خانم‌های باردار مراقب قند خون باشند

اکنون ببینیم زیادی قند خون چه اثری بر روند بارداری دارد.

مهم‌ترین مشکل زمانی پدید می‌آید که مادر باردار از وجود دیابت خودش مطلع نباشد و زمانی که جنین تازه تشکیل شده است و روزهای اول زندگی جنینی را می‌گذراند در معرض قند بالا قرار گیرد. احتمال وقوع ناهنجاری‌های مادرزادی در چنین جنین‌هایی چند برابر جنین‌های معمولی است و این احتمال به بیشتر از 10 درصد می‌رسد. راه مقابله با چنین فاجعه‌ای این است خانم‌ها وقتی تصمیم به بارداری می‌گیرند یا حتی زمانی که از راه‌های خیلی قطعی برای جلوگیری از بارداری استفاده نمی‌کنند، سالانه قند خونشان را کنترل کنند و در صورتی که قند خون ناشتایشان بالاتر از صد بود بدانند در معرض دیابت هستند و البته در مقادیر بالاتر از 126 با تشخیص دیابت تحت درمان قرار گیرند. به این ترتیب می‌توان از ابتلا به ناهنجاری‌های مادرزادی به میزان زیادی پیشگیری کرد. این تمهیدات بخصوص در خانم‌هایی که احتمال ابتلای به دیابت در آنان بیشتر است، مهم‌تر است. خانم‌هایی که اضافه وزن دارند، خانم‌هایی که سابقه زایمان نوزادانی با وزن بالاتر از چهار کیلوگرم دارند، افرادی که در بستگان نزدیکشان دیابت نوع 2 وجود دارد و آنان که سابقه دیابت در زمان بارداری دارند در گروه پر خطرها هستند و باید با جدیت بیشتری احتمال وجود دیابت را در آنان در نظر داشت.

گاهی مادر باردار ابتدای بارداری قند خون نرمال دارد، ولی اواسط بارداری به دلیل تغییراتی که حاملگی روی فیزیولوژی مادر ایجاد می‌کند و پرخوری، دچار افزایش قند خون می‌شود. البته باید دانست در دوران بارداری حتی قند ناشتای معادل 95 نیز بالاتر از طبیعی تلقی می‌شود. در صورتی که تشخیص دیابت بارداری برای مادر داده شود، ابتدا باید با رژیم مناسب که حاوی نشاسته و قند کم است و ورزش منظم مورد درمان قرار گیرد و مادر باردار با دستگاه سنجش قند روزانه چند نوبت قند خون خود را چک کند. در صورتی که با این تمهیدات قند خون کنترل نشد داروهایی که مهم‌ترین آنها انسولین است باید شروع شود تا سطح قند خون ناشتا در حد کمتر از 95 و قند خون بعد از غذا کمتر از 120 حفظ شود. در این صورت می‌توان امیدوار بود عوارض دیابت بارداری به حداقل برسد. احتمالا کودکان این مادران در بزرگسالی به چاقی و دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند.

دکتر رضا کریمی

‌ فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم