بدخوابی؛ درد بی‌درمان نیست

گروه دیگر، اختلال در سیکل خواب و بیداری است. گروه سوم، اختلال در حرکت هنگام خواب است‌. کسانی که در خواب پای بی‌قرار دارند، پرش دارند و از خواب می‌پرند.

گروه چهارم، اختلال بی‌خوابی است که 11 زیرگروه دارد. گروه پنجم، اختلال پرخوابی است که این افراد صبح‌ها چرت می‌زنند وحمله خواب به آ نها دست می‌دهد. چون شب خوب نخوابیده‌اند. دسته بعدی اختلال در بیدارشدن دارند مثل آنها که کابوس می‌بینند یا وحشت خواب دارند.

اصلی‌‌ترین نشانه اختلال خواب چیست؟

خرخر یکی از اصلی‌‌ترین نشانه‌های اختلالات تنفسی حین خواب است‌. همان‌طورکه در حین خواب عضلاتمان استراحت می‌کنند، انبساط می‌یابند و عضلات تنفسی هم به خواب می‌روند. افرادی که به علت ژنتیک، فیزیکی و بیماری‌های اولیه، مجاری فوقانی تنفسی‌شان حین خواب انسداد می‌یابد، بعد از چند ثانیه با هشدار مغز و به خاطر کاهش اکسیژن از خواب بیدار می‌شوند و فردا صبح خواب‌آلود هستند.

وقتی هوا از مجرای باریک می‌گذرد، حالت سوت زدن پیدا می‌کند و اگر مجاری فوقانی تنفسی باریک باشد، هوا حین عبور صدا می‌کند که خرخر اتفاق می‌افتد.

درصد کمی از این افراد اختلال تنفسی ندارند و خرخرشان عادتی است. اما درصد بیشتری از اینها یک اختلال تنفسی دارند که در بزرگسالان از یک سنی شروع می‌شود. ولی در کودکان هم خرخر داریم که باید جست‌وجو شود که آیا اختلال تنفسی حین خواب دارند یا خیر.

افرادی که به علت مسافرت یا تعطیلی طولانی دیر می‌خوابند، چطور خواب‌شان را منظم کنند تا صبح‌ها زودتر بیدار شوند؟

این افراد که می‌توانند شامل دانش‌آموزان، دانشجویان و غیره باشند، اختلال در ساعت خواب و بیداری دارند. این افراد باید آرام آرام هر شب یک‌ربع یا نیم ساعت زودتر به رختخواب بروند و ریتم را آرام آرام طبیعی کنند. برای رعایت اصول بهداشت خواب، این افراد از ساعت هشت ونه شب به بعد از تلفن همراه و تلویزیون و لپ‌تاپ استفاده نکنند.

چون این نورها نورآفتاب را برای مغز تداعی می‌کند. گیرنده‌های شبکیه با برخورد نورآبی پیا‌م به مغز ارسال و اعلام روز و ترشح هورمون ملاتونین را مختل می‌کنند و مغز پیغام می‌دهد الان ساعت 12 ظهر است نه 12 شب.

به همین دلیل توصیه می‌شود این افراد نزدیک خواب، نور اطراف را کم کنند. از نگاه به تلویزیون و لپ‌تاپ پرهیزکنند. نوشیدنی کافئین‌دار نخورند. بین شام و خواب فاصله قرار دهند. اگر نمی‌توانید به این شیوه درمان شوید به فوق‌تخصص اختلالات خواب مراجعه کنید.

آیا مصرف قرص برای خوابیدن موثر است؟

به هیچ عنوان نباید مصرف قرص بدون تجویز پزشک باشد. اگر مصرف قرص را از دیگران یاد بگیرید بعد ازچند سال با دو مشکل مراجعه می‌کنید. یکی این که مشکل اولیه خواب هنوز حل نشده است و دوم وابستگی به قرص پیدا کرده‌اید. بی‌خوابی‌ها 11 گروه دارد که از این بین فقط یک گروه است به نام اختلال تطبیقی خواب که ما بین دو تا شش هفته از قرص خواب‌آور استفاده می‌کنیم.

وقفه تنفسی حین خواب درچه افرادی شایع‌تر است؟

آقایان، سیاهپوستان، چاق‌ها با بی‌ام‌آی بالاتر از30 و افرادی که از داروهای خواب‌آور، موادمخدر و الکل استفاده می‌کنند. افرادی که گردن کوتاه دارند و مردانی که اندازه محیط گردن‌شان از 40 سانت بیشتر باشد‌. همچنین افرادی که چاقی شکمی یا سیبی دارند نیز مستعد هستند. افرادی که وقفه تنفسی حین خواب دارند، اطرافیان‌شان بد خواب می‌شوند. این افراد بهتر است به کلینیک‌های خواب مراجعه کنند. فرد در کلینیک می‌خوابد و اکسیژن شریانی و مراحل خواب از روی نوار مغز اندازه‌گیری می‌شود. از طریق ویدئو تعداد حرکت‌ها و تعداد وقفه‌ها کنترل می‌شود و اختلالات به سه فرم خفیف، شدید و متوسط دسته‌بندی می‌شوند. برای هرکدام درمان خاص پیشنهاد می‌شود.

در کودکان خرخر کردن ممکن است به سه علت باشد. بزرگی لوزه سوم، آلرژی و سرماخوردگی. بعضی بچه‌ها که خرخر می‌کنند و شب خواب خوبی ندارند، صبح در مدرسه بیش فعالی می‌کنند. در این خصوص اولیای مدرسه به سه مورد دقت کنند. بیش فعالی، شب‌ادراری، اختلال تعریق در کف دست و صورت‌. این سه مورد در کودکان به عنوان اختلال خواب تلقی می‌شود.

دکتر علیرضا یاراحمدی - فلوشیپ خواب