همزمان لجاجتهای عربستان در بازار نفت قیمت این کالای استراتژیک را که سرمایه اصلی منطقه خاورمیانه بهشمار میرفت به پایینترین سطح تنزل داد، طوری که نه تنها عربستان بلکه تمام کشورهای تولیدکننده نفت دچار خسران بیسابقهای شدند. حال منابع اقتصادی جهانی میگویند عربستان در سال گذشته میلادی با یک کسری بودجه سنگین مواجه بوده است. این بخشی از ضرری است که ریاض از قمار خود در جنگ یمن متحمل میشود و باید در آینده منتظر آمارهای دیگری از این سلسله شکستها بود. عربستان سعودی بهار گذشته، ائتلافی موهوم از چند کشور عربی تشکیل داد تا با یورش به یمن دولت شکست خورده عبدربه منصور هادی را دوباره به قدرت بازگرداند.
کسری بیسابقه
کل هزینههای عربستان در سال 2015 میلادی 975 میلیارد ریال سعودی بود که فراتر از رقم پیشبینی شده رفت. این مطلب را بی.بی.سی به نقل از شورای امور اقتصادی و توسعه عربستان اعلام کرده است.
به گزارش این منبع، درآمدهای دولت عربستان، که عمدتا درآمدهای نفتی است، در سال جاری میلادی به 608 میلیارد ریال رسید، در حالی که درآمد پیشبینی شده 715 میلیارد ریال سعودی بود. هزینههای این کشور در سال گذشته 975 میلیارد محاسبه شده است. به این ترتیب عربستان در سال 2015 با کسری 367 میلیارد ریالی (97 میلیارد دلار) روبهرو شد؛ رقمی که طی ده سال گذشته در عربستان بیسابقه بوده است. این در حالی است که ملک سلمان، پادشاه عربستان، پیشتر گفته بود قصد دارد وابستگی به درآمد نفت را کاهش دهد.
به گفته یکی از مشاوران اقتصادی دولت عربستان، علاوه بر سقوط قیمت نفت، عوامل دیگری مانند پاداش به کارکنان دولت در زمان تفویض قدرت به ملک سلمان و نیز دخالت نظامی این کشور در یمن هم در افزایش مخارج دولتی نقش داشته است.
گفته میشود در ادامه تشدید تمایلات جنگافروزانه عربستان، این کشور در بودجه سال آینده میلادی (2016) معادل 56 میلیارد دلار را به بخش نظامی اختصاص داده است. هرچند آمار دقیقی از این هزینهها ارائه نشده، ولی گفته میشود قرار است یکچهارم بودجه سال آینده صرف مسائل دفاعی و امنیتی این کشور شود. عربستان درحالی بیشترین بخش بودجه را خرج هزینههای دفاعی و نظامی و به تعبیری سادهتر خرج جنگافروزیهای خود میکند که گفته میشود این کشور در سال آینده میلادی قرار است به ترتیب در بخشهای آموزش (191 میلیون ریال)، خدمات شهری (21 میلیون ریال)، حمل ونقل (23میلیون ریال) و اداره عمومی (23 میلیون ریال سعودی) هزینه کند.
فشار بر مردم
از هم اکنون مقامات سعودی به تکاپو افتادهاند تا راههای مقابله با بحران اقتصادی و نظامی درکشور را چاره کنند؛ اما بهترین راهحلی که از هم اکنون پیدا کردهاند فشار بیشتر بر مردم است.
بر همین اساس گفته میشود وزارت دارایی عربستان علاوه بر کاهش یارانههای آب، برق و سوخت، از افزایش احتمالی بهای خدمات عمومی و تغییر نرخ مالیاتها خبر داده است. همچنین قرار شده بهای بنزین در برخی موارد تا بیش از 50درصد افزایش یابد. این افزایش بها قرار بود از سهشنبه (دیروز) اجرایی شود. براساس تصمیم شورای وزیران عربستان سعودی، قیمت بنزین درجه یک از لیتری 0.6 ریال سعودی به لیتری 0.9 ریال (معادل 24 سنت آمریکا) و بهای بنزین درجه 2 از لیتری 0.45 ریال به 0.75 ریال خواهد رسید؛ قیمت گاز و گازوئیل هم افزایش خواهد یافت.
مدتهاست به دلیل لجاجتهای حاکمان سعودی در تعیین سبد اوپک، قیمت نفت این کشور نیز با کاهش روبهرو شده است؛ طوری که از میانه سال 2014 به بعد بهای نفت عربستان بیش از
60 درصد کاهش یافت و در حال حاضر قیمت نفت برای هر بشکه 159 لیتری زیر 40 دلار تعیین میشود. فروش نفت بیش از 90 درصد درآمدهای دولتی عربستان را تامین میکند. صندوق بینالمللی پول به عربستان سعودی هشدار داده است که بدون تدابیر ریاضتی و اصلاحات، ذخایر مالی این کشور ظرف پنج سال آینده به اتمام خواهد رسید.
نتیجه جنگ افروزی
افزایش کسری بودجه عربستان سعودی، طی دو روز گذشته در صدر خبرهای جهان بود و کارشناسان مختلف با ارائه تحلیلهای متفاوت به بررسی ابعاد این حادثه پرداختند. روزنامه ال پاییس چاپ اسپانیا نوشت: کاهش قیمت نفت کسری بودجه عربستان را به 15 درصد تولیدات ناخالص داخلی رساند. روزنامه الموندو نیز نوشت: عربستان سعودی با کسری بودجه تاریخی، در نفت خود غرق میشود.
روزنامه البعث چاپ سوریه نیز با اشاره به کسری بودجه عربستان سعودی، آن را در نتیجه جنگافروزی و حمایتهای بیدریغ از تروریسم دانست. این روزنامه نوشت: این عجیب نیست که بودجه رژیم سعودی با کسری روبهرو شود؛ زیرا این در سایه سیاست حاکمان مملکت سرکوب است. یورش آلسعود به یمن تاثیر به سزایی در کسری بودجه عربستان سعودی داشته است. همچنین از بازی با قیمتهای نفت و پایین آوردن آن برای راضی نگه داشتن اربابان آمریکایی آلسعود نیز نباید غافل ماند.
البعث در ادامه نوشته است: این کسری بودجه موضوع جدیدی نیست، اما امروز نمود بیشتری یافته است. ورود عربستان به یمن هزینههای گزافتری را بر این کشور تحمیل کرده به طوری که کارشناسان بیطرف آن را تا صد میلیارد دلار بر آورد کردهاند.
عربستان دست به دامان کویت شد
در پی ناکامی فزاینده مزدوران و ارتشهای اجارهای عربستان در یمن در برابر مردم و ارتش و کمیتههای مردمی این کشور، عربستان دست به دامان کویت شد.
به گزارش تسنیم و به نقل از روزنامه القبس، در حالی که عربستان و هم پیمانانش در تجاوز نظامی به یمن سرگردان و متحمل خسارت سنگینی شدهاند، کویت تصمیم گرفت به عربستان نیروی زمینی اعزام کند. مشارکت کویت در تجاوز به یمن تاکنون به نیروی هوایی منحصر بوده است. این روزنامه به نقل از یک منبع آگاه نوشت که کویت تصمیم گرفته است نیروهای زمینی خود را در قالب گردان توپخانهای به عربستان اعزام کند تا پایگاههای ارتش و کمیتههای مردمی یمن را گلوله باران کند. امارات، بحرین، قطر، مصر و سودان و مزدورانی از آفریقا و آمریکای لاتین در این تجاوز ظالمانه شرکت دارند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد