ستاره‌هایی در میان رنگ‌ها

این روزها گالری شیرین، روزهای شلوغی را پشت سر می‌گذارد. نمایشگاه نقاشی‌های دنا فرخ آذری با المان‌هایی که به آن اشاره شد، از همان روز نخست، استقبال‌کننده‌های زیادی داشت. تاکنون چهره‌هایی نظیر علی دایی، علیرضا سمیع آذر، همایون شجریان، سیف‌الله پویاراد، پویا آریان‌پور، محمد نیک‌بین و بهزاد خداویسی از این نمایشگاه دیدن کرده‌اند.

19 نقاشی و طراحی فرخ آذری با فرم‌هایی فیگوراتیو و انتزاعی، رازهایی از زندگی انسان معاصر را بازتاب می‌دهند که در فضایی ابهام‌آلود و تاویل‌پذیر، مخاطب را به اندیشیدن وا می‌دارد. دست توانمند هنرمند در طراحی و موفقیت او در ساخت فضای سوررئالیستی در نقاشی، توجه دیدارکنندگان این نمایشگاه را جلب می‌کند. یکی از نشانه‌های بارز آثار فرخ آذری، المان‌های معماری است که در میانه نقاشی‌های این هنرمند می‌درخشد. فرخ آذری از این نشانه‌ها برای ارتباط میان دو دنیا و دو راه بهره جسته است. او در این آثار، نمایی از دو دنیا پیش چشمان مخاطب گشوده و بیننده را در خلأئی فرو برده تا خودش در فضای پیش رو غرق شود و راهش را میان آثار هنرمند پیدا کند.

در برخی آثار، فرخ آذری حیوانات را تنها در میانه نقاشی‌هایش قرار داده و تنهایی آنها را در دنیایی از خلأ به تماشا گذاشته است. البته در انتهای کارها دری از باغ سبز محوی گشوده است، ولی حیوان سرگشته توجهی به اطراف ندارد و به نوعی مسخ شده، میانه بوم را تسخیر کرده است. در آثار دیگر، سرگشتگی انسان معاصر و رو به افول بودن او و در جاهایی نیز سقوط این انسان به نمایش گذاشته شده است. فرخ آذری به محیط پیرامون توجه ویژه نشان داده و ستون‌های اطراف را با تجملات روز آراسته است. با این حال ظاهرا برای سقوط فرقی هم نمی‌کند کجا و با چه تجملاتی، زیرا توجهی به اطراف نمی‌شود و مخاطب مستقیم به موجود در حال سقوط توجه می‌ورزد. شاید ستون‌ها و اطراف در آخر چشم‌های بیننده را بربایند.

حرف‌های جهانشمول هنرمندان جوان

سیف‌الله پویاراد، مدیر دوسالانه نقاشی دامون فر که 10 سال است بهترین نقاشان زیر 25 سال ایران را معرفی می‌کند، این نقاشی‌ها را نهیبی به انسان امروزی تعبیر کرد. او گفت: جوانان هنرمند امروز نگاهشان جهانی است. با همین رویکرد، اقلیم جغرافیایی جوانان به لطف رسانه‌های ارتباط جمعی فرای مرزهاست و حرف‌های جهانشمول دارد. از این منظر، خوانش جامعه‌شناسانه این گونه آثار بدیهی‌ترین کار است.

او از کنش نقاشانه هنرمند به نیکی یاد کرد و فرخ آذری را در ارائه مفهومی که داشته، موفق دانست.

فرخ آذری که نقاشی را به صورت آکادمیک تا مقطع فوق‌لیسانس خوانده، در حاشیه افتتاحیه نمایشگاهش به جام‌جم گفت: کنش نقاشانه برایم اولویت دارد، اما اگر بخواهید در یک کلام تم آثارم را بیان کنم، این نقاشی‌ها به روزمرگی، تکرار و سیری‌ناپذیری انسان‌ها برای دستیابی به مادیات اشاره نقاشانه دارد. در نقطه مقابل در آثار طراحی تلاش کردم زایش، دگرگونی و تولد موجود جدید را به نمایش بگذارم.

زایش در طراحی

در این آثار، رنگ‌ها که پیداست بسیار هدفمند و دقیق انتخاب شده‌اند، نقش اساسی دارند و اغلب آثار از زمینه تیره‌ای برخوردار هستند. فرخ آذری بیان کرد: انتخاب رنگ‌ها با دو مولفه فرم و مضمون و نیز مشخصا از روی حس و حال خودم در زمان خلق اثر صورت گرفته است.

تعلیق و کشف و شهود مخاطب برای دریافت معنا از این آثار را باید دیگر شاخصه بارز این آثار دانست، ضمن آن که حضور موجودات عجیب که نه انسان‌اند و نه حیوان، به جذابیت کارها افزوده است. او درباره طراحی‌های به نمایش درآمده که همگی شبه موجوداتی در پیچ و تاب و دارای جنبش درونی هستند، عنوان کرد: در طراحی‌ها بیشتر زایش و دگرگونی دیده می‌شود و طرح‌ها از شکلی به شکل دیگر در می‌آیند، ضمن این که این طرح‌ها بیشتر از زایش جانداران و موجودات طبیعی برگرفته شده است.

تولد موجود جدید برای من جالب بود و معتقدم آدم‌ها در طول زندگی چندین بار دچار این حالت می‌شوند؛ به این معنا که گاه یک موفقیت یا یک لحظه خوش می‌تواند جان و روح آدمی را به نشاط و تحرک وادارد. در عین حال در بیشتر طراحی‌ها توجهم روی فرم بود که در نقاشی‌ها به نوعی دیگر و از زاویه نویی به آن پرداخته‌ام.

موجودات این نقاش جوان در عین غریب و عجیب بودن، نشانی‌هایی از روزگارانی دارند که در فضای مجازی پدید می‌آیند و در معادلات دنیای امروز موثرند. فرخ آذری درباره این موضوع اظهار کرد: هویت شخصیت‌های آثارم نامشخص است. تلاش کردم تعلیقی میان انسان و حیوان بودن را در موجودی تلفیقی ارائه دهم.

او در درباره استفاده از نمادهای معماری در آثار نقاشی‌اش بیان کرد: معماری را بیشتر به عنوان نشانه‌ای از زندگی شهری در آثارم آوردم. در برخی از این آثار، معماری نقبی به گذشته می‌زند و در جایی دیگر دورنمایی است از مادیات و وابستگی که آدم‌ها به زندگی شهری دارند.

این دومین نمایشگاه انفرادی دنا فرخ آذری است؛ نمایشگاهی که تا 19 اسفندماه درگالری شیرین واقع در خیابان کریمخان زند، خیابان سنایی، کوچه سیزدهم، پلاک 5 پذیرای علاقه‌مندان است.

سجاد روشنی

فرهنگ و هنر