رژه آلرژی، از کودکی تا بزرگسالی

دکتر علیرضا خیاط‌زاده، فوق‌تخصص آسم و آلرژی درباره کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری به جام‌جم می‌گوید: علائم آلرژی در سنین مختلف به صورت‌های متفاوت بروز می‌کند. معمولا آلرژی در سنین شیرخوارگی و کودکی به صورت تظاهرات پوستی یا اگزما و آلرژی غذایی ظاهر می‌شود و به تدریج با بالا رفتن سن، به صورت آلرژی‌های تنفسی مثل آلرژی بینی و تنگی نفس و آسم بروز می‌کند. این سیر را رژه آلرژی می‌گویند که از سن کودکی شروع می‌شود و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد.

زمینه ژنتیک و نقش کلیدی

وی با اشاره به این که زمینه ژنتیک آلرژی در بروز بیماری موثر است، می‌گوید: آلرژی یک استعداد ژنتیک است که سبب می‌شود، بیمار در برخورد با عوامل نسبتا بی‌خطر محیطی مثل غذاها یا گرده گیاهان و سایر عوامل محرک دچار علامت شود. بررسی‌ها نشان داده است، اگر پدر و مادر هر دو مبتلا به آلرژی باشند، احتمال ابتلای فرزندشان 80 درصد افزایش می‌یابد. به جز زمینه‌های ژنتیک، عوامل محیطی را هم نباید نادیده گرفت. ممکن است، فردی با زمینه ژنتیک آلرژی بر اثر قرار گیری در یک محیط آلوده مثل دود سیگار یا آلودگی هوا آلرژی‌اش بروز کند، اما در محیط غیرآلوده و سالم، دچار مشکل نمی‌شود. علائم این بیماری، در اغلب شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه داشته‌اند، ظاهر نمی‌شود.

بیماری‌های آلرژیک و تاثیر آن بر کیفیت زندگی

دکتر خیاط‌زاده می‌گوید: در شیرخوارگی آلرژی اغلب به صورت اگزمای پوستی و حساسیت غذایی بروز می‌کند. در اگزما، پوست دچار خشکی و خارش و قرمزی شده، کودک بی‌قرار و کم‌خواب می‌شود.

فرد مبتلا به آلرژی غذایی بر اثر مصرف غذایی که به آن حساسیت دارد، ممکن است دچار علائمی مثل دل درد، تهوع، استفراغ و حتی علائم پوستی و تنفسی و در موارد شدید دچار شوک آنافیلاکسیک شود. در این صورت لازم است، بیمار از مصرف غذایی که به آن حساسیت دارد، پرهیز کند و با برنامه غذایی مشخص کیفیت زندگی خود را بهبود بخشد.

معمولا آلرژی بینی با آبریزش، عطسه، خارش چشم و گوش و حلق همراه است که بر کیفیت زندگی بیمار تاثیر مستقیم می‌گذارد و گاهی امور روزمره فرد را مختل و دچار مشکل می‌کند. وی می‌گوید: بیمار مبتلا به آسم،‌ معمولا دچار علائمی مثل سرفه، تنگی نفس، خس‌خس سینه و احساس فشار در قفسه سینه می‌شود که این علائم ممکن است خودبه‌خود یا در برخورد با عوامل محرک محیطی یا با سرماخوردگی شروع شود.

این متخصص توصیه می‌کند: برای جلوگیری از بروز و تشدید آلرژی به‌خصوص در خانواده‌های دارای زمینه این بیماری از دادن شیر کمکی به شیرخوار خودداری شود. همچنین بهتر است شیرخوار تا شش ماهگی به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه شود. به علاوه کودک نباید در معرض محرک‌های آلرژی زا به خصوص دود سیگار قرار بگیرد. به بیان دیگر، والدین به‌خصوص مادر در دوران حاملگی از استعمال دخانیات خودداری کند.

ویتامین دی و افزایش ایمنی بدن

به گفته دکتر خیاط‌زاده مطالعات نشان می‌دهد، ویتامین دی در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر و حتی ممکن است از بروز برخی آلرژی‌ها جلوگیری کند. به همین دلیل،‌ بررسی سطح ویتامین دی ضروری است تا در صورت کمبود درمان لازم انجام شود.

با استرس خداحافظی کنید

وی در پاسخ این پرسش که استرس در ابتلا به آلرژی چقدر نقش دارد، می‌گوید: استرس زمینه‌ساز اکثر بیماری هاست و به طور خاص بیماری‌های آلرژیک ممکن است با استرس تشدید شود. به طور مثال، زمانی که فرد کهیر می‌زند، گاه استرس می‌تواند باعث بروز یا تشدید کهیر شود. در مواردی استرس، عامل محرکی برای بروز و حمله آسم است. توصیه می‌شود افراد مبتلا به آلرژی،‌ خواب و تغذیه سالم داشته باشند و از استرس محیطی دوری کنند.

درمان آلرژی

آلرژی گرچه گاه مزمن و آزاردهنده است،‌ ولی با رعایت اصول صحیح پیشگیرانه و درمان دارویی مناسب قابل کنترل است.

این متخصص می‌گوید: گاهی افراد علائم آلرژی را با سرماخوردگی و عفونت تنفسی اشتباه می‌گیرند و سر خود آنتی‌بیوتیک یا آمپول کورتون‌دار مصرف می‌کنند که این موضوع سبب کنترل نامناسب بیماری و بروز عوارض جانبی متعدد می‌شود.

همچنین ممکن است برخی آلرژی‌ها با تظاهرات شدید یا حتی تهدیدکننده حیات ظاهر شوند. ضرورت دارد، بیماران آلرژیک با مراجعه به پزشک فوق‌تخصص آلرژی ضمن تشخیص صحیح،‌ درمان مناسب دریافت کنند.

سخن آخر این که آلرژی بیماری قابل کنترلی است و خوشبختانه اغلب آلرژی‌ها به مرور زمان و با بالا رفتن سن بهبود می‌یابند.

هانیه ورشوچی‌ - جام‌جم