چرا کلیه سنگ‌ساز می‌شود؟

تغذیه در تشکیل سنگ نقش زیادی دارد، ولی این نقش بیشتر از 20 درصد نیست. شایع‌ترین جنس سنگ در واقع سنگ‌های کلسیم اگزالاتی هستند.

در واقع رژیم‌هایی که حاوی اگزالات‌های زیاد هستند مثل چای پررنگ، نوشابه مشکی، شکلات، ‌قهوه، ‌آجیل، ‌کل مغزها، اسفناج و کلم بروکلی حاوی اگزالات زیادی هستند که محدود کردن مصرف این مواد غذایی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

هر چقدر لبنیات بیشتری مصرف کنیم خطر تشکیل سنگ‌ها افزایش می‌یابد. البته مصرف خیلی کم لبنیات هم می‌تواند در ایجاد سنگ‌های اگزالات موثر باشد.

کسی که سابقه سنگ ادراری ندارد براحتی می‌تواند قرص کلسیم مصرف کند ولی کسانی که سابقه سنگ کلیه داشته‌اند باید یک مقدار احتیاط کنند.

از عوامل دیگر مستعد کننده سنگ کلیه، تعریق زیاد است. کسانی که کارشان جوری است که مثلا در نانوایی کار می‌کنند و شرایط آب و هوایشان به صورتی است که بیرون و زیر آفتاب باید کار کنند حتما با خود آب همراه داشته باشند و هرازگاهی از آن بنوشند تا تعریق را جبران کنند و بتوانند به کارشان ادامه دهند.

آیا بیماری‌هایی وجود دارد که افراد را مستعد سنگ کلیه کند؟

برخی بیماری‌های غدد درون ریز بدن مانند پرکاری غده پاراتیروئید یا دیابت می‌تواند مستعدکننده تشکیل سنگ باشد. چاقی یکی از عواملی است که تشکیل سنگ را بیشتر خواهد کرد.

مصرف داروهای کورتونی و نیز بعضی از داروهای بدنسازی که مصرف شان بشدت زیاد شده است، باعث ایجاد خطر سنگ کلیه می‌شود. ویتامین C نیز اگر با دوز بالا استفاده شود می‌تواند باعث سنگ شود.

نشانه‌های سنگ کلیه چیست؟

سنگ‌های کلیه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و بخصوص سنگ‌هایی که در حد چند میلی‌متر هستند و در واقع زیر یک سانتی‌متر باشند، معمولا علامتی ندارند. گاهی وقت‌ها ممکن است مبتلایان به سنگ کلیه دردهای خیلی مبهمی در پهلوها احساس کنند، ولی معمولا آنچه فرد را متوجه می‌کند سنگ دارد، دردهای بسیار شدیدی است که سنگ حرکت کرده و مسیر جریان ادرار را مسدود کرده است.

معمولا درد ناشی از سنگ کلیه خیلی شدید است و آن را با دردهای زایمان مقایسه می‌کنند. بی‌قراری، تهوع و استفراغ نیز معمولا ایجاد می‌شود.

دردهای ناشی از سنگ کلیه معمولا در پهلو ایجاد می‌شود و ممکن است به کشاله ران نیز انتشار پیدا کند، ولی پشت پا و داخل اندام تحتانی این درد انتقال پیدا نخواهد کرد و ممکن است همراه آن علائم ادراری برای بیمار ایجاد شود.

دکتر فرزاد علامه - متخصص اورولوژی و مجاری ادراری