فلوتر یا مگس‌پران را جدی بگیرید

فلوتر عبارت است از دیدن تصاویری به شکل یک لکه سیاه که غالبا از سوی بیماران، شبیه مگس تعبیر می‌شود.

این لکه‌های سیاه به طور ناگهانی در مقابل چشم دیده می‌شود و با سرعت به طرفی حرکت می‌کند و از مقابل دید به کنار می‌رود.

اگرچه این لکه‌ها ممکن است در موارد نادر به رنگ روشن هم دیده شوند ولی در اغلب موارد سیاه رنگ به شکل یک تار مو، یک تکه دوده، یک نخ سیاه گره خورده، بال مگس، پشه یا مگس گزارش می‌شوند.

بیشتر افراد از تعبیر دیدن مگس که از مقابل چشم حرکت می‌کند برای بیان این مشکل استفاده می‌کنند.

علت اصلی تعبیر دیدن مگس، متحرک بودن این لکه‌هاست که ناگهان در مقابل چشم ظاهر و با حرکت چشم بسرعت از مقابل دید عبور می‌کنند.

مگس‌پران اگر چه کاملا واضح مشاهده می‌شود ولی وجود خارجی ندارد و منشا داخلی دارد. مگس‌پران در اثر تصویر شدن کدورت‌ها یا ناهماهنگی‌های اپتیکی داخل چشم و در مسیر بینایی روی پرده شبکیه چشم ایجاد می‌شود.

مگس‌پران بیشتر زمانی برای فرد ایجاد مزاحمت می‌کند که فرد در یک زمینه یکنواخت، سفید، روشن و پر نور نگاه می‌کند و در این شرایط کدورت‌های داخل چشم به صورت لکه‌هایی سیاه رنگ و با اشکال مختلف مشاهده می‌شوند.

شایع‌ترین بخش داخلی چشم که به مشاهده مگس‌پران یا فلوتر منجر می‌شود زجاجیه چشم است. زجاجیه ماده ژله‌ای داخل چشم است که فضای داخل چشم از پشت عدسی تا سطح شبکیه چشم را پر کرده است.

زجاجیه چشم در اثر افزایش سن و کهولت تا حدودی در بعضی قسمت‌ها حالت ژله‌ای خود را از دست می‌دهد و آبکی می‌شود و همین مساله ممکن است موجب عدم یکنواختی مسیر نور برای تشکیل تصویر شود و مگس‌پران یا فلوتر ایجاد کند.

برخی افراد پیش از دوران کهولت نیز ممکن است درجاتی از آبکی شدن زجاجیه چشم را داشته باشند و همین مساله موجب تجربه مگس‌پران در آنها شود.

مگس‌پران ممکن است به دلایل دیگری ازجمله آسیب محل اتصال زجاجیه به شبکیه یا خونریزی عروق ته چشم و رها شدن محتویات خونی در زجاجیه ایجاد شود.

اگرچه در موارد بسیاری دیدن مگس‌پران توسط افراد نیازی به درمان ندارد ولی لازم است اگر شخصی متوجه رویت مگس‌پران شد، حتما برای معاینه ته چشم خود به اپتومتریست یا چشم پزشک مراجعه کند تا راهنمایی‌های لازم را دریافت کند.

در این موارد زمانی که بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد و به شما این اطمینان داده می‌شود که مشکل خاصی در چشم شما وجود ندارد در آن صورت دیگر نباید نگرانی وجود داشته باشد چون همان طور که گفته شد در مواردی دیدن مگس‌پران همراه مشکلات چشمی نبوده و نیازی به درمان خاصی ندارد.

بیمار نزدیک بین بیشتر از مگس‌پران شاکی است و علت این موضوع ضعف شبکیه چشم در این بیماران است که در صورت معاینه و سالم بودن شبکیه چشم آنها، استفاده از عینک اپتیکی مناسب با عدسی فتوکرومیک می‌تواند تا حد زیادی مشکل را برطرف کند.

در مواردی که در معاینه مشخص شود فرد مبتلا به فلوتر مشکل پاتولوژیک خاصی ندارد در آن صورت باید به فرد توصیه شود کمتر به لکه‌های سیاه رنگ مگس‌پران یا فلوتر توجه کند. فردی که دچار فلوتر است در مواقع عصبانیت، خستگی، کم‌خوابی و فعالیت چشمی زیاد، بیشتر از اوقات دیگر متوجه وجود فلوتر شده و از دیدن آن رنج می‌برد که در موارد سلامت چشم و پرده شبکیه، بیمار باید کمتر به فلوتر توجه کند.

زمانی که فلوترها با دیدن جرقه‌های نور که فلاشینگ نامیده می‌شوند همراه شوند، در آن صورت احتمال خطر چند برابر شده و بیماران باید موضوع را بسیار جدی بگیرند و در اولین فرصت به صورت اورژانس مورد معاینه چشم قرار گیرند.

دکتر علی میرزاجانی - دانشیار گروه اپتومتری دانشگاه علوم پزشکی ایران