هرچند مسئولان استانی اذعان دارند این بار خود را برای مقابله با سیل آماده کردهاند، اما به گفته کارشناسان از آنجا که تخریب و ویرانی جزو ذات وجودی سیل است، پس آمادگی کامل برای رسیدگی هرچه سریعتر به سیلزدگان میتواند آثار و تبعات این بلای طبیعی را به حداقل برساند. اقدامی که تاکنون چندان به آن توجهی نشده است. از اینرو علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی اخیرا در جلسه علنی مجلس خواستار رسیدگی هرچه سریعتر به وضعیت سیلزدگان شد.
سیدمهدی هاشمی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی درباره این دستور ویژه و نحوه رسیدگی به آن به خبرنگار جامجم گفت: قرار شد دستگاههای اجرایی چون وزارت کشور و سازمان مدیریت بحران گزارشهایی را برای ما ارسال کنند تا در یک نشست مشترک این گزارشها مورد بحثوبررسی قرار گیرد.
وی با انتقاد از کندی دستگاههای اجرایی برای رسیدگی به مشکلات سیلزدگان خاطرنشان کرد: خانه ملت در حال بازنگری قانون سازمان مدیریت بحران است. متاسفانه با این که در حال بازنگری قانون سازمان مدیریت بحران هستیم، اما لایحهای که از سوی دولت به ما ارائه شد نهتنها مشکلات قبلی را برطرف نکرده، بلکه به لحاظ محتوایی ضعیفتر هم شده است. وی با بیان این که سازمانهای مردم نهاد در عرصه رسیدگی به مشکلات سیلزدگان فعالتر از سازمانهای دولتی هستند، تصریح کرد: انتظار ما این بود که دولت با موضوع حوادث و بلایای طبیعی جدیتر برخورد کند در حالی که عملکردها درباره سیلابهای اخیر و رسیدگی به سیلزدگان بسیار ضعیف بوده است .
سیدمهدی هاشمی درباره علت کندی رسیدگی به شهرهای سیلزده گفت: ما در بودجه سالانه این مصوبه را داشتیم که دستگاههای اجرایی میتوانند درصدی از اعتبارات را بهعنوان علی الحساب برای مقابله با حوادث احتمالی استفاده کنند؛ اما این که استفاده از این علیالحساب منوط به بازدید آقای نوبخت از محل وقوع حادثه و طی کردن مراحل اجرایی و تصویب دولت و دادن اجازه به مسئولان محلی برای هزینه کردن آن شود طبیعی است چنین روندی باعث کندی کار خواهد شد.
پیشبینیها درست نبود
محمدرضا مروارید، استاندار ایلام نیز در گفتوگو با جامجم اظهارکرد: ما بعد از اعلام هواشناسی در مورد بارانهای شدید و احتمال وقوع سیل اقدامات لازم را برای مقابله با چنین بحرانی انجام دادیم، ولی پیشبینی هواشناسی چندان با واقعیت پدیدهای که رخ داد تطبیق نداشت، چون آنها احتمال میدادند میزان بارش باران در حد صد میلی متر باشد، اما بارشی که اتقاق افتاد بیش از 400 میلی متر بارندگی بود. بنابراین ما اصلا انتظار چنین اتفاقی را نداشتیم. ما و سازمان هواشناسی تصور چنین بارشی را نداشتیم و البته وقتی احتمال وقوع باران از سوی سازمان مذکور داده شده ما تمهیدات لازم را برای مقابله با آن انجام دادیم. مثلا مسیلهایی را که دراین مناطق وجود داشت لایروبی کردیم و به کسانی که مسیر سیلاب قرار داشتند، هشدارهای لازم را دادیم و از سویی دیگر با توجه به ساختوسازهای غیراصولی که در مسیرهای پرخطر صورت گرفته بود به صاحبان آنها تاکید کردیم باید محل سکونت و مکان کار خود را تغییر بدهند و حتی شرایط ویژهای را هم برای این جابهجایی در نظر گرفتیم.
هاشمی: عملکردها درباره سیلابهای اخیر و رسیدگی به سیلزدگان بسیار ضعیف بوده است |
وی افزود: یکی دیگر از اقدامات ما اطلاعرسانی به عشایری بود که در منطقه ملکشاهی اقامت داشتند. همکاران ما در شهرداری این منطقه با مراجعه به این عشایر و دادن هشدارهای لازم از آنها تعهد گرفتند که این عشایر در مسیر پرخطر و در معرض وقوع سیلاب قرار نگیرند.
مروارید در عین حال یکی از مشکلات مدیریت بحران در چنین مواقعی را وجود واسطهای به نام سازمان مدیریت و برنامهریزی دانست و ابراز کرد: وقتی برای تامین منابع لازم جهت رسیدگی به خسارات وارده از وقوع سیل کمبود داریم وجود چنین واسطهای که بررسیهایی را در مورد نحوه تامین اعتبار و پرداخت پول دارد باعث کندی دریافت اعتبار لازم و به تبع آن کندی در انجام فعالیتهای عمرانی میشود.
وی با بیان این که در چنین مواقعی برای تسریع در روند رسیدگی به آسیبدیدگان باید هر گونه موانع اجرایی رفع شود، افزود: ما الان ده هزار خانه آب گرفته داریم که اگر بخواهیم منتظر ابلاغ اعتبار و تخصیص آن باشیم طبیعی است فرصتهای زیادی را از دست خواهیم داد.
ایجاد کمپهایی برای اسکان
مروارید درباره اقدامات صورت گرفته ازسوی مسئولان اجرایی برای یاریرسانی به سیلزدگان خاطرنشان کرد: درست همان روزی که این اتفاق افتاد همه مسئولان محلی شامل امداد و نجات، بنیاد مسکن، شهرداری و هلال احمر برای یاری به آسیبدیدگان تلاش کردند.
وی با اشاره به این که تعداد 300 خانه تخریب شده و آبگرفتگی خانهها هم در حد قابل توجهی بوده، ابراز کرد: برای اسکان آسیبدیدگان کمپی را با امکاناتی محدود برای اسکان در یکی از ورزشگاهها تهیه کردیم؛ اما استقبالی از سوی آسیبدیدگان برای مراجعه به آن کمپ صورت نگرفت و آنها ترجیح دادند برای اقامت به خانه بستگان و آشنایان خود بروند.
استاندار ایلام: برای اسکان آسیبدیدگان ایلامی کمپی را با امکاناتی محدود در یکی از ورزشگاهها تهیه کردیم |
به گفته استاندار ایلام، بیشترین آسیب در سیل اخیر متوجه کشاورزان و مرتع داران بوده است. امکاناتی نیز از سوی جهادکشاورزی برای آمادهسازی زمینهای کشاورزی داده شده و در عین حال شرایطی فراهم شد تا کسانی که خسارت دیدند برای بازپرداخت وامشان استمهال یکساله داشته باشند.مشکل آبگرفتگی خانهها هم به صورت کامل برطرف شده، ولی با توجه به حجم آبگرفتگی برخی از خانهها با توجه به وجود نم و رطوبت همچنان غیرقابل سکونت برای خانوادههاست.
رسیدگی به سیلزدگان قبل از شدید شدن سرما
سیل در استانهای لرستان وکرمانشاه نیز خسارات بسیاری به وجود آورد، اما به گفته مقامات استانی تاکنون چندان به وضعیت سیلزدگان رسیدگی نشده است بهطوری که جعفر بدری، رئیس دادگستری لرستان در نشستی به نحوه امدادرسانی به مردم سیلزده کوهدشت انتقاد کرد و گفت: سیلاب اخیر شهرستان کوهدشت خسارات زیادی به مردم محروم این شهرستان وارد کرده است. این درحالی است که برخی مردم این منطقه حتی به نان شب هم محتاج هستند.
نعمتالله منوچهری، نماینده پاوه و اورامانات نیز درباره خسارت سیل اخیر کرمانشاه گفت: اگر دولت خسارت سیل را به مردم نپردازد آن وقت مردم باید با این همه خسارت چه کار کنند. با این که درخصوص وقوع سیل هشدار داده شده بود، اما هیچ اقدام پیشگیرانهای برای کاهش خسارات صورت نگرفته بود.
وی با اشاره به این که در این سیل خانههای مردم، باغات، زمینهای کشاورزی و حتی راهها و تاسیسات آسیب زیادی دیدند، افزود: مهمترین بخشی که باید سریع مورد رسیدگی قرار گیرد خانههای مسکونی مردم است. در فصل سرما قرار داریم و قبل از این که سرما شدیدتر شود و دوباره بارش داشته باشیم باید خسارت خانههای مردم پرداخت شود.
فتاح غلامی
ایران
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد