پرستار و تاثیر زیبایی سخن او

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه؛ 

احترام به بیماران

احترام یک مسلمان، ممکن است گاهی درمقام گفتار باشد که با سخنان نیک و سنجیده گزارده می شود؛ چنان که در قرآن مجید آمده است: «وقولوا للناسِ حسنا؛ با مردم به خوبی سخن بگویید». (بقره:83)

از سوی دیگر، خداوند ویژگی کریمانه بودن گفتار را این گونه تأکید می کند: «و قُل لَهُما قولاً کریما؛ با لحنی لطیف و بزرگوارانه با آنها سخن بگو».(اسراء: 23)

اسلام عزیز، سخن گفتن نیک و شایسته را نوعی برآوردن نیاز عاطفی افراد می شمارد و به پیروان خویش توصیه می کند که اگر نمی توانید نیاز تنگ دستان را برآورده کنید، دست کم با زبان خوش با آنان سخن بگویید: «فقُل لَهُم قولاً میسورا؛ با آنان سخن نیک همراه با احترام داشته باش». (اسراء:28)

افراد بیمار، در شرایط روحی و روانی حساسی به سر می برند. اینان در آن وضعیت انتظار دارند، با سخنان آرام بخش پرستاران و رعایت احترام شان، آرامش یابند. این احترام همواره باید در عمل و کردار پرستاران دیده شود. باید به درخواست هایشان توجه کنند. اگر دعوت به هم نشینی کردند، آنها را اجابت کنند و اگر هدیه ای داشتند، با روی گشاده از آنها بپذیریند؛ زیرا بیماران تصور می کنند نپذیرفتن این درخواست، به خاطر رعایت موارد بهداشتی و دوری کردن از آنهاست. پس بر ماست که این سخن رسول گرامی را در دستور کار خویش قرار دهیم که فرمود:

مِنْ مَکْرمَةِ الرَّجل لِاَخیه اَن یَقبِلَ تُحْفَتَهُ و اَن یتَّحِفَهُ بما عندَهُ.

از بزرگداشت برادر دینی، این است که هدیه اش را بپذیرد و از آنچه دارد، نسبت به او مضایقه نکند.

سیره عملی آن حضرت مصداق های دیگری از احترام را می آموزد. هنگامی که برادران دینی بر آن بزرگوار وارد می شدند، به احترام آنها از جا برمی خاست، برای آنان جا باز می کرد و زیرانداز پهن می ساخت. گاهی عبای خود را از دوش می کشید و برای دیگران می انداخت. برای تکیه دادن ایشان بالش فراهم می ساخت و اگر برادر دینی اش از راه دور می آمد، چند قدمی به استقبالش می رفت و او را ارج می نهاد. این گونه رفتارها از رسول اکرم صلی الله علیه و آله ، می تواند سرمشق نیکویی برای همه پرستاران مسلمان و آزاده باشد.

پیام متن:

احترام مسلمان، به وسیله گفتار و کردار نیک و پذیرش درخواست های آنان.

سلام و احوال پرسی با بیمار

هر ملتی که تمدن و فرهنگی اصیل دارد، در برخوردهای اجتماعی خود شعارهای ویژه ای به کار می بندد. از آموزه های دینی برمی آید که سلام، تحیت مخصوص و شعار شریعت اسلامی است. پیامبر اسلام نیز در سیره عملی خود، مروج این نیت پسندیده و انسانی بود و در سلام کردن، بر دیگران پیشی می گرفت. پس بجاست که پرستاران نیز این شعار اسلامی را پاس بدارند و هنگام دیدار بیماران، با سلامی آرام بخش و نشاط آفرین، آنها را شاد و امیدوار سازند و بدین ترتیب، روابط دوستانه خود را تحکیم بخشند. پیامبر گرامی اسلام می فرماید: «اذا تلاقَیتُمْ فَتلاقَوا بِالتَّسلیم؛ هنگام ملاقات، با سلام گفتن، همدیگر را دیدار کنید».

سلام کردن، در فرهنگ اسلامی از نشانه های تواضع است. سلام دهنده خود را بالاتر از دیگران نمی بیند و با صفا و صمیمیت، با دیگران رو به رو می شود، امام صادق علیه السلام فرمود:

مِنَ التَّواضُع اَن تُسَلِّمَ علی من لَقیتَ؛

از نشانه های تواضع این است که هر کس را ملاقات کردی، به او سلام کنی.

سلام پرستار، ارتباط دوستانه و پرمهر ایجاد می کند و بذر محبت را بین او و بیمار می کارد. امام حسین علیه السلام در اهمیت سلام کردن می فرماید:

لسَّلامِ سبعُونَ حسنَةً تِسعٌ و سِتّونَ لِلمُبْتَدی ءِ و واحِدَةٌ لِلرّادِّ.

سلام کردن، هفتاد حسنه دارد که شصت و نه تا برای سلام کننده و یکی برای پاسخ دهنده آن است.

پس سلام کننده به رحمت الهی نزدیک تر است و شباهت بیشتری به رسول اللّه صلی الله علیه و آله دارد. امام صادق علیه السلام در همین باره می فرماید: «البادی بالسَّلامِ أَولی باللّه و برسولِهِ؛ شروع کننده سلام، به خدا و رسولش نزدیک تر است».

از سوی دیگر، باید دانست هر چند سلام کننده با آغاز سلام، بیشترین ثواب را نصیب خود می سازد، طرف مقابل نیز بنابر دستور قرآنی، باید با رعایت ادب پاسخ او را بگوید.

خداوند در قرآن کریم می فرماید:

وَ اذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأحْسَنَ منها أَوْ رُدّؤها اِنَّ اللّه َ کان علی کلِّ شی ءٍ حَسیبا. (نساء: 86)

هرگاه کسی به شما سلام کرد، پاسخی نیکوتر دهید یا همان تحیت را به وی برگردانید.

پرستار نباید در سلام کردن تفاوتی میان افراد، از جهت دارایی و فقر بگذارد. امام رضا علیه السلام در توصیه ای می فرماید:

مَنْ لَقِیَ فقیرا مُسلِما فَسَلَّمَ علیهِ خِلافَ سَلامِهِ عَلَی الغَنِیُّ لَقِیَ اللّه عَزَّوَجَلَّ یومَ القیامَةِ وَ هُوَ عَلَیْهِ غَضْبانُ.

هر کس با مسلمان تنگ دستی رو به رو شود و به او به گونه ای سلام کند که با سلام کردن بر دارا تفاوت داشته باشد، روز قیامت که به دیدار خدا می رود، خدا از او خشمگین است.

نکته دیگر اینکه، گاهی سلام کردن به قدری همراه با احترام و بزرگداشت است که بیشتر به ریا و چاپلوسی شباهت می یابد. اگر سلام ما فقط احترام ظاهری باشد و در دل نسبت به مؤمنان ارادت نداشته باشیم، نوعی کوتاهی در مهرورزی به شمار می آید. امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید:

لاتبْلِغُ فی سلامِکَ عَلَی الاخوانِ حدَّ النِّفاقِ ولا تُقَصّرهُمْ عن درجةِ الاستحقاقِ.

در سلام کردن به برادران، نه در حد نفاق زیاده روی کن و نه آنان را از درجه شایستگی پایین آور.

پیام متن:

سلام کردن، نشانه تواضع پرستار و عامل تحکیم دوستی بین بیمار و پرستار است.

پرستار و زیبایی سخن

از جمله نعمت های گران قدری که آفریدگار جهان به انسان عطا کرده و مایه اصلی آن را با سرشت بشر در آمیخته، قدرت بیان است. انسان به مدد این موهبت، باطن خود را آشکار می سازد.

در واقع، سخن به منزله پلی است که مغزهای جدا از هم را به یکدیگر پیوند می زند. گاهی یک سخن زیبا و یا یک کلام متین، در تصمیم گیری انسان و تغییر حالت های روحی او بسیار مؤثر است. روشن است که این نعمت ارزشمند به همان اندازه که بر رشد و کمال آدمی تأثیرگذار است، بر اثر کنترل نشدن تنزل شخصیتی او را نیز موجب خواهد شد. از علی علیه السلام پرسیدند: زیباترین مخلوق خدا کدام است؟ فرمود: سخن. گفتند: زشت ترین آنها کدام است؟ باز هم فرمود سخن. سپس فرمود:

بالکلامِ ابْیَضَّتِ الوُجوهُ وَ بالکلامِ اسوَدَّتِ الوجوهُ.

چهره ها با سخن، سفید می شوند و با سخن، سیاه می گردند.

قرآن کریم برای سخن زیبا و نیکو ارزش زیادی قائل شده و با بیانی سرشار از عطوفت و صمیمیت، از بندگان خدا خواسته است تا سخن خود را به برترین صورت بر زبان آورند: «قُل لِعِبادی یَقولوا الّتی هِیَ أَحْسَنُ؛ به بندگانم بگو برترین سخن را بگویند». (اسراء:53)

در مجموع، باید گفت سخن خوش و پسندیده که موجب خشنودی شنونده می شود، گفتاری است که آدمی دوست دارد دیگران هنگام سخن گفتن با وی، آن را به کار برند.

سلیمان بن مهران می گوید: روزی حضرت صادق علیه السلام به تعدادی از پیروان خود که نزد ایشان حاضر بودند، فرمود:

مَعاشرَ الشِّیعَةِ کونوا لنا زینا ولاتکونوا علینا شینا قولوا للناسِ حُسنا واحْفَظوا ألسِنَتَکُمْ عن الفُضولِ و قبیحِ القولِ.

ای گروه شیعه (بکوشید تا) زینت ما باشید و (مایه) عیب و عار ما نباشید. با مردم نیکو سخن بگویید. زبان هایتان را نگه دارید و آن را از پرگویی و سخن زشت بازدارید.

با توجه به آموزه های روایی، شایسته است که پرستاران هنگام سخن گفتن، ادب اسلامی را رعایت کنند و به گونه ای با بیماران حرف بزنند که به شخصیت آنها اهانتی نشود. آنها باید مقصود خود را درنهایت احترام و فروتنی ابراز کنند و متناسب با شأن و منزلت بیماران با آنان رفتار نمایند. واقعه تاریخی زیر، الگوی رفتاری خوبی بر آنان است:

از عباس عموی پیامبراکرم صلی الله علیه و آله پرسیدند: شما بزرگ ترید یا رسول خدا صلی الله علیه و آله ؟ عباس که سنش از پیامبر بیشتر بود، پاسخ گفت: رسول خدا بزرگ تر است، ولی من پیش از ایشان متولد شده ام.

پیام متن:

1. سخن گفتن، مایه جذب یا رنجش دیگران می شود.

2. توصیه قرآن و روایت ها به سخن نیکو و مؤدبانه.گذری