درهمین راستا، محمد عبدالرحمن آلثانی، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر در نشست اخیر دوحه اظهار کرد کشورش هزینه بازسازی غزه را پرداخت نخواهد کرد و کمکهای مالی قطر صرفا محدود به کمکهای انسانی خواهد بود. از سوی دیگر، سازمان رادیو و تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد که تاکنون هیچ کشوری با پیوستن به نیروی موسوم به ثبات بینالمللی که براساس طرح دونالد ترامپ قرار است در نوار غزه تشکیل شود، موافقت نکرده است. پیشتر اندونزی از تمایلش جهت اعزام نیرو به باریکه غزه اما با اهداف امدادی و حقوق بشری پرده برداشت؛ همچنین حضور قوای ترکیه نیز با مخالفت شدید مقامات صهیونیست کنار گذاشته شد. فارغ از موارد فوق ترور رائد سعد، فرمانده برجسته القسام توسط ارتش اشغالگر قدس به پایههای لرزان این آتشبس متزلزل فشار قابلتوجهی وارد آورده است و چشمانداز مرحله دوم برنامه کاخسفید مخدوشتر از همیشه ارزیابی میشود.
مصائب احیای غزه
از زمان عقبنشینی صهیونیستها به خط زرد و بازگشت عمده جمعیت میلیونی باریکه غزه به شهرهای بزرگ نظیر خانیونس و جبالیا، شرایط کرانه شرقی مدیترانه بهشکل قابلتوجهی راکد مانده است. قطر، ترکیه و مصر بهعنوان میانجیهای انعقاد آتشبس، وعدههای فراوانی برای آغاز سریع روند احیای منازل نوار غزه دادند اما درعمل همه چیز بهبنبست رسیده است. در راستای همین روند، فرانچسکا آلبانزه، گزارشکر حقوقبشری فلسطین خاطرنشان کرد که رژیم صهیونیستی باید هزینه بازسازی باریکه غزه را پرداخت کند؛ همچنین ایالاتمتحده، انگلستان، ایتالیا و آلمان نیز سهمی تامین سرمایه موردنیاز احیای کرانه شرقی مدیترانه داشته باشند. طبق برآوردهای اولیه، هزینه بازسازی نوارغزه حدود ۵۰ الی۸۰ میلیارد دلار تخمین زده میشود. کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس برای تامین این بودجه بارها ابراز علاقه کردند اما احتمالا ابهامات در مسیر ادامه روند آتشبس مانع از تحقق آن شده است. باتوجه به نقض مداوم آتشبس توسط نظامیان تلآویو، سرمایهگذاران خارج اراضی اشغالی همچنان علاقهای به خرابههای غزه نشان نمیدهند. هرچند این توقف بازسازی به زیان مردم جنگزده فلسطینی است که در ماههای آتی زمستان باید در چادرهای موقت با کمکهای اندک حقوقبشری، شرایط طاقتفرسا را تحمل کنند.
درجستوجوی داوطلب
بنبست مرحله دوم طرح آتشبس ترامپ با فقدان کشور داوطلب جهت قبول مسئولیتهای امنیتی باریکه غزه تکمیل میشود.تا بهامروز بهغیر ازترکیه هیچ بازیگر نظام بینالمللی حاضر به اعزام قوای رزمی خویش به کرانه شرقی مدیترانه نشده است. هرچند همین گزینه نیز بهدلیل بدبینی رژیم صهیونیستی به نیات اردوغان به محاق رفت. بهعبارت دیگر، تلآویو در رقابتی منطقهای با آنکارا در لوانت(ناحیه شام) قرارداشته که امکان همکاری حولمحور نوار غزه را غیرممکن کرده است. مسلما هیچ کشوری خواهان ورود به درگیری چندهزارساله اراضی اشغالی، بدون تضمینهای امنیتی لازم نیست. بدون وجود روندی مشخص برای ترک مخاصمه، نیروهای اعزامی در تبادل آتش گردانهای عزالدینالقسام و ارتش اشغالگر قدس،قربانی خواهندشد.باوجود موانع فوق،جاسپر جفرز ازفرماندهان سنتکام(فرماندهی مرکزی خاورمیانهای آمریکا) بهادعای منابع غربی بهعنوان فرمانده نیروهای ثبات بینالمللی توسط ترامپ انتخاب شده است. آلمان و ایتالیا جهت حضور درصفوف نیروهای ثبات بینالمللی توسط کاخسفید تحت فشار هستند درحالیکه دیپلماتهای آمریکایی در تماس با شرکای منطقهای اعم از پاکستان، جمهوری آذربایجان و اندونزی جهت حضوردرون صفوف اعزامی به کرانه شرقی مدیترانه، وعده و وعیدهای فراوانی دادهاند. واشنگتن با هدف ترغیب دیگران به همراهی با مرحله دوم آتشبس اعلام کرده که هدف نیروهای بینالمللی ثبات، جنگ با حماس نخواهد بود.
پیچیدگیهای هیأت صلح
مقامات آمریکایی به رسانههای عبری خاطرنشان کردند که نقش هیأت موسوم به صلح، تحت نظر سکاندار کاخسفید تاحد زیادی نمادین خواهد بود؛ زیرا یک کمیته اجرایی متشکل از جرد کوشنر و استیو ویتکاف، دستیاران ارشد ترامپ به همراه تونی بلر، نخستوزیر سابق انگلستان و نیکولای ملادینوف، فرستاده سابق سازمان ملل در غربآسیا، مستقیما در نظارت بر اعمال تکنوکراتهای فلسطینی نقش تعیینکنندهای، خواهد داشت. بهرغم آنکه نام بلر بهصورت رسمی از هیأت اجرایی ناظر بر باریکه غزه حذف نشده؛ روزنامه یهودی یدیعوت آحارونوت ادعا کرد که ملادینوف بهعنوان جانشین نخستوزیر بدنام انگلیسی به مرحله دوم آتشبس پیوسته است. به گفته روزنامه عبری، مخالفت کشورهای عربی و اسلامی با بلر که حامی اصلی طرح ترامپ بود، عمدتا به دلیل حمایت وی از حمله به عراق درسال۲۰۰۳ونگرانی از تکرار وقایع تراژدیک دو دهه اخیر بینالنهرین بوده است. باوجود تحولات مذکور، همچنان مشخص نیست که کمیته تکنوکراتها، بدون عضویت رسمی در فتح و حماس کجای باریکه غزه مستقر خواهند شد. حتی میزان استقلال این کمیته در اتخاذ تصمیمات اساسی مشخص نیست. پیشتر،مقامات آمریکایی به همتایان صهیونی پیشنهاد آغازبازسازیها درمناطق تحت اشغال اسرائیل بدون خلعسلاح گردانهای عزالدین قسام را داده بودند که با مخالفت شدید نتانیاهو مواجه شد. درواقع، فشار بالا به پایین جهت تحقق مرحله دوم بدون تحقق زیرساختهای پیشرفت آتشبس، منجر به فروپاشی کلیت توافق شرمالشیخ خواهد شد.
کمین برای کسب منفعت شخصی
پوشش کاخسفید جهت مداخله در امور باریکه غزه با ادعای حلوفصل منازعه فلسطینی-اسرائیلی فعال شده است اما برخی گزارشهای رسانههای غربی، ازاهمیت منفعتطلبی شخصی رئیسجمهور آمریکا درکرانه شرقی مدیترانه خبرمیدهند. در همین رابطه،روزنامه انگلیسی گاردین درجدیدترین گزارش خودهشدارداد:«پیمانکاران برای دیداربامقامات بانفوذ آمریکایی و شرکای تجاری بالقوه، قبل از تعطیلات سال نو میلادی به منطقه پرواز کردهاند. همه سعی میکنند سهمی از این ماجرا داشته باشند. آنها با این پروژه مانند عراق یا افغانستان دیگری رفتارمیکنندودر تلاشند تا ازاین مسیربهنوعی پولدار شوند.» گاردین در ادامه خاطرنشان کرد که دو مقام سابق وزارت خزانهداریآمریکا که زمانی با تلاش ایلان ماسک، کارآفرین میلیاردر آمریکایی برای کاهش بودجه دولت و اخراج گسترده کارمندان فدرال منصوب شده بودند، گفتوگوهای جدیدی را در مورد کمکهای بشردوستانه و بازسازی غزه پس از جنگ منطبق با منافع شخصی سکاندار کاخ سفید هدایت میکنند.