این روزها دیگر در شهرهای بزرگ مانند گذشته خانه های حیاط دار و ویلایی پیدا نمی شود و به هزار و یک دلیل شهروندان به زندگی در آپارتمان های کوچک یا به قول معروف قوطی کبریت ها تن می دهند، برای نمونه آمارهای اعلام شده از سوی اتحادیه کشوری مشاوران املاک از این ماجرا حکایت دارد که سال گذشته ثبت قراردادهای اجاره میان تهرانی ها بیش از 56 درصد افزایش داشته است، به همین دلیل رکورد اجاره نشینی و جابه جایی همچنان در دست ساکنان تهران این کلانشهر و وادی اجاره نشینان است.
مسلما این آمار بالای اجاره نشینی سبب بالا رفتن اسباب کشی و رونق گرفتن کار شرکت هایی که در این زمینه فعالیت می کنند هم شده است. برای نمونه اوضاع کار و بار شرکت های حمل و نقل یا همان اتوبار ها امروز سکه تر از گذشته است و آنها با ارائه خدمات گوناگون و تخصصی سعی دارند نظر مشتریهای بیشتری را به خود جلب کنند.
مرد جوان با یخچال سایدبای ساید روی دوشش، آنقدر با مهارت طبقه های برج را یکی پس از دیگری فتح می کند که در نگاه اول تصور می کنید او ماکت یخچال را روی دوش خود گذاشته و مشغول نقش بازی کردن فیلم یا سریال تلویزیونی است، شاید هم با دیدن او فکر کنید یکی از قوی ترین مردان ایران در حال تمرین و زورآزمایی با یخچال است، اما در واقع ماجرا چیز دیگری است.
مرد جوان نه بازیگر است و نه مشغول تمرین برای رقابت در مسابقات قوی ترین مردان ایران، بلکه این کار هر روز اوست و مرد جوان از این راه امرارمعاش می کند.
دیگر گذشت آن زمانی که هنگام اسباب کشی همه جوانان فامیل بسیج می شدند و سه یا چهار نفری لوازم سنگین خانه را جابه جا می کردند، این روزها اوضاع تغییر کرده است یعنی علاوه بر تغییر طراحی و ساخت خانه ها جوانان هم دیگر تاب و توان حمل وسایل سنگین و بالا رفتن از پله آپارتمان ها را ندارند.
هر چند اگر عده ای هم توان انجام چنین کارهایی را داشته و با بلند کردن وسایل سنگین کارشان به دوا و دکتر نرسد؛ جابه جایی بار به دست آنها مقرون به صرفه نیست چون به طور حتم هنگام جابه جایی لوازم خانه در راه پله های تنگ آپارتمان های امروزی به در و دیوار خورده و خسارت می بینند، البته بجز خراب شدن وسیله ها باید خسارتی که به دیوارهای خانه هم می خورد هم به حساب آورد. به همین دلیل مانند سایر کارها مردم ترجیح می دهند کار را به کاردان بسپارند، بنابراین مدتی است شرکت هایی شروع به کار کرده اند که به صورت تخصصی خدمات اسباب کشی ارائه می دهند.
جابه جایی با تضمین
بسته بندی ویژه، کارگران متخصص و مجرب و کامیون های مجهز به جرثقیل؛ اینها برخی شعارهای تبلیغاتی است که شرکت های جابه جایی و اسباب کشی چاشنی کار خود کرده اند. تا چند سال پیش اسباب کشی را بیشتر اعضای خانواده انجام می دادند به این شکل که با گرفتن وانت بار در چند مرحله کار اسباب کشی انجام می شد، اما این روش سختی های خاص خود را داشت.
برای نمونه معمولا حین جابه جایی حداقل به چند وسیله خسارت جدی وارد می شد یا حتی اعضای خانواده هنگام بلند کردن اشیای سنگین صدمه جسمی می دیدند، اما امروزه با فعالیت شرکت های باربری زحمت خانواده ها کمتر شده است و آنها خستگی زیادی احساس نمی کنند.
