حکایت روز آخر

روز پایانی نمایشگاه اما با استقبال کمی از سوی مردم برخوردار بود و شبیه روزهای ابتدایی، راهروها خالی بودند.

با این‌که سخنگوی نمایشگاه کتاب در گفت‌وگو با جام‌جم به رقم بالای خرید مردم اشاره کرد اما ناشران همچنان از استقبال کم گله‌مندند.

سخنگوی نمایشگاه، با اشاره به این‌که، مجموع فروش بخش مجازی و حضوری تا دو روز مانده به پایان، حدود ۱۴۰میلیارد تومان بوده‌است، گفت: سهم بخش حضوری، ۷۹میلیارد تومان و سهم بخش مجازی ۶۱ میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که مدیرکمیته اجرایی و پشتیبانی سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب تهران از ثبت ۳۵۲هزار و ۸۲۷ سفارش در بخش مجازی تا نهمین روز خبر داد و گفت: از این تعداد، ۲۷۳هزار و ۲۹۰سفارش، تحویل پست شده است.

حسین صفری گفت:‌ مجموعه سفارش‌های نمایشگاه مجازی تا ساعت ۱۰ صبح روز سی‌ام، ۳۵۲هزار و ۸۲۷ سفارش بوده است که از این میان، ۲۷۳هزار و ۲۹۰سفارش تحویل پست شده است. ۱۳۱هزار و ۶۲۲ سفارش نیز توزیع شده و از میان آنها تهران، مشهد و قم بیشترین خریداران نمایشگاه مجازی کتاب تهران بوده‌اند.

گزارش یک نشست

یکی از برنامه‌های برگزار شده در روز آخر نمایشگاه، نشست آثار امام خمینی، بایسته‌ها و شایسته‌ها با حضور حجت‌الاسلام اشکوری، مسوول ارتباطات فرهنگی موسسه امام خمینی در سرای اهل‌قلم مصلای امام خمینی بود. حجت‌الاسلام اشکوری در خصوص چرایی نشر و بازخوانی اندیشه‌های امام خمینی گفت: در ۲۰۰سال اخیر، متفکرین جهان اسلام در مواجه با غرب به احساسی رسیدند که دو سوال برای آنها ایجاد کرد. متفکرین جهان اسلام وقتی با غرب روبه‌رو شدند، احساس عقب‌افتادگی کردند. آنها به دنبال علت و راه برون‌رفت از این عقب‌ماندگی بودند. جهل، نظامات استبدادی و استعمار کشورهای غربی از عوامل عقب‌ماندگی بود. اما خصوصیت امام این بود که وقتی به غرب نگاه کرد، غرب را پیشرفته و خود را عقب افتاده ندید. مسوول ارتباطات فرهنگی موسسه امام خمینی در ادامه تاکید کرد: در نامه‌ای که امام به گورباچف نوشت، به این انحرافات اشاره کردند. امام به گورباچف گفتند مسیر درست و اصلی را پیدا کنید و از مارکسیسم خارج شوید. اگر این نگاه صحیح باشد، جامعه بشری نیازمند بازخوانی تفکر حضرت امام است.

محدودیت‌های منابع در کشور، باعث گرانی کتاب است

یدا... ایزدی، مولف آثار نبرد زمستانی در جبهه شمالی، موشکباران تهران و شکستن محاصره آبادان نیز با حضور در غرفه انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. ایزدی، نویسنده حوزه دفاع‌مقدس عوامل زیادی را موثر بر استقبال مردم از نمایشگاه دانست و گفت: وقفه دوساله‌ای که بر اثر کرونا رخ‌داد، بر استقبال مردم از نمایشگاه موثر بود. ارتباط مجازی باعث برخی محدودیت‌ها می‌شود. به نظرم در دو روز تعطیل آخر هفته، استقبال خوبی شد. برخلاف برخی از آمارها که میانگین مطالعه در جامعه ایران را پایین ارزیابی می‌کند، حضور مردم خوب بود.

وی افزود: از مردمی که در محدودیت‌های مالی و اقتصادی هستند، نمی‌توان انتظار روی آوردن به کتابخوانی داشته باشیم. گرانی کاغذ و هزینه بالای انتشار کتاب، مانع بزرگی برای فرهنگ جامعه است. وقتی قیمت‌ها را با چند سال قبل مقایسه می‌کنیم، کتاب به مرور از دسترس مردم عادی خارج می‌شود. ظرف یکی‌دو سال گذشته، هزینه کتاب به صورت انفجاری بالا رفته و قشر کتابخوان دچار محدودیت شدند.
باید در سطح ملی، فکری برای تغذیه معنوی و فکری جامعه کنیم. شاید این حوزه به اندازه نیازهای روزمره مردم اهمیت داشته باشد.

ایزدی، تورم و مشکلات اقتصادی را از عوامل گرانی کتاب توصیف و عنوان کرد: محدودیت‌های منابع در کشور باعث گرانی کتاب شده و این گرانی، دسترسی مردم را به حوزه نشر و کتاب محدود خواهد کرد. مسوولان وزارت ارشاد باید فکری برای حل این موضوع کنند. بسیاری از افراد که در دهه‌های طولانی تجربه کتابفروشی داشتند، مجبور به تعطیلی کسب و کار خود شده‌اند.

این نویسنده حوزه دفاع‌مقدس در پاسخ به این سوال که با چه محدودیت‌هایی در مسیر تدوین آثار خود مواجه است، افزود: اصل مشکلات حوزه نشر، گرانی کاغذ است. البته گرانی هزینه‌های تولید هم دخیل است. غیر از قیمت کاغذ با هزینه تالیف کتاب، هزینه پژوهش و... به‌طور مضاعف رشد کرده است. این اتفاق، ناشر و نویسنده را به سمت کارهای سطحی و محدود و ارزان سوق می‌دهد.

استقبال مردم خوب است

محمدرضا خبوشان نیز در ارتباط با برگزاری نمایشگاه حضوری کتاب پس از غیبت دوساله گفت: یکی از رویدادهای مهمی که در کشور ما اتفاق می‌افتد، نمایشگاه کتاب است. دوست داریم حالتی که به سمت تبادل حرفه‌ای بین اصحاب صنعت نشر و کتاب متعدد، ارتباط و انتقال تجربه در بخش فن و محتوا بین خود ناشران داخلی و مابین ناشران خارجی رخ بدهد اما مانعی هم وجود ندارد.

نمایشگاه می‌تواند به شکل فعلی هم برگزار شود. مرکز بزرگ و محل تجمع عموم که علاقه‌مند به کتاب هستند و اینجا کتاب‌های مورد نیازشان را تهیه می‌کنند یا ارتباطاتشان را با نویسندگان و نشران برقرار می‌کنند.

نویسنده رمان عاشقی به سبک ونگوگ در ادامه افزود: چیزی که از استقبال مردم می‌بینیم خوب است. این گمان وجود داشت که با توجه به حال و هوای کرونا، استقبال کمتر باشد یا به خرید از بخش مجازی اکتفا کنند.

زینب مرزوقی - گروه فرهنگی روزنامه جام جم