افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان و دانش آموزان

معنای اعتماد به نفس در نوجوان

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از هامی هنر زندگی،داشتن اعتماد به نفس به معنای باور داشتن به توانایی‌ها و قابلیت‌هاست. در واقع این ویژگی باعث می‌شود که احساس کارآمدی کنیم و در موقعیت‌های مختلف بتوانیم توانمندی‌های خود را به کار ببندیم. در حالی که عدم اعتماد به نفس نوعی ترس از شکست را در ما ایجاد می‌کند و احتمال دست یابی به موفقیت‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

نشانه های اعتماد به نفس پایین در نوجوانان و دانش آموزان

نوجوانانی که از اعتماد به نفس بالایی ندارند معمولا الگوهای رفتاری خاصی را از خود نشان می‌دهند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

- تمایل به گوشه گیری و انزوا

- عدم برقراری ارتباط چشمی مناسب با دیگران

- به کار بردن اظهارت منفی در مورد خود هنگام گفت‌وگو

- حرف زدن با صدای خیلی بلند و داشتن حالتی از پرخاشگری یا بالعکس داشتن تن صدای بسیار پایین

- اجتناب از رفتن به موقعیت‌های اجتماعی

- احساس وابستگی افراطی به والدین

- داشتن وضعیت بدنی خاص نظیر خم بودن شانه‌ها و پایین بودن بیش از حد سر

برای شناخت بیشتر درباره نوجوان کلیک کنید.

نشانه های اعتماد به نفس بالا در نوجوانان 

افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارند معمولا در دوران نوجوانی با بحران‌های کمتری رو به رو می‌شوند. آن‌ها اغلب در روابط اجتماعی نشانه‌های زیر را از خود بروز می‌دهند.

- داشتن توانایی کافی برای "نه" گفتن

- تمایل به پرورش شخصیتی مستقل

- داشتن روابط اجتماعی مناسب با همسالان

- توانایی ابراز وجود کافی

- صحبت کردن در مورد افکار و احساسات خود

- شجاعت در بیان نظر مخالف

برای آشنایی بیشتر با راه های افزایش اعتماد به نفس کلیک کنید.

راهکارهایی برای افزایش اعتماد به نفس در نوجوان

کمبود اعتماد به نفس در نوجوان می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. در صورتی که برای افزایش اعتماد به نفس در فرزندتان دچار مشکل هستید؛ بهتر است که یک مشاوره روانشناسی دریافت نمایید و با استفاده از خدمات روان درمانی به ریشه یابی علل و رفع این مشکل نوجوانتان بپردازید. اما به طور کل متخصصان یکسری راهکارهای عمومی را برای افزایش اعتماد به نفس فرززندان به والدین توصیه می‌کنند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد. توجه داشته باشید که نوجوان در این دوران با چالش های زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و افزایش اعتماد به نفس می‌تواند در این راه کمک کننده باشد.

1- به جای تاکید بر نتایج کارها از تلاش های فرزندتان قدردانی کنید

هنگامی که فرزندتان برای کاری تلاش می‌کند، برای مثال زمانی که برای امتحانی سخت درس می‌خواند، فارغ از این که چه نتیجه‌ای در آن امتحان می‌گیرد از تلاش‌هایی که انجام داده قدردانی کنید. به او بگویید که تلاش‌های او را می‌بینید و برای آن‌ها ارزش قائل هستید.

نگذارید فرزندتان احساس کند که شما تنها در زمان‌هایی که او موفق است برایش ارزش قائلید. نوجوان شما باید بداند که حتی در صورتی که علی رغم همه تلاش‌ها شکست بخورد، بازهم برایتان ارزشمند است و شما به داشتن او افتخار می‌کنید.

2- به فرزندتان مهارت جرات ورزی را آموزش دهید

مهارت‌های زندگی فرزندانتان در میزان موفقیت و اعتماد به نفس او تاثیر بسیار زیادی دارند. شما به عنوان والدین نقش پررنگی در پرورش این مهارت‌ها ایفا می‌کنید. یکی از مهارت‌های زندگی که پرورش آن به افزایش اعتماد به نفس نوجوانان کمک بسیار زیادی می‌کند، مهارت جرات مندی است.

نوجوانان باید بیاموزند که شجاعانه صحبت کنند و زمانی که در محافل اجتماعی خواسته‌ای دارند، به جای پنهان شدن، بتوانند جرات مندانه خواسته‌هایشان را مطرح کنند. نوجوانانی که می‌توانند به این شیوه رفتار کنند، معمولا از جانب همسالان خود نیز بیشتر مورد پذیرش قرار می‌گیرند. این مساله به میزان زیادی در افزایش اعتماد به نفس آن‌ها تاثیر خواهد داشت.