محمود کاظمی، مدیر دفتر یکی از شرکت های باربری تهران دراین باره به جام جم می گوید: این روزها مشتری های ما درخواست های ویژه ای دارند، برای مثال آنها می خواهند لوازم خانه خود را با کمترین خسارت ممکن به خانه جدید منتقل کنند. به همین دلیل ما هم خدمات ویژه ای را تدارک دیده ایم مانند استفاده از کیسه های حباب دار و ضربه گیر یا کارتن های خاص و مقاومی که با استفاده از آن می توان اطمینان پیدا کرد هنگام جابه جایی به وسایل کمترین آسیبی وارد نمی شود.
چون خسارت به وسایل هنگام اسباب کشی اجتناب ناپذیر است، بنابراین مردم از خدمات شرکت های باربری استقبال می کنند.
کاظمی ادامه می دهد: مشکلی که ما الان با آن روبه رو هستیم این است که شرکت های بیمه تعرفه مناسبی برای بیمه کردن لوازمی که ما جابه جا می کنیم، ندارند. برای نمونه ما برای یک سرویس حدود 80 هزار تومان می گیریم، اما شرکت های بیمه، بار یک کامیون را حدود 23 هزار تومان بیمه می کنند، این مبلغ برای مشتری ها گران تمام می شود، به این دلیل ما ترجیح می دهیم اگر هنگام جابه جایی وسیله آسیب دید خودمان خسارتش را جبران کنیم یا مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که شرکت های بیمه می گویند قبل از جابه جایی باید وسایل را ببینند که این کار هم وقت گیر است.
هرچند شرکت های حمل و نقل سابقه زیادی در کشورمان دارند، اما تا اوایل دهه 80 مردم بیشتر از خدمات آنها برای جابه جایی بار در مسافت های طولانی استفاده می کردند مثلا آنهایی که از شهرستان ها به تهران می آمدند بیشترین مشتری های این شرکت ها را تشکیل می دادند، ولی از سال 80 به بعد در شهرهای بزرگ مردم از خدمات شرکت های اتوبار در داخل شهر هم استقبال می کنند.
دغدغه زیاد شهروندان در کلانشهر ها را هم باید یکی از دلایلی دانست که سبب شده مردم به استفاده از خدمات شرکت های باربری روی بیاورند،زیرا در شهرهای کوچک مردم هنوز از خودروهایی مانند نیسان و وانت بار برای اسباب کشی استفاده می کنند. کاظمی می افزاید: مردم این روزها آنقدر گرفتار هستند که حتی وقت ندارند هنگام اسباب کشی در خانه مانده و به کار کارگران نظارت کنند.
البته باید اضافه کرد هرچند امروز شرکت های خدماتی زیادی برای اسباب کشی و جابه جایی وجود دارد، اما خیال مردم در گذشته خیلی راحت تر بود، زیرا آن زمان جمله اجاره نشینی خوش نشینی است بین مردم باب شده بود.
کاظمی اضافه می کند: خب زندگی سخت شده، خیلی ها اسباب کشی و جابه جایی برایشان عین کابوس است، مگر آنها که بعد از عمری اجاره نشینی صاحب خانه شده اند، به همین دلیل من و همکارانم تمام تلاش خود را به کار می گیریم تا وظیفه مان را درست انجام داده و برای مستاجرها دغدغه بیشتری درست نکنیم.
به گفته کاظمی، با گران شدن قیمت مسکن و بالا رفتن نرخ اجاره بها در تهران این روزها بیشتر مشتری های آنها به حاشیه شهرها مهاجرت می کنند، او ادامه می دهد: از وقتی که قیمت خانه، یکباره بالا رفته بیشتر افرادی که به شرکت ما زنگ می زنند، می خواهند به حاشیه تهران مانند پردیس یا پرند بروند زیرا آنها دیگر قدرت پرداخت اجاره بهای بالا را ندارند.
کاظمی می گوید: در این میان مردم بهتر است از خدمات شرکت هایی استفاده کنند که برای این کار مجوز دارند زیرا شرکت های زیادی هم اکنون در شهر تهران فعالیت می کنند که مجوز ندارند. او ادامه می دهد: خیلی از این مراکز با انتشار آگهی در روزنامه ها فعالیت می کنند و کسی از محل دفتر آنها خبر ندارد به همین دلیل اگر حادثه ای اتفاق بیفتد نمی توان مطمئن بود خسارت فردی که زیان دیده جبران شود.
مشکل دیگری که این شرکت های بدون مجوز ایجاد کرده اند تعیین تعرفه های غیرواقعی است. برای نمونه آنها برای حمل و جابه جایی برخی وسایل سنگین پول بیشتری طلب می کنند. کاظمی توصیه می کند: الان در بین شرکت های حمل و نقل عرف است کارگرها برای جابه جایی گاوصندق، پیانو و یخچال سایدبای ساید هزینه بیشتری می گیرند، مثلا برای هر طبقه 5000 تومان، اما شرکت هایی که فاقد مجوز هستند از این ماجرا سوءاستفاده کرده و برای حمل و نقل وسایل دیگری مانند کمد، تردمیل یا شیشه میز ناهارخوری هم پول بیشتری می گیرند. مردم باید بدانند این کار قانونی نیست.
به گفته کاظمی، فعال نبودن اتحادیه شرکت های اتوبار هم سبب شده شرکت های فاقد مجوز براحتی فعالیت کنند.
با این حال، خدمات مناسبی که اتوبارها ارائه می کنند، سبب شده این روزها بیشتر مردم از آنها بهره ببرند. کاظمی یادآور می شود: الان شرکت ها شبانه روزی در تمام نقاط کشور خدمات می دهند. خدمات بسته بندی وسایل اکنون در کشورمان مانند کشورهای اروپایی ارائه می شود و شرکت ها برای هر وسیله ای بسته بندی مخصوصی در نظر می گیرند. برای نمونه به بسته های مخصوص حمل رختخواب یا لباس می توان اشاره کرد. تمام این امکانات به راحت تر شدن اسباب کشی کمک می کند.
افزایش 56 درصدی اجاره نشینی
یکی از دلایل اصلی افزایش شرکت های حمل و نقل به طور حتم افزایش آمار اجاره نشینی در کشور است، برای اثبات این ادعا می توان از آمار کمک گرفت؛ طبق آماری که مدتی قبل اتحادیه کشوری مشاوران املاک منتشر کرد سال گذشته اجاره نشینی در تهران بیش از 56 درصد افزایش یافت و آمار بالای ثبت قرارداد اجاره، تهرا نی ها را در صدر جدول اجاره نشینی کشور قرار داده است.
علاوه براین، سال گذشته حدود 547 هزار قرارداد اجاره واحدهای مسکونی در کشور ثبت شد. جالب این که این آمار 197 هزار مورد نسبت به سال 90 افزایش پیدا کرده است. البته کارشناسان دلایلی مانند افزایش مهاجرت و رشد جمعیت را در این خصوص مطرح می کنند.
اگر کمی به عقب تر برگردیم یعنی در سال 90 حدود 350 هزار اجاره نامه در کشور تنظیم شد، اگر این آمار را با سال 89 مقایسه کنید متوجه خواهید شد 50 هزار مورد افزایش داشته است. این در حالی است که در چهار سال گذشته کمترین آمار اجاره نشینی در سال 88 و بیشتر این آمار هم در سال 91 ثبت شده است، زیرا در طول 11 ماه از سال گذشته 157 هزار و 986 قرارداد اجاره در استان تهران ثبت شد که نسبت به سال 90، 63 هزار و 241 مورد افزایش داشته است بنابراین آمار بالای اجاره نشینی در کشور یکی از دلایل عمده ای است که سبب شده شرکت های حمل و نقل خدمات بیشتری را برای مشتریان خود در نظر بگیرند.
>> جام جم/ گلنوش ملایری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد