مواظب لکه‌های دندانی در کودکان باشید

در این که چنین تصوری از نقطه نظر حفظ سلامت دندان های کودک کاملا اشتباه است، شکی وجود ندارد، چرا که به گفته دکتر سهیلا احترامی، متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه مرتب و هر شش ماه یکبار کودک به دندانپزشک اطفال از آن جهت مورد تاکید قرار می گیرد که لزوما مشکلات و بویژه پوسیدگی های دندانی در همه کودکان با نشانه هایی چون درد یا لکه های دندانی بروز نمی کند، بلکه عمق پوسیدگی و میزان درگیری سیستم عصبی است که منجر به بروز این علائم، به صورت بارز یا غیربارز می شود. به علاوه این که آستانه تحمل درد در بچه ها متفاوت و ممکن است در یک لحظه احساس درد کنند و پس از آن تا مدت ها از درد دندان شکایتی نداشته باشند.

دندان کودکان، چکاب 6 ماهه نیاز دارد
شاید بسیاری ندانند که رسیدگی به دندان های کودک از زمان رویش اولین دندان شیری باید آغاز شود، یعنی والدین باید آموزش های لازم را از این زمان برای پاک کردن دندان های کودک با یک دستمال نرم و تمیز، پس از هر وعده شیر خوردن، بویژه در هنگام خواب شبانه ببینند.
دکتر احترامی در گفت و گو با جام جم در این باره می گوید: ویزیت دندانپزشکی کودک باید قبل از یک سالگی آغاز و هر شش ماه یکبار تکرار شود. همچنین مادران باید آموزش های لازم را در رابطه با ایجاد پلاک های میکروبی روی مینای دندان کودک، پس از هر وعده شیر خوردن وی ببینند؛ چراکه ایجاد پلاک میکروبی به تولید اسیدی منجر می شود که دندان را آهکی می کند که حاصل آن ایجاد لکه های سفید روی دندان های کودک است. به همین دلیل پاک کردن دندان ها پس از شیر خوردن کودک، نباید کم اهمیت تلقی شود.

لکه های سفید دندانی، خوش خبر نیست
خیلی ها تصور می کنند که لکه های سفید دندانی که عوارضی برای کودک به همراه نداشته باشد، بی خطر است و نباید نسبت به آن حساس بود. در حالی که دندانپزشکان نظر کاملا متفاوتی در این مورد دارند. در واقع، گرچه عوامل زیادی می تواند سبب بروز لکه های سفید روی دندان شود، اما به گفته دکتر احترامی در بسیاری موارد، این لکه ها ناشی از ایجاد شدن شیارهایی روی مینای دندان و آسیب پذیر شدن آن است و به بیان دیگر نشانه شروع پوسیدگی دندانی محسوب می شود.
البته این دندانپزشک اطفال تاکید می کند: ممکن است لکه های سفید روی دندان کودک تحت تاثیر عوامل ارثی، ژنتیکی یا مادرزادی شکل گرفته باشد یعنی بر اثر تغییرات در مواد معدنی دندان به وجود آمده باشد. در واقع مینای دندان بر اثر عوامل گفته شده، طی مراحل تکامل خود در مناطقی نازک می شود یا تغییر شکل پیدا می کند. این تغییرات از آن روی مادرزادی تلقی می شود که در مواد معدنی مینا در حین تکامل دندان، یعنی پیش از رویش، به وجود آمده و به ایجاد مینای ضعیفی در این محل ها منجر شده است، اما در بیشتر موارد رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و به وجود آمدن پوسیدگی های سطحی بویژه طی دوره شیرخوارگی، عامل به وجود آمدن لکه های دندانی در کودک در سال های بعدی زندگی اش، بویژه از چهار سالگی به بعد است.
البته دندانپزشکان معتقدند که در مواردی نیز علت بروز لکه های سفید روی دندان های کودک، جذب زیاد فلوراید هنگام تکامل دندان های دائم است که این اتفاق طی شش ماهگی تا پنج سالگی و زمانی که کودک در معرض فلوراید زیاد آب آشامیدنی قرار بگیرد، رخ می دهد.

قطره آهن؛ همیشه عامل تغییر رنگ دندان نیست
شاید برای اغلب والدین شکی وجود نداشته باشد که قطره آهن و تماس آن با مینای دندان کودک به بروز لکه های زرد متمایل به قهوه ای روی دندان ها منجر می شود.
اما دکتر احترامی این تصور را در بسیاری موارد نادرست می داند و توضیح می دهد: زمانی که مینای دندان کودک، به دلیل بروز رسوب های آهکی دچار شیارهایی می شود، فرصتی فراهم می شود تا قطره آهن در این منافذ رسوب و به صورت لکه های تیره بروز پیدا کند. در واقع آنچه باعث رنگ گرفتن دندان می شود آسیب ها و پوسیدگی های سطحی دندان و نه قطره آهن است. در چنین شرایطی فقط مراجعه به دندانپزشک اطفال می تواند مشخص کند که دندان کودک نیاز به ترمیم پوسیدگی دارد یا صرفا دچار تغییر رنگ ناشی از قطره آهن شده است که در مورد دوم با نوعی بروساژ کردن، مشکل تغییر رنگ دندان مرتفع می شود.

تغذیه تقویت کننده و نه تخریب کننده دندان
در این که رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن مرتب و تمیز نگه داشتن دندان ها در پیش

گیری از پوسیدگی و آسیب های دندانی موثر است، شکی وجود ندارد، اما در کنار آن نباید از نقش نوع تغذیه از دوران کودکی غافل شد.
دکتر احترامی با اشاره به این مساله می گوید: هر چه مصرف غذاها و تنقلات شیرین و چسبناک در کودکان کمتر باشد احتمال بروز آسیب های دندانی نیز کاهش می یابد. به بیان دیگر هرچه الگوی تغذیه ای در کودکان بر مبنای استفاده از مواد غذایی طبیعی چون نان و پنیر، بویژه در وعده صبحانه به جای کیک و کلوچه و نیز استفاده از تکه های کوچک میوه و خشکبار به عنوان میان وعده، به جای تنقلات صنعتی شکل بگیرد، حفظ سلامت دندان ها در سال های بعدی زندگی آنها بیشتر مقدور است.
>> پونه شیرازی