فولکسواگن در سراسر جهان اکنون سیاستگذاران این خودروسازی به دنبال کمرنگ کردن حضور خودروسازی فولکس واگن در بازارهای بینالمللی هستند تا بتوانند با این سیاست، دوباره اعتماد خریداران را به خود جلب کنند؛ در حالی که این سیاست در واقع همان تیغ دولبه علیه جایگاه این خودروساز در بازارهای بینالمللی است.
به عقیده بسیاری از تحلیلگران، سیاست جدید فولکس واگن که به واسطه حضور تقریبا 5/11 میلیون خودروی دیزلی این خودروساز در جادههای مختلف دهکده جهانی اتخاذ شده است میتواند حداقل 5/6 میلیارد دلار برای این شرکت هزینه داشته باشد و به نوعی مشکل عمدهای در گردش مالی آن ایجاد کند.
بازارهای جدید در ایران و شمال آفریقا
هرچند ریچارد میلر یکی از تحلیلگران صنعت خودرو براین باور است که سیاست محدود کردن حضور خودروسازی فولکس واگن مربوط به بازارهای اروپایی و آمریکا بوده است و مسئولان این خودروسازی به دنبال دستیابی به بازارهای نوینی در دیگر نقاط جهان مثل ایران و شمال آفریقا هستند؛ چون ورود محصولات این خودروساز با توجه به امتیازات ویژه میتواند بخشی از خسارت ناشی از حضور کمرنگ فولکس واگن در بازارهای سنتی خود یعنی آمریکا و قاره سبز را پوشش دهد. وی درباره حضور فولکس واگن در بازارهای جدید میگوید: اکنون مصرفکنندگان آمریکایی و اروپایی نسبت به آلایندگی خودروهای دیزلی ساخته شده این شرکت دچار شک و تردید شدهاند، چون در گذشته بیشتر به میزان خروج دیاکسیدکربن از موتور این خودروها حساس بودند در حالی که اکسید نیتروژن خروجی از اگزوز خودروهای دیزلی فولکس واگن بسیار بیشتر و خطرناکتر از آلاینده قبلی بوده و دستگاههای تست آلایندگی خودرو، خروج آنها را 5 برابر کمتر از واقعیت به دارندگان اعلام کرده است.
این تحلیلگر افزود: امروز بسیاری از مالکان خودروهای دیزلی فولکس واگن در قاره سبز درباره احساس خود هنگام رانندگی با محصولات فولکس واگن میگویند از این که با این خودرو در حال رانندگی هستیم احساس بدی داریم و اگر امکانش بود خودرویمان را میفروختیم اما اکنون هیچ خریداری برای آن نیست و با توجه به مبلغی که برایش پرداختهایم نمیتوانیم از آن صرفنظر کنیم، اما برای کمتر شدن این احساس سعی داریم کمتر از آن استفاده کنیم.
چشمپوشی از گردش مالی 200 میلیارد یورویی
وی تصریح کرد: با توجه به این که بیش از 50 درصد از خودروهای درحال حرکت قاره سبز با موتور دیزلی کار میکنند و با درنظر گرفتن احساس ایجاد شده خریداران درخواهیم یافت این منطقی است که فولکس واگن به دنبال بازارهای جایگزین خواهد بود که در آنها کمتر شناخته شده باشد و صرفا امتیازات ارائه شده خودروهایش مدنظر خریداران باشد.
میلر در ادامه گفت: رسوایی فولکس واگن یکی از بخشهای اصلی و اساسی اقتصاد وصنعت آلمان را تحت تاثیر قرار داده است. چون صنعت خودرو سال گذشته میلادی 14 درصد از تولید ناخالص آلمان را به خود اختصاص داده و خودروسازی فولکس واگن در همین دوره بیش از 9 میلیون خودرو به بازارهای بینالمللی صادر کرده است. این در حالی است که در بخش ساخت قطعات و دیگر بخشهای خودروسازی آلمان، گردش مالی 200 میلیارد یورویی امکان چشمپوشی دولت از این سود را به حداقل خود رسانده است.
این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به جایگاه خودروسازی میان سیاستمدران آلمانی تصریح کرد: این رسوایی اکنون دامن برخی مقامات سیاسی آلمان را نیز گرفته، چون مقامات سیاسی این کشور در ارتباط گستردهای با صنعت خودروی این کشور هستند. به عنوان مثال مسئولان ایالت نیدرزاکسن و شهر ولفسبورگ که دفتر مرکزی شرکت فولکس واگن در آن واقع شده است به تنهایی 20 درصد از سهام این شرکت خودروسازی بزرگ جهان را دراختیار دارند.
جایگزین دیزل سریعتر به میدان خواهد آمد
در همین حال الون موسک، مدیرعامل خودروسازی تسلا در ایالات متحده آمریکا با اشاره به رویداد اخیر فولکس واگن و تاثیر آن در صنعت خودروسازی با سوخت جایگزین گفت: اگرچه این موضوع نمیتواند باعث حذف شدن سوخت دیزل از فهرست سوختهای کنونی خودروها باشد، اما بدون تردید روند حذف و جایگزین شدن آن را بهشدت تسریع خواهد کرد و باید در آینده نزدیک منتظر اتفاقات جدیدی در این صنعت باشیم، چون اکنون گازوئیل به عنوان سوخت جایگزین بنزین زیر سوال رفته است. به عقیده وی این اتفاق درواقع دروازهای طلایی برای خودروهای الکتریکی است و باید از آن به شکل مناسبی استفاده شود.این درحالی است که براساس آمارهای ارائه شده از سوی انجمن خودروسازان اروپا در سه ماهه دوم سال جاری میلادی، فروش خودروهای نو با سوخت جایگزین 4/17 درصد افزایش پیدا کرده است. در این میان فروش خودروهای الکتریکی نسبت به دوره مشابه 53 درصد رشد را به خود دیده است.در این گزارش آمده این رشد قابل توجه دقیقا زمانی اتفاق افتاده که خودروهای الکتریکی به طور کلی گران تر از خودروهای معمول است، ولی نباید فراموش کنیم رانندگی با این خودروها بسیار ارزانتر از خودروهای با سوخت دیزل است.
رسوایی فولکس و موقعیت جدید تسلا
در همین حال انجمن خودروسازان اروپا درباره فرصت ایجاد شده برای خودروسازان بزرگ الکتریکی به دلیل رسوایی فولکس واگن اعلام کرده است: شرکت آمریکایی تسلا که متخصص در تولید خودروهای الکتریکی در جهان است با استفاده از فرصت ایجاد شده توانسته اکنون بسیاری از معادلات موجود بازار خودروهای الکتریکی را به خود معطوف کند.
براساس این گزارش، خودروساز آمریکایی هفته گذشته مدل ایکس خود که جدیدترین خودروی الکتریکی این شرکت بوده را در کالیفرنیا رونمایی کرده است. جالب است این خودرو برای رسیدن به سرعت یکصد کیلومتر از حالت سکون تنها به 2/3 ثانیه زمان نیاز دارد و با شارژ کامل باتری میتواند 400 کیلومتر راه برود.
الون موسک، مدیرعامل این شرکت خودروسازی آمریکایی درباره این خودروی SUW گفت: اهمیت حفاظت از محیط زیست باعث شده روند تولید خودروهای الکتریکی، سرعت زیادی به خود بگیرند و مشکلات ایجاد شده برای فولکس واگن باعث شده این روند سریعتر از قبل حرکت کند؛ هرچند از این که دیگر قرار نیست با فولکس واگن در این زمینه رقابتی داشته باشیم بسیار خرسندم.
وی درباره رقابت خودروسازی تحت فرمانش دربازار خودروهای الکتریکی جهان افزود: اکنون تنها رقبای تسلا در بازار خودروهای الکتریکی، گوگل و اپل کار هستند که بیشتر در آنها راننده حکم سرنشین عادی را خواهد داشت؛ اما همان طور که میدانیم لذت رانندگی میتواند برگ برنده ما در آینده بازار خودروهای الکتریکی باشد.
اروپا و امتیازات ویژه
براساس گزارشی که از سوی انجمن خودروسازان اروپا منتشر شده اکنون بسیاری از کشورهای قاره سبز برای توسعه هرچه بیشتر استفاده از خودروهای الکتریکی امتیازات ویژهای برای خریداران این گونه خودروها درنظر گرفتهاند. یکی از مهمترین آنها در بازار خودروی بریتانیاست که در برخی شرایط مالکان این گونه خودروها تا سالی 5000 یورو تخفیف مالیاتی دریافت میکنند.
به عقیده کارشناسان این انجمن، ارائه این گونه مشوقها در کنار امتیازات ویژه دیگر ازجمله پارک رایگان در مرکز شهر یا شارژ رایگان در مراکز خرید توانسته به ترتیب استفاده از این نوع خودروها را در بریتانیا 4/64، فرانسه 7/59 و اسپانیا 58 درصد افزایش دهد.
بنابراین رسوایی فولکس واگن اگرچه به معنی پایان عصر خودروهای دیزلی نبوده، بلکه حرکتی در این جهت را دامن زده و آن را سرعت بخشیده است. شاهد مثال آن را میتوان در نمایشگاه اخیر خودروی فرانکفورت دانست که پورشه از نمونه جدید الکتریکی خود رونمایی کرد. بسیاری از تحلیلگران همین امر را عاملی در انتخاب ماتیاس مولر به عنوان مدیرعامل جدید فولکس واگن دانسته و عنوان میکنند احتمالا مولر برای جبران خسارات وارده به این خودروسازی ـ که به تازگی مدیریت آن را به عهده گرفته ـ به سوی تولید خودروهای الکتریکی روی خواهد آورد، اما کار بسیار سختی را در مقابل خود دارد.
منابع: دویچه وله، واشنگتن پست، یورونیوز، سیانان مانی
عماد عزتی
گروه اقتصاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد