ساخت فیلم سینمایی «عمو پورنگ»

در نشست عوامل برنامه «عمو پورنگ» با خبرنگاران مباحثی درباره بحث حضور اسپانسرها، جریان کلید و حواشی آن، عدم حضور عمو پورنگ تا ماه رمضان، ساخت فیلم سینمایی عمو پورنگ و اینکه تا چه زمانی عمو پورنگ در تلویزیون می‌ماند مطرح شد و عوامل به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند.

این نشست که عصر روز گذشته (21 اسفندماه) در استودیو گلستان در محل پخش برنامه پورنگ برگزار شد، داریوش فرضایی، امیرمحمد متقیان، مسلم آقاجان‌زاده (تهیه‌کننده)، احمد علی‌پور (کارگردان هنری)، محمد علی‌پور (نویسنده)، علی زارعان (مدیر گروه کودک و خردسال شبکه دو)، ابراهیم شفیعی و امیر سهیلی (بازیگر) و همچنین مهرداد نصرتی (آهنگساز) و دانیال حقیقت (طراح گریم) در این نشست حضور داشتند.

در این نشست احمد علی‌پور - کارگردان هنری برنامه «عمو پورنگ» - در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی بر اینکه چقدر باید مشاوره‌های درست در برنامه‌های کودک انجام شود تا طی جریاناتی (اتفاق کلید) شبهه ایجاد نشده و برداشت‌های غلط صورت نگیرد، گفت: به نظر من این برداشت بیشتر شبیه یک برداشت مغرضانه است و من فکر می‌کنم ما باید خودمان را کمی تغییر دهیم تا اینکه بخواهیم به برنامه‌سازان بگوییم فلان حرکت امکان دارد فلان برداشت را در پی داشته باشد؛ چرا که امکان دارد یک نفر به این قضیه مغرضانه نگاه کند، بنابراین جا دارد بگویم مسیری که ما آن روز در برنامه رفتیم مسیر درستی بود، به دلیل اینکه ما آمدیم یک حدیث را به شکل تصویری برای بچه‌ها نمایش دهیم، اما زمانی که این اتفاق افتاد اصلا فکر نمی‌کردیم که یک نفر بخواهد چنین برداشتی داشته باشد. در حالیکه افراد می‌توانند از یک اتفاق برداشت‌های متفاوتی را داشته باشند و من فکر می‌کنم در نهایت زمان نشان داد که رسانه‌های دیگر که به این قضیه پرداختند، این برداشت نمی‌توانست منصفانه باشد.

وی در ادامه سخنانش تأکید کرد: من فکر نمی‌کنم ما باید خودمان را سانسور کنیم، به دلیل اینکه امکان دارد یک نفر در سایه ایستاده باشد و منتظر باشد تا از ما آتو بگیرد، ما کار خودمان را می‌کنیم.

او همچنین اضافه کرد:‌ یک سری افراد هستند که همیشه دوست دارند از یک اتفاق چنین برداشت‌هایی را داشته باشند و شما هر طور که راه بروید از یک چیز می‌توانند یک نماد بسازند. این دیگر مشکل ما برنامه‌ساز نیست، چرا که ما هدفی را که داشتیم مشخص بوده است؛ ضمن اینکه اصلا به این چیزها فکر نکردیم. اتفاقا یکی از بهترین شکل‌های تصویری آن روز آن حدیث همین روش بود و پیام ما به بچه‌ها این بود که دروغ نگویید. اگر یک‌سری افراد دوست دارند برداشت‌های دیگری از این اتفاقات داشته باشند، اشکالی ندارد.

پیرو صحبت‌های کارگردان هنری، «عمو پورنگ»، تهیه‌کننده این برنامه سپس در این خصوص توضیح داد: ما به هیچ عنوان دیدگاه‌مان برای اتفاق کلید سیاسی نبوده و نیست. ما مثل بچه‌ها فکر می‌کنیم و هر کسی که می‌خواهد کار کودک بسازد مثل بچه‌ها فکر می‌کند. حتی بارها به نویسنده کار هم گفته‌ام که وقتی می‌خواهی مطلبی را بنویسی، خودت را در حد یک بچه دبستانی قرار بده و واقعا هم همه ما این‌گونه فکر می‌کنیم و مطمئن باشید که ما هرگز به مسائل سیاسی فکر نمی‌کنیم. ما همیشه در هر موقعیتی که داشتیم بالاخره دوستان دولت از ما دعوت‌هایی کرده‌اند و ما در خدمت آن‌ها بوده‌ایم و هر کمکی هم در حوزه کودک از دستمان برمی‌آمده انجام داده و باز هم انجام می‌دهیم و در خدمت مسئولان و دولت هستیم تا بتوانیم امور کودکان را پیش ببریم بنابراین لازم است بگویم ما جز اینکه در خدمت دولت و نظام باشیم هیچ فکر دیگر و دیدگاه سیاسی دیگری نداریم چرا که کودکانه فکر می‌کنیم.

داریوش فرضیایی (عمو پورنگ) در واکنش نسبت به جریان اخیر کلید در برنامه طی سخنانی خاطرنشان کرد:‌ آن لحظه که جریان کلید اتفاق افتاد، من جلوی دوربین بودم و به همین خاطر خودم در آماجی از این اتفاق قرار گرفتم. ضمن اینکه ما همیشه برای برنامه‌هایمان یک اتاق فکری داریم که بر همان اساس کارمان را انجام می‌دهیم. صادقانه می‌گویم آن روز من با تمام حس کودکی‌ام آمدم تا برای بچه‌ها علت‌هایی را مشخص کنم، چرا که یادگیری در این صحنه برای کودکان آسان می‌شود؛ لذا آن اقدامی که حاج آقا محمدی در برنامه انجام داد و یک ماکتی را آورد حداقل تصور من نوعی عمو پورنگ چنین نبوده و اصلا فکر نمی‌کردیم که چنین اتفاقی می‌افتد، خیلی خنده‌دار است به جهت اینکه ما در برنامه‌های کودک، کودکانه فکر می‌کنیم. ما مگر بیکار هستیم که بخواهیم چنین مسائل سیاسی را در برنامه کودک مطرح کنیم.

وی سپس خطاب به افرادی که برداشت‌های نادرست از برنامه‌های کودک دارند، گفت: صادقانه می‌گویم انگیزه‌ها را در میان افرادی که برای کودکان کار می‌کنند، نکُشید و ما را هم قاطی مسائلی نکنید که خیلی خنده‌دار است. ما کارمان کودک است و اجازه نمی‌دهیم بچه‌ها و روح پاک‌شان به مسائلی آغشته شود که اصلا ربطی به آن‌ها ندارد. اجازه بدهید ما کار خودمان را انجام بدهیم.

در ادامه این نشست پرسشی دیگر مبنی بر حضور اسپانسرها در برنامه‌های کودک مطرح شد که مدیر گروه کودک و خردسال شبکه دو ابتدا در پاسخ به این پرسش بیان کرد: حامی مالی و اسپانسر مقوله‌ای است که ابعداد مختلفی دارد. ما الان تقریبا در حال گذار هستیم، یعنی واقعا وضع مالی که برای سازمان صداوسیما پیش آمده یک تهدید بوده برای برنامه‌سازی. بنابراین تلاش همه دوستان من در برنامه‌های کودک این بوده که به هر حال فضایی را فراهم کنند تا بشود حداقل‌های مالی را برای تأمین هزینه‌های برنامه فراهم کنیم. ناگفته نماند که شاید در ابتدای راه حضور پررنگ و گاهی اوقات اغراق شده کاراکتر‌ها و یا شخصیت‌های اسپانسری کمی در مسیر برنامه‌سازی و حفظ مخاطب اخلال ایجاد کند و منطقا این امر طبیعی است که آزردگی‌های اندکی فراهم شود، اما ما در حال گذار هستیم؛ یعنی به نوع جدیدی از تبلیغات کوچ می‌کنیم و این کوچ به این معناست که ما داریم فرایند تبلیغ را فرهنگی‌تر می‌کنیم.

علی زارعان در ادامه سخنانش توضیح داد: در حال حاضر در کشورمان 19 نهاد وجود دارند که برای کودکان کار می‌کنند که اگر این نهادها با یکدیگر هم‌نفس‌تر و به تلویزیون نزدیک‌تر شوند و همچنین به فرهنگ‌سازی بیشتر توجه کنند، منطقا تلویزیون هم مایل است به محصولاتی بپردازد که جنبه فرهنگی بیشتری داشته باشد. جا دارد بگویم یک حرکت ارزشمندی که همکاران من در برنامه عمو پورنگ انجام دادند، تلفن گویا بود که به نظر من یک حرکت کاملا فرهنگی است یعنی ما از نوعی از تبلیغات به نوع جدیدی از تبلیغات کوچ می‌کنیم که این نوع جدید از تبلیغات ما جنبه فرهنگی بیشتری را خواهد داشت.

وی در ادامه تصریح کرد:‌ من تصور می‌کنم که محصولات میان‌خطی مثل تلفن گویا که امروز حدود 32 میلیون دقیقه مکالمه تلفنی را شامل شده است فرصت‌هایی است که جنبه فرهنگی حفظ شود و در عین حال نظر دوستان منتقد هم لحاظ شود و ما به سمت و سوی یک نوع تبلیغات مثبت پیش ببرد. به نظر من در سال 93 اگر توفیقی باشد و دوستان عوامل پورنگ اراده‌ای کنند که ان‌شاءالله برنامه جدیدی داشته باشند، شاهد انواع جدیدی خواهیم بود که دل‌آزردگی‌هایی که بعضا پیش آورده را نخواهد داشت و منطقا روال فرهنگی بهتری داشته باشد.

تهیه‌کننده برنامه پورنگ «مسلم آقاجان‌زاده» درباره حضور اسپانسرها در برنامه‌های کودک از جمله برنامه خودش یادآور شد: خیلی‌ها فکر می‌کنند پول اسپانسرها به عوامل برنامه مثل تهیه‌کننده و خود عموپورنگ تعلق می‌گیرد، در حالی که واقعا این‌طور نیست و حتی خود شبکه هم در گرفتن هزینه‌هایش دخیل نیست و این پول به خزانه صداوسیما می‌رود و در ردیف بودجه‌ای قرار می‌گیرد. ما همان تعهدی که با صداوسیما داریم همان را انجام می‌دهیم و صداوسیما هم همان بحث قراردادی و کاری را که برای بچه‌ها در نظر گرفته انجام می‌دهد.

وی تأکید کرد: ذهنیتی بوجود آمده که شخص عمو پورنگ و تهیه‌کننده پول اسپانسرها را می‌گیرند تا کالا تبلیغ کنند، در حالیکه اصلا این‌طور نیست؛ چه بسا در این فضای فرهنگی و اقتصاد مقاومتی که پیش آمده خیلی هم نباید سخت گرفت، چرا که در هر حال رسانه‌ای مثل صداوسیما باید اقتصاد و چرخش بچرخد و ما هم مجبور شدیم بین نبودن برنامه پورنگ و بودن با اسپانسر، بودن با اسپانسر را انتخاب کنیم به دلیل اینکه از 80 دقیقه این برنامه چیزی حدود 3 الی 4 دقیقه به شکل مستقیم به اسپانسر پرداخته می‌شود و پنج الی شش دقیقه هم غیرمستقیم صحبت می‌شود، یعنی ما سعی کردیم بینندگان‌مان آزرده نشود و حواس‌مان به این بوده که مخاطب‌مان را آزرده نکنیم. به عنوان مثال بخش کتاب خوشمزه جزء بخش‌هایی که کودکان در برنامه پورنگ آن را دوست دارند.

در ادامه این نشست که با حضور خبرنگاران همراه بود، پرسشی دیگر از داریوش فرضایی در خصوص اینکه طی این 12 سال چه کار کرده‌اید که همچنان عموپورنگ باقی بمانید و تا کی قرار است عمو پورنگ باقی بمانید؟ که وی در پاسخ به این پرسش گفت: برنامه عمو پورنگ در ابتدا به این شکل و شمایل نبوده، ما در ماه رمضان سال 81 قرار بود یک مسابقه تلفنی به مدت 30 روز داشته باشیم که این برنامه مورد استقبال قرار گرفت و بعدها توسط دوستان به این برنامه شاخ و بال داده شد و با آقای آقاجان‌زاده تهیه‌کننده برنامه در ابتدای راه بودیم که کم‌کم با همکاری دیگر دوستان شروع به گسترده کردن فضای این برنامه اقدام کردیم. لذا بعدها من در برنامه شروع به شعرخواندن و نمایش بازی کردن کردم و شخصیت‌های عروسکی به این برنامه وارد کردیم و بعد امیرمحمد آمد. طی این 12 سال هم سعی همه برنامه‌سازان پورنگ این بوده که دچار یکنواختی نشویم و صادقانه می‌گویم که تلاش بی‌شائبه دوستان چه در زمینه نویسندگی و چه در زمینه خلق شخصیت‌های جدید سعی شد که عموپورنگ برای بچه‌ها خوب نگه داشته شود و تا اینجا هم خداراشکر نظرات نسبت به این برنامه خوب بوده است.

وی در بخشی از سخنان خود عنوان کرد: بازخورد عمو پورنگ و واکنش و انعکاسی که در جامعه داشته متوجه شدیم که طبق نظرسنجی انجام شده این برنامه مورد اقبال قرار گرفته است و این نشان دهنده آن است که ما می‌توانیم هنوز به شخصیت عمو پورنگ بپردازیم و به آن پر و بال بدهیم. اگر اقبال نبود مطمئن باشید که خود گروه از برنامه کناره‌گیری می‌کردند. ضمن اینکه من خودم هم با رویه‌ای که فقط به همین شکل ادامه دهیم، مخالف بودم. ولی مطمئنا اتفاقاتی در آینده خواهد افتاد که اگر ان‌شاءالله حمایت‌هایی شود مطمئنا ما هم فکرهای جدید و تازه‌ای خواهیم داشت.

داریوش فرضایی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه با توجه به تایمی که تا ماه رمضان قرار نیست در تلویزیون برنامه داشته باشید، چه ایده‌هایی خواهید داشت و قرار است چطور برگردید، خاطرنشان کرد: پیرو صحبتی که پیش از این درباره حضور من در برنامه گفته شد که عمو پورنگ دیگر عمو پورنگ سابق نیست باید بگویم که من از قدیم‌ها خیلی خوب و بهتر هستم. همچنین در خصوص ایده‌های برنامه‌های جدید پورنگ جا دارد توضیح دهم ما با آقای زارعان و سایر دوستان برنامه طراحی جدید برنامه‌مان را انجام خواهیم داد و در سال جدید اعلام می‌کنیم و فعلا فقط به این فکر می‌کنیم که برنامه را به پایان برسانیم و کارهای شخصی خودمان را انجام دهیم. ضمن اینکه جا دارد بگویم از عملکرد خودم در این برنامه تاکنون خیلی راضی بودم و فکر می‌کنم یک برنامه موفقی را داشته باشیم.

در ادامه این نشست مسلم آقاجان‌زاده - تهیه‌کننده برنامه - در خصوص ساخت فیلم سینمایی «پورنگ» که پیش از این وعده داده شده بود، توضیح داد: ما هنوز هم می‌گوییم می‌خواهیم فیلم سینمایی بسازیم، اما فیلمنامه خوب هنوز برایش پیدا نکرده‌ایم و فیلمنامه تا خوب نباشد ما هیچ‌وقت این کار را نخواهیم کرد و اگر ما را بکشند تا زمانی که فیلمنامه قوی برای پورنگ نداشته باشیم سینمایی آن را نخواهیم ساخت؛ چرا که حوزه سینما خطر است. ما حوزه تلویزیون را خوب می‌شناسیم ولی سینما احتیاج به یک فیلمنامه قوی دارد و تا بدست‌آوردن یک فیلمنامه قوی هنوز هم ایده ساخت سینمایی پورنگ را در دستور کار خود داریم.

در ادامه این نشست، پرسشی در خصوص کاراکترها و شخصیت‌های این برنامه بویژه شخصیتی که امیرمحمد متقیان در نقش پیرمرد آن را ایفا می‌کند، مطرح شد که نویسنده این برنامه گفت: خلق کاراکترها به این شکل است که ما یک اتاق فکری در برنامه داریم و دوستان به من اعتماد دارند و اجازه می‌دهند تا فکر کنم و ایده بیاورم. در نهایت ایده‌ها را مطرح می‌کنیم و به آن‌ها شاخ و برگ می‌دهیم. خدا را شکر تاکنون هم مورد استقبال قرار گرفته است. همچنین جا دارد بگویم شروع شخصیت‌های ما در برنامه پورنگ با گلدوخان و بلبل‌خان بوده است و به دلیل اینکه این دو شخصیت جان بیشتری بگیرند، ما برای آن‌ها پدر و مادر هم در نظر گرفته‌ایم. ضمن اینکه در خصوص شخصیت‌ها، توانایی‌های بازیگر هم در نظر گرفته می‌شود به عنوان مثال امیرمحمد تیپ پیرمرد را خیلی خوب درمی‌آورد و بدون گریم هم خیلی خوب از پس این نقش برمی‌آید. بر این اساس این آیتم،‌ آیتم مورد پسندی است که استقبال زیادی از آن شده است.

وی در ادامه این مطلب گفت: اخیرا امیرمحمد به پشت صحنه سریال «شاهگوش» به کارگردانی داود میرباقری رفته بود که در آنجا خود آقای میرباقری هم به امیرمحمد گفته بود که کاراکتر پیرمردش را خیلی دوست دارد.

مسلم آقاجان‌زاده در ادامه در خصوص قلم هوشمند پورنگ به خبرنگاران توضیح داد: قلم هوشمند پورنگ بحث اسباب‌بازی ایرانی بود، همان بحثی که مقام معظم رهبری در جلسه شورای انقلابی و فرهنگی مطرح کردند و ما مدت‌ها بود که روی این مسئله فکر می‌کردیم و به آن سرعت بیشتری دادیم تا به سراغ اسباب‌بازی‌هایی برویم که برند‌های ملی باشند. بنابراین عمو پورنگ بعد از 12 سال شخصیتی که برای بچه‌ها کار کرده بهتر است که در حوزه اسباب‌بازی اگر کمک شود و مسئولان هم حمایت کنند، وارد شویم. قلم هوشمند ما یک اسباب‌بازی آموزشی است، یعنی بوسیله آن بچه‌ها می‌توانند آموزش زبان، قرآن و... یاد بگیرند. در واقع این کار انگیزه‌ای برای یادگیری بچه‌ها می‌شود.

در پایان این نشست، «ابراهیم شفیعی»، بازیگر نقش پهلوان پنبه ضمن تشکر از نویسنده و کارگردان برنامه به خبرنگاران گفت: طی این مدت که در برنامه عمو پورنگ حضور داشتم، خیلی چیزها را یاد گرفتم و تشکر می‌کنم از همه. امیدوارم از من راضی و بوده باشند.

سپس امیرمحمد متقیان با بیان اینکه خوشحال است که سال‌هاست با پورنگ همراه است به خبرنگاران گفت: حرف زیادی برای گفتن ندارم. امیدوارم تاکنون در نقشی که در برنامه پورنگ داشته‌ام موفق بوده باشم، همچنین امیدوارم که مردم نقش‌هایم را دوست داشته باشند و خوششان بیاید.

در ادامه امیر سهیلی - بازیگر نقش سلطان در برنامه «عمو پورنگ» - با بیان اینکه این برنامه خیلی کاراکتر ندارد، خاطرنشان کرد: سوالی برای من مطرح است و آن هم اینکه چرا سلطان سال گذشته مثل امسال نبود و خودم دلیلش را می‌گویم و آن هم این است که رخدادگاه ما نسبت به سال گذشته کاملا تغییر کرده و من اجازه نداشتم مثل برنامه «هزار و شصت و شانزده» شیطنت داشته باشم، چرا که در حال حاضر رخدادگاه ما یک کتابخانه است و باید بسیاری از حریم‌ها را رعایت کنیم.

وی در ادامه ابراز خوشحالی کرد و گفت: بیش از همه از این بابت خوشحالم که اگر 150 برنامه برای کودکان ساختیم، حاصل یک تفکر دسته‌جمعی بوده و از همه بالاتر اینکه 150 تا یک ساعت بچه‌ها عکس کتابخانه را دیدند و که این حداقل حرکت فرهنگی است که ما انجام دادیم.

این بازیگر در ادامه صحبت‌هایش در خصوص مظلوم واقع شدن کارگردان هنری برنامه‌های کودک از جمله برنامه عمو پورنگ توضیح داد: می‌خواهم از چیزی دفاع کنم که همیشه مظلوم واقع شده و آن هم بحث کارگردانی هنری پخش زنده در برنامه‌های کودک است. هیچ کس به این ماجرا نمی‌پردازد و همه فکر می‌کنند یک متنی نوشته شده و آن را هل می‌دهند، در صورتی که از دورخوانی تا هدایت کاراکترها و حفظ آن‌ها باید توسط کارگردان کنترل شود و ما نمی‌توانیم هر کاری را که می‌خواهیم انجام دهیم همه این کارها توسط کارگردان هدایت می‌شود، اما هیچ‌وقت دیده نمی‌شود.

در ادامه مهرداد نصرتی در مقام آهنگساز برنامه عمو پورنگ در خصوص ساخت آهنگ‌های این برنامه توضیحاتی را ارائه داد و گفت: همیشه فضاهای متفاوتی در کارهای شاد و مذهبی وجود دارد، ضمن اینکه کارهای مذهبی رویکرد خیلی خوبی دارند. من فکر می‌کنم تنها ورودی باشند که در امور کار کودک انقدر خوب در رابطه با مسائل معنوی و ائمه پردازش می‌کند. ضمن اینکه امیرمحمد کاراکتر جاافتاده‌ای در میان بچه‌ها و بزرگتر‌هاست و تاکنون هم همه موزیک‌ها او را دوست داشتند و حتی منتظر شنیدن مجموعه آلبومی از امیرمحمد هستند که ان‌شاءالله با همکاری آقای آقاجان‌زاده تهیه‌کننده این برنامه این کار به دست مخاطبانش خواهد رسید. خوشحالم که پنج سال در خدمت این گروه بودم و با عشق کار کردم. امیدوارم همیشه در کنارشان بمانم.

در پایان این نشست، دانیال حقیقت - طراح گریم برنامه «عمو پورنگ» - طی سخنانی کوتاه گفت: خوشحالم که آقای آقاجان‌زاده این جرأت را کردند که گریم را وارد بحث کودک کنند. ما در حال حاضر در این برنامه 9 شخصیت داریم که هر کدام از آن ها به فاصله چند دقیقه باید بروند و گریم‌ها ولباس‌هایشان را تغییر بدهند. تجربه اول کار کودکم است که واقعا دشوار است.

سپس آقاجان‌زاده پیرو صحبت‌های دانیال حقیقت در خصوص گریم شخصیت‌ها گفت: آقای حقیقت مدیر گریم «کلاه پهلوی» بوده و اکنون دستیار آقای اسکندری در سریال «شاه‌گوش» است. جا دارد بگویم ما حساسیت داشتیم نسبت به اینکه یک گریمور کاملا حرفه‌ای وارد کار شود. همچنین لازم است توضیح دهم این نقاشی‌ها روی صورت کاراکترها عمدی است یعنی ایشان هم تخصص این را دارند که هم سبیل ببافند و هم گریم‌های متفاوت‌تری داشته باشند اما این نقاشی‌ها عمدی است و بعد از انجام تحقیقاتی به این نقاشی‌ها رسیده‌ایم.

پیش از آغاز نشست خبرنگاران با عوامل برنامه «عمو پورنگ» خبرنگاران در پشت صحنه برنامه زنده پورنگ حاضر شدند و از نزدیک برنامه را دیدند. در این برنامه از دو قطعه شعر در وصف حضرت زهرا (س) و امام حسن عسگری (ع) توسط امیرمحمد رونمایی شد و برنامه با دعای امیرمحمد و عموپورنگ خاتمه یافت. (ایسنا)