
نرخ ارز در بازار آزاد غیررسمی پس از آغاز جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه ایران ۱۰درصد افزایش پیدا کرد و پس از توقف جنگ، به محدوده قبلی برگشت اما در هفته جاری دوباره افزایش یافت. باید به این نکته توجه کرد که تغییرات قیمت ارز متأثر از انتظارات فعالان اقتصادی و مردم است.
بازار سهام امروز و پس از دو هفته دوباره فعالیت عادی خود را آغاز میکند. این تعطیلی کمسابقه بورس بهدلیل شرایط جنگی و حفاظت از سرمایه مردم انجام شده بود. بزرگی بازیگران عمده(سهامداران حقوقی و بزرگ) ونهادهای سرمایهگذار دولتی و شبهدولتی در بازارهای بورس، نه در حجم داراییها یا نفوذشان بلکه در مسئولیتپذیری و آیندهنگری آنهاست.
تاکنون شش برنامه پنجساله توسعه در کشور اجرا شده و امسال دومین سال اجرای برنامه هفتم پیشرفت است؛ با این حال میزان تحقق اهداف برنامههای توسعه قبلی بسیار کم بوده است. اینکه چرا اهداف برنامههای قبلی محقق نشد دلایل متعددی دارد. برخی برنامهها توسط دولت نوشته میشد که دولت بعدی آن را قبول نداشت یا اینکه مجلس قانون برنامه را مینوشت.
ایران از نظر پتانسیل، یکی از کشورهای بسیار غنی در جهان محسوب میشود. تابش مناسب خورشید در اکثر نقاط کشور و دالانهای بادی متعدد، فرصتهای کمنظیری را برای ما فراهم کرده است اما متاسفانه،وقتی به عملکرد و میزان بهرهبرداری از این پتانسیلها نگاه میکنیم، تصویر چندان مطلوبی را شاهد نیستیم.
بهرهوری در اقتصاد بهعنوان «نسبت ستانده به نهاده» شناخته میشود. یعنی سنجش (ارزیابی) آنچه که بهدست آوردهایم در برابر آنچه صرف کردهایم. در اینجا لازم است همواره در گوشه ذهنمان این مبادله را انجام دهیم که آیا دستاوردهایمان به منابعی که استفاده شده، میارزد یا خیر؟
چند روزی است وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای اسلامی معرفی شده است. ذیل وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمانها و دستگاههای بزرگی مانند گمرک، سازمان مالیات، بیمه مرکزی، خزانهداری کل کشور، سازمان اموال تملیکی، بانکهای دولتی و... قرار دارد که بیشتر در حوزه اجرایی است.
در سطح جهانی، ذخیرهسازی گاز طبیعی بهعنوان یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت مصرف در دورههای پیک، بهویژه در زمستان، مورد استفاده قرار میگیرد. در اروپا ظرفیت ذخیرهسازی گاز معادل حدود ۲۳ درصد از مصرف سالانه این قاره است. این میزان از گاز در مخازن زیرزمینی، که عمدتا میادین تخلیهشده نفت و گاز هستند، ذخیره و در دوره زمستان برداشت و مصرف میشود.
دولتها در مورد کاهش نرخ بیکاری عمومی مانور میدهند و میگویند بیکاری کاهش پیدا کرده که درست است، بهطوری که نرخ بیکاری عمومی سال گذشته به ۷.۲درصد رسیده اما بیکاری در سه بخش جوانان، فارغالتحصیلان و زنان خیلی مهم است که در هر سه، نرخ بیکاری بسیار بالاست.
معضل ناترازی برق در کشور ساختاری است و بایک مشکل ریشهدار روبهرو هستیم که هر سال عمیقتر میشود.اگر یک سال خاموشی نداشته باشیم،به معنای رفع بحران نیست وسال آینده همین مشکل،شاید هم به شکل شدیدتر،تکرار خواهد شد.
نیاز کشور به کاغذ تحریر هر ماه نزدیک به ۱۴۰ الی ۱۵۰هزار تن است که در شرایط خوب میتوانیم کل این رقم را تولید کنیم اما در حال حاضر بهخاطر مشکلات ساختاری و موانع تولید، کاغذ تحریر خیلی کم در کشور تولید میشود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در حالی از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی معرفی شده است که اقتصاد ایران درگیر بحرانهای ساختاری متعدد است. از یک سو ناترازی انرژی فشار زیادی را متوجه صنعت و سایر بخشهای اقتصادی میکند و از سوی دیگر کسری بودجه، روشن بودن موتور تولید تورم در ایران، سودده نبودن فعالیتهای تولیدی نسبت به بازار دلالی و واسطهای و انبوه مشکلات دیگر باعث شده وظیفه سنگینی متوجه وزیر امور اقتصادی و دارایی باشد. سیدعلی مدنیزاده در شرایطی قرار است از برنامههای خود در مجلس شورای اسلامی دفاع کند که وزیر پیشین فقط ۱۹۲ روز فرصت حضور در این وزارتخانهراداشت.
سیاستهای اقتصادی دولت باید از دل وزارت اقتصاد خارج شود و فرماندهی اقتصاد باید به این وزارتخانه حتی برای کوتاهمدت سپرده شود. با اینحال مهمترین اولویت باید اصلاح دو بخش از نظام اقتصادی کشور یعنی اصلاح ساختار اجرایی و اصلاح حوزه عملکرد باشد که نیازمند تصمیمات جدی است.
نان به عنوان قوت غالب مردم، نقش بسیار مهمی در سبد غذایی دارد و این روزها بحث تغییر قیمت آن در حالی مطرح شده که باید چند نکته را مدنظر قرار داد. نخست اینکه در قانون بودجه امسال تا ۲۵۰ هزار میلیارد تومان منابع (یارانه) برای خرید گندم مورد نیاز نانواییها اختصاص پیدا کرده است. زیرا نان قوت غالب مردم بوده و ریسکپذیری بالایی دارد. بنابراین میبایست خرید تضمینی گندم با این نگاه، با قدرت و به عنوان اولویت نخست، توسط دولت انجام شود تا آرد مورد نیاز نانواییها تأمین شود.
حمل و نقل ریلی بینالمللی یکی از روشهای مقرونبهصرفه برای واردات و صادرات کالاست که در دنیا سالها مورد توجه بوده و توسعه پیدا کرده است، اما در کشور ما چندان بهآن توجه نشده است. با این حال استفاده از ظرفیت ریلی با کشورهای همسایه میتواند در جهت رشد و تسهیل تجارت نقش مهمی ایفا کند. با این حال چین نیز از دیرباز به عنوان اصلیترین شریک تجاری ایران مبدأ واردات کالا به ایران شناخته میشود و حمل و نقل ریلی بین کشور میتواند نقطه عطف بزرگی در تجارت تهران و پکن باشد؛ زیرا هزینه حمل کالا با قطار کاهش چشمگیری پیدا میکند. حمل دریایی کالا از چین به ایران حدود ۳۵ روز زمان میبرد و حمل بار توسط خطوط هوایی و جاده نیز گران تمام میشود. تاجران با برنامهریزی منظم حرکت این قطار ترجیح میدهند کالاها را از طریق خطوط ریلی حمل کنند چون کالای آنها در ۱۵ روز به تهران میرسد.
کسری بودجه زمانی رخ میدهد که هزینههای دولت از درآمدش بیشتر شود. بسیاری از محافل اقتصادی جهان از وجود یا عدم وجود کسری بودجه یک کشور بهعنوان شاخصی برای سلامت مالی آن استفاده میکنند. این اصطلاح بیشتر برای اشاره به هزینهها و درآمدهای دولت به جای درآمد کسب و کارها، مشاغل یا افراد استفاده میشود. کسری بودجه بر بدهی ملی، مجموع کسری بودجه سالانه و کل بدهی تجمعی یک کشور به طلبکاران است.
نامگذاری امسال با محوریت «سرمایهگذاری در تولید» پیامی روشن و کاربردی برای اقتصاد کشور دارد؛ پیامی که تحقق آن مستلزم نگاهی عمیقتر به ظرفیتهای صنعتی، بهرهوری و هدایت صحیح منابع مالی است.
صنایع، این روزها دوباره شاهد قطعی برق به دلیل ناترازی انرژی در کشور است. این موضوع در زمستان سال گذشته به دلیل یک سری مسائل رخ داد و در فصل بهار امسال نیز دوباره با افزایش گرما و کمبود برق، شاهد خاموشیها هستیم که صنعتگران نسبت به این موضوع انتقاد دارند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با کارگران با تاکید مکرر بر مصرف تولیدات داخلی با هدف حمایت از کارگران از مکاتبه یکی از دستگاههای اجرایی برای رفع ممنوعیت واردات کالاهای مشابه تولید داخل انتقاد کردند.
روند دلارزدایی از تجارت در دنیا شکل گرفته و همه کشورها با این موضوع همسو شدهاند. با این روند و شدتگرفتن آن نظام دلارمحور در حال پایان است و کشورها با پیمانهای پولی دوجانبه یا تهاتر، دلار را از تجارت خود حذف میکنند.
کشور با ناترازی انرژی بهخصوص در حوزه برق مواجه است که گرمای هوا و رشد مصرف برق هم آن را تشدید کرده و امسال خاموشیها از فروردین ماه اعمال گردید. بر اساس اعلام وزارت نیرو، میزان ناترازی برق برای سال جاری حدود ۲۰هزار مگاوات پیشبینی شده است.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
دکتر محمد اسحاقی، استاد دانشگاه تهران:
محمدرضا مهدوی در گفتوگو با «جامجم»: