کمردرد، هدیه کفش نامناسب!

کمردرد دومین علت مراجعه افراد به پزشک است. گاهی علت این کمردردها مشخص است مانند آسیب‌های ورزشی و خم شدن به روش‌های نادرست و گاهی مقصر اصلی پاها یا کفش‌ها هستند.

انتخاب کفش درست و رعایت اصول در پوشش پا می‌تواند درمان این نوع کمردرد باشد. اگرچه پاها از کمردرد دور هستند، اما با انتقال نامناسب نیروی وارد شده از زمین به بدن و اعمال فشار و ایجاد خستگی در عضلات مفاصل بالایی می‌توانند عامل بروز درد در این بخش‌ها باشند. به این مجموعه پا تا کمر زنجیره حرکتی گفته می‌شود.

براساس ایده زنجیره حرکتی، حرکت دادن بخشی از بدن، سایر قسمت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وقتی قوس کف پای شما در کفش به طور مناسب پر نمی‌شود و الگوی راه رفتن شما دچار اختلال می‌شود، این الگوی غلط به کمر منتقل می‌شود و فشار بر ستون فقرات کمری و لگن را افزایش می‌دهد.

کفش و تأثیر آن بر کمردرد، با مد و سلایق القا شده از سوی تولیدکنندگان به مصرف‌کنندگان نیز اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ به طور مثال کفش‌های پاشنه بلند خط ثقل بدن را جابه‌جا کرده و باعث اعمال فشار بیش از حد و آسیب فقرات کمری می‌شوند.

صندل‌ها هم که کفه تخت و بدون پاشنه دارند، قوس کف پا را پر نمی‌کنند و سبب بروز درد کف‌پا، مچ و زانوها می‌شوند. در بررسی و ارزیابی بیماران کمردرد، فیزیوتراپیست‌ها علاوه بر معاینه و ارزیابی ستون فقرات کمری و مفاصل لگن، میزان تحرک و راستای مفاصل مچ و زانو را هم بررسی می‌کنند و قوس‌های کف پا را هم مدنظر قرار می‌دهند.

زانوهای پرانتزی و ضربدری، مچ پاهای به داخل یا به بیرون منحرف شده و قوس کف پای بیش از حد یا پای صاف با تجویز کفی و کفش طبی مناسب و آموزش تمرینات کششی و تقویتی به بیمار اصلاح و فشارغیرطبیعی از روی ستون فقرات کمری برداشته می‌شود.

گاهی یک کمردرد قدیمی و مقاوم به درمان‌های دارویی، با یک ارزیابی دقیق در فیزیوتراپی و تجویز یک جفت کفی ساده و آموزش چند تمرین کششی عضلات پشت ساق و ران کاملا برطرف می‌شود.

از آنجا که شکل پای شما در طول زمان تغییر می‌کند و کفی و کفش طبی اصلاحاتی را در آن ایجاد می‌کنند، لازم است هر سه تا شش ماه بیمار مجدد ارزیابی و تغییراتی در کفی و کفش او ایجاد شود. توجه به میزان ساییدگی هر جفت کفش در تجویز اصلاحات مناسب بسیار مؤثر است.

کفش باید کاملا پای بیمار را در بربگیرد و پا داخل کفش آزاد نباشد و لق نزند. کفه کفش باید انعطاف‌پذیری مناسب داشته باشد و بخشی از نیروهای عکس‌العمل وزن وارد از زمین را جذب کند تا سبب آسیب به مفاصل بالایی و فقرات کمری نشود. دو تا سه سانتی متر پاشنه می‌تواند اندام تحتانی را نسبت به تنه در وضعیت مناسب قرار دهد.

دکتر پرهام پارسانژاد - فیزیوتراپیست / جام جم