برای آن که فرزندتان این مهارت‌ها را داشته باشد، باید به او آموزش بدهید و در موقعیت‌های مختلف به او فرصت بدهید تا بتواند جرات مندانه خودش را بروز بدهد. استفاده از کلاس‌های آموزشی، کارگاه‌های مهارت آموزی و جلسات مشاوره فردی نیز در پرورش مهارت‌های زندگی تاثیر بسیار زیادی خواهند داشت.

برای آشنایی بیشتر درباره مهارت های زندگی و مهارت جرات مندی کلیک کنید.

3- برای افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان الگوی آن ها باشید

فرزندانتان بیشتر اعتماد به نفس خود را، از رفتارهای شما الگو برداری می‌کنند. اگر شما دائما از شرایط خود ناراضی باشید و همیشه از خود بد بگویید، ناآگاهانه به فرزندانتان می‌آموزید که آن‌ها نیز این گونه رفتار کنند.

به آن‌ها نشان بدهید که چقدر ویژگی‌های مختلف خود را می‌پسندید و به ابعاد مختلف وجودی خود عشق می‌ورزید. این رفتارها باعث می‌شود که فرزندان یاد بگیرند با خود مهربان باشند و رفتارهای خود تخریبی کمتری انجام دهند تا اعتماد به نفسشان در طول زندگی آسیب کمتری ببیند.

4- افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان با خودگویی های مثبت

گفتار درونی هر فرد، یعنی حرف‌هایی که به خود می‌زند یا همان خودگویی‌هایی که نقش اصلی را در اعتماد به نفس او ایفا می‌کند. اگر فرزند نوجوانتان دائم با خود فکر کند "من زشتم" یا "کسی مرا دوست ندارد"، در واقع در حال شکل دادن اعتماد به نفسی ضعیف و آسیب دیده است. کمبود اعتماد به نفس در دختران با بد ریخت انگاری بدن بیشتر همایند می‌شود. به نوجوان خود آموزش دهید که خود گویی‌های مثبتی داشته باشد. به او کمک کنید تا بتواند شواهدی را خلاف افکار مخرب خود پیدا کند تا بتواند افکار مثبت را جایگزین آن‌ها کند. برای اطلاع بیشتر درباره بدریخت انگاری بدن کلیک کنید.

5. برای افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان می‌توانید از کمک متخصصان استفاده کنید

در برخی موارد ممکن است عدم اعتماد به نفس نوجوان ناشی از مشکلاتی نظیر افسردگی یا تجربه رویدادهای ناخوشایند در گذشته باشد. در این شرایط مراجعه به یک متخصص در حیطه سلامت روان نظیر روانشناس به او کمک می‌کند تا به بینش درست تری در مورد خود دست یابد. هم چنین روانشناس با آموزش مهارت‌های بین فردی می‌تواند به فرزند شما کمک کند تا ارتباطات مثبت‌تری را شکل دهد و با تجربه موفقیت در این باره احساس کارآمدی و اعتماد به نفس بالاتری را نیز به وجود آورد.

برای اطلاع بیشتر درباره ضرورت بهره مندی از روانشناسی نوجوان کلیک کنید.

6- از شکست ها فاجعه نسازید 

همه والدین دوست دارند فرزندشان در زندگی موفق شود و به دستاوردهای بالایی برسد. با این حال تاکید بیش از حد بر موفقیت‌ها باعث می‌شود که افراد هیچ تصوری از شکست نداشته باشند و در ذهن خود از آن فاجعه‌ای جبران ناپذیر بسازند. تلاش کنید به فرزندتان نشان دهید که موفقیت‌ها بدون تجربه شکست و زمین خوردن معنایی ندارند و هر انسانی باید خود را برای روزهای سخت نیز آماده کند. همچنین نوجوان باید بداند که هیچ انسانی کامل نیست و هر انسانی در زندگی خود بارها و بارها ممکن است با شکست رو‌به‌رو شود.

7- به او کمک کنید نقاط ضعف خود را بپذیرد

هر انسانی مجموعه ای از ویژگی های مثبت و منفی است. در واقع همه ما با وجود تمام خوبی ها نقاط تاریکی در وجود خود داریم که لازم است با آن ها مواجه شده و به عنوان بخشی از وجودمان این ویژگی ها را بپذیریم. برخی از پدر و مادرها دائما تلاش می کنند نوعی خودپنداره کاذب را در فرزندشان پرورش دهند. برای مثال آن ها به جای تلاش برای رفع نقاط ضعف نوجوان تلاش می کنند مشکلات او را به طور کل نادیده بگیرند و به او بگویند که اصلا مشکلی وجود ندارد.

این کار باعث می شود که فرد همواره از درون احساس ضعف کند و نوعی اعتماد به نفس کاذب و غیرکارآمد را در خود شکل دهد. تلاش کنید به فرزندتان کمک کنید در مورد نقاط ضعف خود آزادانه با شما صحبت کند و احساسات و افکارش را با شما در میان بگذارد. به جای قضاوت کردن تلاش کنید به او نشان دهید درکش می کنید و حاضرید برای بهتر شدن اوضاع در کنار او بمانید. با رعایت این نکات می‌توانید بهترین رفتار را با والدین خود داشته باشید.

برای اطلاعات بیشتر درباره رفتار صحیح با نوجوان کلیک کنید.

8- حمایت اجتماعی نوجوان را افزایش دهید

افراد در دوران نوجوانی بیش از هر زمانی به نظر دیگران در مورد خود اهمیت می دهند و تمایل دارند به جز خانواده به گروه های دیگری به خصوص گروه های هم سن و سال خود بپیوندند. عدم پذیرش از جانب دیگران می تواند تاثیر بسیار منفی روی آن ها بگذارد و اعتماد به نفسشان را تا حد زیادی تخریب نماید. از همین رو تلاش کنید او را به سمت موقعیت هایی هدایت کنید که می تواند دوستان بهتری پیدا کند و فرصت بیشتری برای پرورش و رشد خود داشته باشد. هم چنین در طول دوران نوجوانی همواره به او نشان دهید که در کنارش هستید و در هر موقعیتی که نیاز باشد از او حمایت می کنید.

9- برای افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان کمی به آنان فضا بدهید

افراد در دوران نوجوانی میل زیادی به استقلال دارند. آن‌ها می‌خواهند از والدین خود فاصله بگیرند چرا که نیاز دارند نشان دهند دیگر کودک نیستند. بسیار اهمیت دارد که این میل طبیعی را در آن‌ها نادیده نگیرید و با کنترل گری بیش از حد نوجوان را در جبهه مخالف خود قرار ندهید. تلاش کنید در این دوران نظارت غیر مستقیم داشته باشید و با رفتارهایتان به نوجوان اطمینان ببخشید که برای استقلال او ارزش و احترام قائل هستید چرا که کنترل بیش از حد به طور غیر مستقیم این پیغام را به فرزندتان می‌رساند که از توانمندی‌های او مطمئن نیستید و نمی‌توانید همانند یک فرد بالغ به او اعتماد کنید. این امر در نهایت باعث می‌شود که خودپنداره نوجوان آسیب ببیند و اعتماد به نفس او نیز کاهش پیدا کند.

10- برای افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان بر ویژگی‌های اکتسابی او تاکید کنید 

برخی از ویژگی‌های انسان از بدو تولد با او هستند و از همین رو به آن‌ها ویژگی‌های انتسابی گفته می‌شود. برای مثال تمام مشخصه‌های ظاهری به عنوان ویژگی‌های انتسابی در نظر گرفته می‌شوند چرا که از جانب والدین به ارث می‌رسند و فرد نقشی در به دست آوردن آن‌ها ندارد. هرگز برای بالا بردن اعتماد به نفس فرد بر این ویژگی‌ها تمرکز نکنید. چراکه آن‌ها قابلیت رشد و ارتقا ندارند و جزء توانمندی‌های فردی محسوب نمی‌شود. در نتیجه فرزندتان را با مسائلی نظیر زشتی، زیبایی، نژاد و مسائلی از این قبیل ارزش گذاری نکنید. به جای این‌ها به او نشان دهید که ارزشمندترین ویژگی‌ها چیزهایی هستند که او با تلاش و به طور اکتسابی در زندگی به آن‌ها دست می‌یابد.

سوالات متداول 

- آیا اعتماد به نفس ارثی است؟ 

خیر، ما هرگز با اعتماد به نفس بالا یا پایین متولد نمی‌شویم. بلکه این ویژگی از تعامل فاکتورهای مختلف در طول زندگی ناشی می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به سبک خلق و خو، شیوه فرزندپروری و تربیت والدین و تجربیات محیطی اشاره کرد.