به گزارش جام جم آنلاین ، فقر غمانگیز است و با خود انواع مشکلات را میآورد. بیماری، جرم و جنایت، خودکشی و گرسنگی بخشی از تصویر دهشتناک فقر است که به شکل پررنگی خود را نشان میدهد. اما این معضل جهانی با خود مشکلات دیگری نظیر ناامیدی هم میآفریند. هیچچیز بدتر از ناامیدی نیست. انسان ناامید حتی انگیزه لازم برای راه رفتن هم ندارد و انگیز خود را برای ادامه زندگی از دست میدهد. بیپولی و نداری باعث تحقیر هم میشود.
فقر شدید در برخی از نقاط جهان غیرقابلانکار است و به یک بحران تکاندهنده تبدیلشده است. برای برخی از انسانها فقر از حدومرز گذشته و به شکل وحشتناکی خود را نشان میدهد تا حدی که مجبورند برای ادامه حیات از فضولات حیوانات و لاشه انواع جانوران تغذیه کنند. فقر باعث خریدوفروش کودکان میشود و با خود دیگر مصیبتها نظیر اعتیاد را هم میآورد.
واضح است که فقر در هر جامعهای حجم زیادی از معضلات اجتماعی را رقم میزند. بسیاری از خانوادهها توانایی نگهداری از فرزندان خردسال خود را ندارند و بسیاری از کودکان دیگر از حق مسلم خود یعنی تحصیل بازمیمانند.
متأسفانه در ایران همانند بسیاری دیگر از نقاط جهان با مسئله فقر روبرو هستیم؛ این فقر در شدتهای مختلفی خود را نشان میدهد. این مشکل ازحدگذشته و در برخی از خانوارها به حد فلاکت و مسکینی رسیده است.
اما اکنونکه رو به پایان سال میرویم فقر برای خانوادههای قشر ضعیف جامعه خود را به شکل غمانگیزترینشان میدهد و ضربات روحی زیادی را به سرپرست خانوارها وارد میکند. هیچچیز غمانگیزتر از این نیست که پدر یا مادر خانواده نتواند برای فرزندانش نوروزی نو رقم بزند و رخت و لباس نو بر تن او کند. از قدیم گفتهاند عید نوروز بیش از آنکه برای بزرگسالان باشد برای کودکان است و چه غمانگیز که کودکی نتواند نوروز خود را بالباس و وسایل نو آغاز کند و بدتر از این آنکه با حسرت به داشتههای همسنوسالان خویش نگاه کند.
اما در روزهای پایانی سال با موضوعی روبرو هستیم که میتواند دل فرزندان بسیاری از خانوادهها را شاد کند؛ روزی به نام احسان و نیکوکاری که در تقویم، چهاردهم اسفندماه برای آن ثبتشده است. فلسفه این روز چیست و در آن روز چهکاری باید انجام داد؟
سهم ما ، سهم دیگران
همه حقدارند زندگی خوب داشته باشند، همه حقدارند لباس خوب بر تن کنند و غذای خوب بخورند. اینها حق بدوی هر انسانی است. اما همین حق بدوی را بسیاری ندارند و اگر هم داشته باشند بهسختی به دست میآورند. در روزهای پایانی سال و در روز شانزدهم اسفند بسیاری از مردمی که این حق را به بهترین شکل دارا هستند بخشی از سهم خود را به دیگران میبخشند تا انساندوستی و تعامل اجتماعی متبلور شود و ارزشهای اجتماعی در والاترین موقعیت برای همه به نمایش دربیاید. در این روز عموم مردم بهمنظور کمک به خانوادهها و کودکان نیازمند و فقیر انواع البسه و دیگر وسایل موردنیاز را در اختیار نهادهای مربوط قرار میدهند تا به دست آنها برسد. این رسم از سال ۱۳۶۹ هرسال در اسفندماه و در آستانه عید نوروز و بهار طبیعت به وجود آمده است و هرسال با حضور پرشور مردم ایران در نقاط مختلف کشور اجرا میشود.
هفته احسان و نیکوکاری، فرصتی مناسب برای آراسته شدن به صفات والای تعاون و بخشندگی است. جمعآوری و توزیع بذل و بخشهای مردم توسط کمیته امداد صورت میگیرد و سپس به نقاط آسیبپذیر کشور منتقل میشود. مناطق محروم و خانوادههایی که از اوضاع بحرانی آنها گزارش تهیهشده است در اولویت قرار دارند.
فلسفه روز احسان و نیکوکاری
فلسفه روز احسان و نیکوکاری درواقع بازتاب بخشی از سرشت نیکوی بشر است. بخشش نسبت به دیگران و کمک به آنها یکی از راههای رسیدن به آرامش و کمال تقرب است. فردی که میکوشد نیازهای مادی فرد دیگری را برطرف کند قطعاً بخشی از سرشت پاک خود را نشان داده است. وقتی فردی باوجود تنگدستی خود اقدام به کمک به دیگران میکند که دیگر این ازخودگذشتگی و بخشش بهتر دیده میشود. ببخش در فقر زیباتر است. درآیات قرآنی نیز بهدفعات به بخشش ، احسان و نیکوکاری نیز اشارهشده است و در این رابطه احادیث و روایات متعددی را شنیده و خواندهایم.
در برخی آیات نورانی قرآن کریم، آثار و برکات الهی احسان و نیکوکاری چنین مطرحشده است: «برای کسانی که نیکی کردند، در این جهان نیکی است و بیگمان سرای واپسین بهتر است؛ چه خوب است سرای پرواپیشگان!» و یا: «پس، خدا پاداش این جهان و پاداش نیکوی سرای آخرت را به آنان ارزانی داشت و خداوند نیکوکاران را دوست دارد».
بخشش هنگامی زیباتر میشود که شور همگانی برای عملی کردن آن وجود داشته باشد. این بخشش موکدا باید همراه با خلوص نیت باشد در غیر اینصورت بخششی که به منظور فخرفروشی و ظاهرسازی انجام شود هرگز مقبول نیست و هرگز نتایج مثبت دنیوی و اخروی به دنبال نخواهد داشت.
بخششی به اندازه دنیا
هرچند روز 14 اسفند مختص به ایرانیان است، اما مسئله ببخش به نیازمندان و کمک به آنها بهخصوص به کودکان مسئلهای جهانی شمرده میشود. درواقع برنامه جامع بخشش به نیازمندان و کمک به کودکان فقیر در سراسر جهان و در روزهای مختلف سال اجرا میشود.
در کشورهای مختلف سازمان و نهادهای مختلفی برای رسیدگی به موضوع فقر خانوادههای فقیر در نقاط مختلف همان کشور اجرا میشود. از سویی ایران همواره الگوی خوبی برای کشورهای همجوار درزمینهٔ کمک به نیازمندان بوده است.
در ایران هرسال روز 14 اسفند باشکوه در سراسر کشور برگزار میشود البته این را هم باید مدنظر قرار داشت که مشکلات شدید اقتصادی در سراسر کشور ممکن است تا حدودی این مسئله را تحت تأثیر قرار بدهد و البته شدت فقر را در خانوادههای فقیر به همان اندازه بیشتر کند. با توجه به شرایط اقتصادی امسال، شرکت در کمکهای مردمی روز احسان و نیکوکاری واجبتر از هرسال دیگری به نظر میرسد. نیکوکاری و بخشش لزوم بزرگ جامعه امروز است چراکه صدای نیاز همیشه بلند نیست.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد