چام جم سرا:
برخی از این آژانس ها در سایه گستردگی شهر و فراوانی تعداد آژانس های کرایه اتومبیل در کلانشهرهایی همچون تهران به کسب و کار غیرقانونی شان ادامه می دهند و از این راه سود سرشاری هم نصیب گردانندگانشان می شود در حالی که فعالیتشان هیچ کجا به ثبت نرسیده است.
شهروندان نمی دانند برخی از این آژانس ها که با سوءاستفاده از اعتماد عمومی شهروندان به موسسات کرایه خودرو بدون داشتن مجوز به صورت غیرقانونی کار می کنند تا چه اندازه می توانند امنیت خانواده ها را تهدید کنند.
یک مغازه یا زیر پله ای 20ـ30 متری، چند شماره تلفن رند که با خط درشت روی شیشه نوشته شده، تعدادی راننده با خودرو که روی سقف همه شان یکی از آن تابلوهای سقفی نصب شده و چاپ چند صد کارت تبلیغاتی برای جذب مشتری.
اکثر آژانس های کرایه خودرو این طور در شهرها فعالیت می کنند و متاسفانه بسیاری از شهروندان نیز صرفا با اعتماد به پخش کارت یا دیدن مغازه و چند راننده، هیچ معیار دیگری برای اطمینان از قانونی بودن یا نبودن فعالیت این آژانس ها ندارند.
به همین دلیل است که رییس اتحادیه موسسات توریستی و کرایه اتومبیل تهران از فعالیت 700 آژانس کرایه خودرو بدون مجوز فقط در تهران خبر می دهد که با احتساب دیگر کلانشهرها و شهرستان ها رقم بالایی در کشور خواهد شد.
میرحسن هاشمی تیرآبادی به جام جم می گوید که آژانس های مجوز دار دارای کد رسمی فعالیت (از شماره یک تا 1673) هستند، در حالی که آژانس های بدون مجوز، این کد را ندارند و این 700 آژانس بدون مجوزی که به آنها اشاره شد نیز در پی گزارش های مردمی از تخلفاتشان یا در بازرسی های تیم های ویژه اتحادیه شناسایی شده اند.
هاشمی با اشاره به برخی گزارش های مردمی از تخلفات ریز و درشت این آژانس ها که به دلیل نداشتن مجوز فعالیت شان غیرقانونی محسوب می شود، توضیح می دهد: متاسفانه علاوه بر دریافت کرایه خارج از عرف، مواردی از مشکلات اخلاقی این آژانس ها از سوی مسافران به اتحادیه گزارش شده بود.
اتمام حجت با آژانس های بدون مجوز
طولانی بودن مراحل رسیدگی به درخواست مجوز، تاکید جدی اتحادیه روی بررسی صلاحیت اخلاقی و حرفه ای متقاضیان راه اندازی آژانس، نداشتن برخی شرایط از جمله متراژ کم بعضی مغازه های اجاره شده برای راه اندازی آژانس و... از مهم ترین دلایلی است که باعث می شود برخی آژانس داران برای گرفتن مجوز کوتاهی کنند.
با وجود این کار، شناسایی آژانس های بدون مجوز شروع شده است، به طوری که اکنون روزانه برای ده مورد از این آژانس های بدون مجوز نامه ابلاغیه رسمی مبنی بر این که باید هرچه سریع تر نسبت به گرفتن مجوز اقدام کنند، ارسال می شود.
رییس اتحادیه موسسات توریستی و کرایه اتومبیل تهران، از آن دسته از آژانس های بدون مجوزی که تاکنون برای گرفتن مجوز اقدام نکرده اند، می خواهد هرچه سریع تر با مراجعه به اتحادیه برای طی مراحل قانونی و بررسی صلاحیت واگذاری مجوز اقدام کنند، چون در غیر این صورت عواقب این کوتاهی به طور مستقیم متوجه مسئولان این آژانس ها خواهد بود.
به گفته هاشمی تیرآبادی، از زمانی که از سوی اتحادیه ابلاغیه ای به دست مسئولان این آژانس ها می رسد، آنها دو ماه فرصت دارند برای این کار اقدام کنند و در غیر این صورت بنا به درخواست اتحادیه براساس ماده 27 قانون نظام صنفی اسامی این آژانس ها به اداره اماکن فرستاده خواهد شد و در آنجا پس از بررسی تخلف، برای پلمب آژانس های بدون مجوز اقدام می شود.
او البته توضیح قانع کننده ای نمی دهد که اگر چنین است پس چرا به گفته خودش 700 آژانس غیرقانونی در سطح خیابان های تهران فعالیت می کند و تاکنون پلمپ نشده است!
وی به مسئولان این آژانس ها هشدار می دهد در صورت نداشتن مجوز هر تخلفی که از سوی رانندگان این آژانس ها رخ دهد، به پای آنها نوشته خواهد شد و باید علاوه بر مشکل پیش آمده به دلیل نداشتن مجوز و فعالیت غیرقانونی به طور مضاعف پاسخگوی تخلف خود باشند.
شهروندان، تخلفات را گزارش دهند
برای شناسایی متخلفان و برخورد با تخلفات هیچ چیز به اندازه گزارش های مردمی جواب نمی دهد.
این را مسئولان اتحادیه کرایه اتومبیل می گویند که معتقدند هرچقدر هم تیم های بازرسی افزایش یابد، اما این گزارش های شهروندان به عنوان بازرسان نامحسوس است که می تواند اتحادیه را در شناسایی آژانس های متخلف کمک کند.
هاشمی تیرآبادی از شهروندان می خواهد در صورت مشاهده هرگونه تخلفی از دریافت کرایه اضافی و خارج از عرف گرفته تا موارد اخلاقی و... موارد را حتما با اتحادیه موسسات توریستی و کرایه اتومبیل در میان بگذارند تا با تخلفات برخورد شود.
بی تردید نظارت مردمی می تواند در این خصوص رهگشا باشد، اما راهکار اساسی نیست، زیرا شهروندانی که با یک کارت به آژانس سر کوچه شان زنگ می زنند و با خودروهای آن تردد می کنند، لزوما نمی توانند پروانه و مجوز فعالیت آن را بازرسی کنند. این کار وظیفه اتحادیه و اتاق اصناف بوده که متاسفانه در آن کوتاهی شده است.
خودروهای آژانس یک شکل می شوند
طرح ساماندهی آژانس های کرایه خودرو در دست بررسی است. براساس این طرح قرار است همه آژانس های کرایه خودرو یک نوع و یک رنگ تابلوی سقفی بالای خودروهایشان نصب شود.
به گفته هاشمی تیرآبادی، برای اجرای این طرح که قرار است با همکاری وزارت صنعت و معدن و شهرداری ها صورت بگیرد، لازم نیست زیاد انتظار بکشیم؛ چون به همین زودی ها مراحل اجرای آن آغاز خواهد شد.
وی امیدوار است با طرحی که برای متحدالشکل کردن آژانس ها درنظر گرفته شده، امکان نظارت بر عملکرد آژانس ها و شناسایی این خودروها در شهر فراهم شود تا از وقوع تخلفات احتمالی و برخی سوءاستفاده از سوی برخی خودروها که با عنوان آژانس در ساعات خاصی از روز به جابه جایی مسافران می پردازند هم جلوگیری شود.
دریافت کرایه اضافی بیشترین تخلفات
هرچند موضوع این گزارش آژانس های بدون مجوز کرایه خودروست، اما گلایه های شهروندان از تخلفات آژانس هایی که مجوز فعالیت دارند هم کم نیست. از چانه زنی رانندگان با مسافران برای دریافت کرایه بیشتر گرفته تا برخی بی اخلاقی ها، برخورد های نادرست با مسافران و...
با این حال رییس اتحادیه موسسات توریستی و کرایه اتومبیل، معتقد است بیشترین شکایات مردمی از آژانس های کرایه خودرو درباره دریافت کرایه اضافی از مسافران بوده است.
به گفته هاشمی، البته در مواردی هم شهروندان از برخی بی اخلاقی ها شکایت داشته اند که با همکاری اتحادیه و اداره اماکن پس از بررسی موضوع با آژانس های متخلف براساس نوع تخلفشان از تذکر و اخطارکتبی گرفته تا پلمب با آنها برخورد شده است.
هاشمی این را هم می گوید که تا پایان خرداد که تکلیف نرخ های جدید آژانس های کرایه خودرو برای سال 93 روشن شود، فعلا نرخ ها طبق سال گذشته است و هیچ آژانسی حق ندارد به هر بهانه ای از گران شدن بنزین و هدفمندی یارانه ها و... نرخ بیشتری از مسافران بگیرد.
بنزین سهمیه ای و مشکل رانندگان آژانس
هرچند رییس اتحادیه موسسات توریستی و کرایه اتومبیل، تکلیف آژانس های کرایه خودرو را روشن و اعلام کرد تا پایان خرداد و تعیین نرخ های جدید هیچ آژانسی حق گران کردن کرایه ها را ندارد، اما به مشکل کارت سوخت و بنزین سهمیه ای رانندگان آژانس هم اشاره کرده و این موضوع را دلیل برخی تخلفات دانسته و از مسئولان می خواهد این بهانه را از آژانس داران بگیرد. به گفته هاشمی، اکنون 60 هزار راننده آژانس در تهران فعالیت می کنند که فقط یک سوم آنها کارت سوخت دارند.
او برای اثبات حسن نیت اتحادیه تاکسیرانی توضیح می دهد که این اتحادیه بنابه درخواست ستاد حمل و نقل و سوخت و سازمان بازرسی کل کشور 40 هزار کارت سوختی را که به اسم آژانس در جای دیگری مصرف می شد، باطل کرد و حالا این توقع ایجاد شده که برای دوسوم رانندگان آژانس که به دلیل نداشتن کارت سوخت ویژه با بنزین 1000 تومانی مسافر جابه جا می کنند، کارت سوخت ویژه داده شود تا به این ترتیب این بی عدالتی به تخلف دیگری که همان دریافت کرایه اضافی به بهانه گرانی سوخت است، منجر نشود. او از مسئولان می خواهد به این موضوع رسیدگی کنند شاید با ارائه این تسهیلات به رانندگان آژانس ها، از تخلفات آنها نیز کاسته شود.
موضوع فعالیت آژانس ها چه آنهایی که مجوز دارند و با این حال جسته و گریخته تخلفاتی را مرتکب می شوند و چه آنهایی که از اساس بدون داشتن مجوز فعالیت می کنند و کارشان غیرقانونی است، نیاز به کنترل بیشتر عملکرد این موسسات را روشن می کند تا در سایه نظارت جدی بر فعالیت آژانس های کرایه خودرو از وقوع تخلفات ریز و درشت و اتفاقات ناخوشایندی که شاید برخی مواقع جبران آن به این راحتی ها ممکن نباشد، پیشگیری شود.
از آنجایی که نظارت بر اصناف و اتحادیه هایی مانند اتحادیه موسسات توریستی و کرایه اتومبیل بر عهده اتاق اصناف است، انتظار می رود در مدیریت جدید این اتاق که در گیرودار انتخاب هیات رئیسه است، این گونه نظارت ها با دقت بیشتری انجام شود.(جام جم / پوران محمدی )
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد