مهر پوکی بر استخوان‌ها

به گزارش جام جم سرا، اما به بهانه امروز خوب است بدانید چرا، چه کسانی و تحت چه شرایطی مبتلا به پوکی استخوان می‌شوند‌؟

دکتر پرهام پارسانژاد، فیزیوتراپیست و عضو هیات مدیره انجمن فیزیوتراپی استان تهران در گفت‌وگو با جام‌جم پاسخ می‌دهد: وراثت، بی‌حرکتی، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی خانم‌ها، استفاده طولانی‌مدت از استروئیدها از قبیل کورتون، کمبود ویتامین D و کلسیم و طولانی‌مدت در معرض نور خورشید نبودن از عوامل ابتلا به بیماری پوکی استخوان است. به بیان دیگر، ژنتیک و رژیم‌های غذایی خالی از کلسیم، به‌خصوص در سال‌های اولیه رشد می‌تواند زمینه‌ساز بروز پوکی استخوان باشد.

سدی در برابر پوک شدن

این که هرگز در طول زندگی مبتلا به پوکی استخوان نشویم، اتفاقی غیر‌ممکن نیست‌؛ اما به گفته این متخصص اگر بخواهیم الگویی مناسب برای جلوگیری از این بیماران در نظر بگیریم باید تحرکی مداوم و آرام مانند و دویدن آرام و پیاده‌روی روزانه و نرمش‌های سبک صبحگاهی را جزو برنامه‌های ثابت روزانه خود تلقی کنیم.

وی می‌افزاید: از سوی دیگر، داشتن رژیم غذایی سرشار از کلسیم شامل لبنیات، میوه‌جات و سبزیجات تازه، حذف نوشابه‌های گازدار با قند بالا و غذاهای آماده و نیز در معرض نور آفتاب قرار گرفتن به مدت نیم ساعت روزانه از ضرورت‌های پیشگیری از پوکی استخوان تلقی می‌شود. فراموش نکنید فقر کلسیم یکی از عوامل پوکی استخوان است و میان عوامل موثر در بروز این بیماری نباید کم اهمیت شمرده شود.

این فیزیوتراپیست تاکید می‌کند: پیاده‌روی و ورزش‌های ساده و بدون فشار، اما مداوم که استخوان‌ ها در آن تحمل وزن دارند، ورزش مناسبی برای پیشگیری از پوکی استخوان تلقی می‌شود، اما شنا به علت آن که طی آن وزن زیادی بر استخوان‌ها اعمال نمی‌شود ورزش مناسبی برای پیشگیری از پوکی استخوان نیست.

آسیب‌پذیری بیشتر خانم‌ها

اما چرا خانم‌ها بیش از آقایان در معرض پوکی استخوان قرار دارند‌؟

به نظر می‌رسد گذراندن مقاطعی خاص از زندگی خانم‌ها چون بارداری، شیردهی و یائسگی که با تغییرات هورمونی زیادی همراه است منجر به آسیب‌پذیری بیشتر خانم‌ها نسبت به آقایان از این نظر می‌شود.

دکتر پارسا‌نژاد در این باره توضیح می‌دهد: بی‌شک یکی از عوارض بارداری مانند هر تحول هورمونی در بدن خانم‌ها می‌تواند پوکی استخوان باشد که در همه بارداری‌ها دیده نمی‌شود و شیردهی عامل آن نیست. در دوران یائسگی نیز فعالیت سلول‌های استخوان‌خوار نسبت به سلول‌های استخوان‌ساز بیشتر می‌شود و جذب کلسیم در استخوان کاهش می‌یابد البته مشاوره با پزشک متخصص زنان برای تنظیم هورمونی و مشاوره با فیزیوتراپیست‌ها با هدف دریافت برنامه ورزشی روزانه و مناسب می‌تواند از بروز پوکی استخوان طی این دوره از زندگی جلوگیری کند .

ایستگاه بعدی پوکی همیشه آرتروز نیست

وقتی تراکم استخوان کم می‌شود مفاصل آسیب‌پذیرتر می‌شوند و احتمال بروز آرتروز و التهاب مفاصل بیشتر است؛ اما اصولا آرتروز به ضعف غضروف مفصلی مربوط می‌شودکه روی سطوح استخوانی قرار دارند و لزوما به پوکی استخوان ربط ندارد.

این متخصص با بیان این مطالب می‌افزاید: البته کم بودن تراکم استخوان و افزایش فشار داخل استخوانی به علت وزن زیاد یا نشستن و ایستادن طولانی می‌تواند سبب بروز دردهای استخوانی شود که با التهاب مفصلی و آرتروز متفاوت است.

دکتر پارسا‌نژاد تاکید می‌کند: البته بیماری‌های روماتیسمی و التهابی دیگر که در آنها از دوز بالا و طولانی‌مدت داروهای استروئیدی استفاده می‌شود می‌توانند زمینه‌ساز پوکی استخوان شوند. همچنین در سرطان‌ها، شیمی‌درمانی و رادیوتراپی می‌توانند پوکی استخوان را تسهیل کنند. همچنین تومورهای استخوانی نیز در مواضع درگیر بافت استخوانی را دچار تغییر و شکننده می‌کنند.

پونه شیرازی - روزنامه جام جم