آخرین پیمایش ملی در حوزه سرگرمیهای دیجیتال که دادههای آن مربوط به سال۱۴۰۲ است، پرده از یک واقعیت شگفتانگیز برداشت: ۲۹میلیون ایرانی، معادل تقریبا یکسوم جمعیت کشور، خود را بازیکن بازیهای ویدئویی میدانند. این آمار دیگر صرفا یک سرگرمی حاشیهای و مختص قشر خاصی نیست، بلکه از تولد یک نیروی فرهنگی و اجتماعی عظیم حکایت دارد که در حال بازتعریف مفهوم سرگرمی در ایران است.
اگر تصور شما از یک گیمر، نوجوانی منزوی در اتاقی تاریک است، دادههای جدید، این کلیشه را کاملا درهممیشکند. میانگین سن بازیکنان ایرانی ۲۹.۵سال است؛ این یعنی هسته اصلی این جمعیت راجوانان و بزرگسالان فعال جامعه تشکیل میدهند. هریک از این افراد بهطور متوسط روزانه ۸۳دقیقه از زندگی خود را در دنیای مجازی سپری میکند؛ زمانی که برای مردان به ۹۸دقیقه و برای زنان به ۵۸ دقیقه در روز میرسد. ترکیب جنسیتی این جامعه نیز جالب توجه است؛ با سهم ۶۰درصدی مردان و ۴۰درصدی زنان، بازیهای ویدئویی دیگر یک سرگرمی صرفا مردانه نیست. اما شاید مهمترین شاخص، گرایش به اتصال باشد: بیش ازنیمی ازاین جمعیت (۵۷.۶درصد) بهصورت آنلاین بازی میکنند، واقعیتی که نشان میدهد تعامل، رقابت و حضور در اجتماعهای مجازی، به اندازه خود بازی اهمیت پیدا کرده است.
فرمانروای بیرقیب میدان بازی
در چشمانداز پلتفرمهای بازی در ایران، تنها یک فرمانروای بیرقیب وجوددارد: تلفنهمراه.آمارها بهصراحت نشان میدهند که ۹۴.۵درصد از بازیکنان،گوشی هوشمند یا تبلت خودرا بهعنوان ابزاراصلی سرگرمی انتخاب کردهاند.این تسلط مطلق، کنسولهای بازی (با۳۲.۸درصد) و رایانههای شخصی(با ۱۹.۵درصد)را درجایگاههای بعدی قرارمیدهد. این اعداد به معنای آن است که بازی دیگر به یک دستگاه خاص در گوشه خانه محدود نیست؛ بلکه به یک همراه همیشگی در جیب هرایرانی تبدیل شده است.البته نبایدازرشدپدیده«بازیکنان چندپلتفرمی»غافل شد.حدود۳۷.۶درصدازگیمرها، تجربههای خود رامیان موبایل، کنسول ورایانه شخصی تقسیم میکنند که نشان ازحرفهایتر شدن وعمق بیشترفرهنگ بازی در کشور دارد.
ذائقه رنگارنگ گیمر ایرانی
سلیقه این جامعه۲۹میلیونی،یک طیف رنگارنگ ومتکثر است که درآن،هیجانانگیزترین عناوین اکشن جهانی درکنار سادهترین بازیهای فکری ایرانی قرارمیگیرند.دریک سوی این میدان،غولهای بینالمللی سبک شوترواکشن مانند کالآودیوتی، پابجی و کانتر استرایک ایستادهاندکه با نبردهای نفسگیر وگرافیک خیرهکننده، آدرنالین رابه رگهای بازیکنان تزریق میکنند. در کنار آنها، عناوین محبوبی چون سری «جیتیای» و بازیهای ورزشی مانند «فوتبال»، همچنان جایگاه خود را بهعنوان انتخابهای اول برای تجربه هیجان و رقابت حفظ کردهاند.
اما سوی دیگر این میدان، به همان اندازه قدرتمند و پرمخاطب است. این بخش متعلق به قهرمانان ملی و بازیهای کژوال است. بازی کلمات ایرانی «آمیرزا» به یک پدیده فرهنگی تبدیل شده و در کنار غولهایی چون «کندی کراش» قد علم کرده است. این موفقیت نشان میدهد که محتوای منطبق با فرهنگ بومی تا چه حد میتواند موفق باشد. محبوبیت بالای نسخههای دیجیتال بازیهای نوستالژیک مانند منچ، تختهنرد و شطرنج نیز گواهی بر همین مدعاست. این بازیها ثابت میکنند که فناوری نهتنها جایگزین سنتها نشده، بلکه بستری جدید برای احیای آنها فراهم کرده است.دراین میان،بازیهای استراتژیک و خلاقانه مانند «کلش آو کلنز» و «ماینکرفت» نیز با ایجاد دنیاهایی بیپایان برای ساختوساز و مدیریت، توانستهاند میلیونها کاربر وفادار را جذب کنند. این نقشه متنوع از بازیهای محبوب،بهوضوح نشان میدهد بازارسرگرمی ایران، بازاری پیچیده است که درآن هم ندای رقابتهای جهانی شنیده میشودوهم زمزمه آرامشبخش سرگرمیهای فکری و بومی.