اگرچه تاکنون پای تانکرهای آبرسانی و سیار بجز مواقع اضطراری به مناطق مختلف مازندران باز نشده است اما تداوم خشکسالی و کم بارشی از یکسو، هدر رفت منابع آبی و پایین آمدن سطح سفره ها، سهمیه بندی و بحران بی آبی را در مازندران دور از انتظار نخواهد ساخت.
هدر رفت 30 درصدی به دلیل فرسودگی شبکه های آب از یکسو، محدودیت منابع آبی و مدیریت نامطلوب آبهای سطحی سبب شده تا درصد بالایی از منابع آبی استان بدون استفاده به دریای خزر ریزد و کام حاشیه نشینان و مزارع منطقه تشنه ماند.
در حال حاضر تنها 10 درصد از آبهای سطحی مازندران مدیریت می شود و مابقی روانه خزر می شوند و این وضعیت درحالیست که مزارع بسیاری در استان در معرض استرس کم آبی قرار دارند.
گردشگر بودن مازندران و سفر میلیونها مسافر به استان بویژه در فصل تابستان و تعطیلات، آژیر کم آبی را در استان بیش از دیگر فصول نواخته است و چاره و راه حل پیشگیری از کم آبی، صرفه جویی و مدیریت مصرف آب عنوان می شود.
کاهش 20درصدی میزان بارندگی در بهار سال جاری در مازندران نیز بحران کم آبی و خشکسالی را در برخی مناطق استان جدی تر کرده است.
کاهش سطح سفره های زیرزمینی مازندران
مجید عبداللهی مدیرعامل آبفار روستایی مازندران با بیان اینکه مشکل کمبود آب در استان داریم، گفت: این مشکل در زمان پیک مصرف بیشتر نمایان می شود ولی در روزهای عادی و غیرتعطیل چندان مشکلی نداریم.
وی افزود: کاهش سطح سفره های زیرمینی و منابع آبی و برداشت های زیاد از منابع سبب شده تا سفره های منابع آبی با محدودیت هایی مواجه شوند و برای جلوگیری از بحران کم آبی نیازمند حمایت مردم و مصرف بهینه منابع هستیم.
مدیرعامل آبفار روستایی مازندران گفت: در سطح استان بیش از سه هزار روستا وجود دارد که هزار و 560 روستا تحت پوشش آبفار روستایی هستند و به بقیه روستاها نیز خدمات مورد نیاز ارائه می شود.
عبداللهی، بدهی مشترکان به آبفار را از جمله مسائل بیان کرد و افزود: مشترکان به این شرکت چهار میلیارد تومان بدهی دارند و وقتی نتوانیم طلبهایمان را وصول کنیم در ارائه خدمات به آنان با موانعی روبرو می شویم.
وی با اشاره به واقعی نبودن قیمت آب بها، افزود: وقتی هزار لیتر آب با قیمت 59 تومان بفروش می رسد تقاضا داریم تا هم استانها در پرداخت بدهی کمک کنند و این شرکت را برای توسعه خدمات یاری کنند.
30 درصد آب شرب هدر می رود
مدیرعامل آبفار مازندران با اشاره به فرسودگی بیش از پنج هزار کیلومتر از شبکه های آبرسانی، افزود: این امر سبب هدررفت 30 درصدی آب شرب می شود و این وضعیت درحالیست که سالانه به فرسودگی خطوط و شبکه های آبرسانی در استان افزوده می شود.
عبداللهی بر ضرورت تسریع در اجرای پروژه های آبرسانی و رفع مشکلات تاکید کرد و گفت: با توجه به گردشگرپذیر بودن روستاهای غرب استان و افزایش شمار مسافران، نیاز آبی در این مناطق افزایش می یابد.
وی با عنوان اینکه خطوط و شبکه انتقال آب در روستاهای غرب استان پاسخگوی حضور گسترده جمعیت مسافر نیست، افزود: در ایام تعطیل و تابستان با شمار زیادی از مسافران روبرو هستیم و نیاز آبی این مناطق بیشتر می شود.
عبداللهی گفت: فرسودگی شبکه ها از یکسو و افزایش شمار مسافران و... سبب می شود تا در تعطیلات تابستان با کمبود آب مواجه شویم که برای رفع این مشلات باید پروژه های آبرسانی تسریع یابند.
وی افزود: حدود 365 هزار مشترک آب در استان داریم و در همه شهرستانهای استان، اداره آبفار ایجاد شد تا به مشکلات مردم رسیدگی شود و حدود پنج هزار و 300 کیلومتر شبکه های فرسوده آبرسانی در روستاهای استان وجود دارد که به مرور زمان و طب برنامه چندساله مرمت می شود.
وجود 258 پروژه نیمه کاره
عبداللهی، تعداد پروژه های نیمه کاره این شرکت را 258 پروژه اعلام کرد و افزود: بیش از دو هزار میلیارد تومان برای تکمیل این طرح ها نیاز داریم و برنامه هایی در این زمینه وجود دارد.
در حال حاضر ۹۰درصد آبهای مازندران زیرزمینی و ۱۰درصد سطحی است و به گفته مدیرعامل آبفا مازندران در این استان در هر ثانیه ۹هزار لیتر آب تولید می شود.
ذبیح الله ذاکری مدیرعامل شرکت آبفاشهری مازندران نیز با اشاره به وجود ۸۷۰ کیلومتر خط انتقال در مازندران، افزود: ۴۲۷ هزار متر مکعب حجم مخازن ذخیره کننده آب استان است، همچنین شش هزار و ۵۶۰ کیلومتر شبکه توزیع آب در استان وجود دارد که این شرکت در ۵۲ شهر استان به بیش از ۲میلیون و ۵۷۰هزار نفر آبرسانی می کند.
وی با بیان اینکه ۴۰ ایستگاه پمپاژ در این استان فعال است، افزود: ۳۰۰ حلقه چاه در این استان وجود دارد.
کاهش 20 درصدی میزان بارندگی
مدیرعامل شرکت آبفاشهری مازندران با اشاره به اینکه امسال میزان بارندگی نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش داشته است، گفت: در پی کاهش میزان بارندگی و نزولات جوی، میزان آبهای زیرزمینی نیز کاهش یافته است.
ذاکری با بیان اینکه میزان پرتی آب در مازندران۲۹ درصد است، افزود: شش هزار کیلومتر شبکه آب در مازندران وجود دارد که ۲۷ درصد آن فرسوده است.
وی، تامین منابع آب را یکی از معضلات استان دانست و افزود: به منظور خروج از این معضل برای نخستین بار برنامه تامین آب استان در سال گذشته تهیه شد.
ذاکری گفت: در بخش آب شرب ۳۹ پروژه در دست اقدام است که ۱۴ پروژه به دلیل کمبود اعتبارات راکد است که در سالجاری با تخصیص اعتبارات فعال می شود.
مدیرعامل شرکت آبفاشهری مازندران با اشاره به تخصیص اعتبار ۷۵ میلیون دلاری از سوی بانک جهانی افزود: ۹۰ درصد این اعتبارات جذب شد به طوری که تصفیه خانه فاضلاب ساری و بابل از محل این اعتبارات اجرا شد.
مازندران 300 لیتر در ثانیه کمبود آب دارد
ذاکری با بیان اینکه در استان با 300 لیتر در ثانیه کمبود آب مواجه هستیم، گفت: با همکاری آب منطقه ای و شهرداری موفق به مجوز حفر چاه برای جبران 130 لیتر در ثانیه آب می شویم.
وی با اشاره به اینکه شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران تامین آب حدود 350 هزار جمعیت شهر را بر عهده دارد، افزود: در این شهرستان 766 کیلومتر طول شبکه آب، 45 هزار متر مکعب مخزن و در حال حاضر این شهرستان از آبهای زیرزمینی با 1200 لیتر در ثانیه استفاده می کنند.
مدیرعامل شرکت آبفاشهری مازندران با بیان اینکه شهر ساری در حال حاضر 73 هزار مشترک و 120 هزار انشعاب دارد، گفت: آب و فاضلاب ساری علاوه بر اینکه آب داخل شهر را تامین می کند حدود 15 هزار جمعیت روستایی را هم تحت پوشش دارد.
وی با بیان اینکه در سال جاری با کاهش 20 درصدی بارندگی و کاهش سفره های آبهای زیر زمینی با مشکل مواجه خواهیم شد، افزود: یکی از اشکالات مسئولین استان ساخت همزمان سد و تصفیه خانه بود که با هم آغاز نکردند.
این مقام مسئول گفت: تامین آب در سطح استان با توجه به شرایط اقلیمی مازندران باید بصورت هشت مجتمع انجام شود و مشکل آب شرب ساری تنها کمبود آب نیست بلکه بحث پمپاژ آب هم است.
ذاکری با بیان اینکه استان مازندران از نظر کیفیت آب، میکروبی آن با همکاری شبکه بهداشت انجام می شود، افزود: در سطح استان با مشکل بهداشتی آب مواجه نیستیم.
مدیرعامل شرکت آبفا شهری مازندران با بیان اینکه 16 هزار انشعاب فاضلاب نصب شده است، افزود: متاسفانه هزینه حق انشعاب از سال 86 تاکنون تغییری نکرده است.
ذاکری با اشاره به هزینه بالای اصلاح شبکه های آب، گفت: آب شرب روستایی مازندران هدر می رود.
مشکل آب بابلسر بحرانی شده است
مقداد نجف نژاد نماینده بابلسر در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه مشکل آب شهرستان به حد بحران رسیده است، گفت: شرایط ویژه این شهرستان سبب شده تا در مجلس با وزیر نیرو نشست هایی داشته باشیم.
وی افزود: آب و فاضلاب شهری می تواند با ارائه 28 میلیارد تومان اوراق مشارکت وضعیت خود را بهبود بخشد ولی تاکنون این کار را نکرده است.
همچنین مجتبی خلیل نژاد بخشدار بخش بهمنمیر با اعلام اینکه این بخش به منابع آبی نیاز شدید دارد، گفت: منابع آبی بخش از مشکل تولید و مدیریت آب رنج می برد.
وی افزود: امیدواریم مدیریت ارشد استان با مدیریت بجا مشکلات را حل کنند تا بخش بهمنیر از مشکلات رهایی یابد زیرا آب مورد نیاز بخش بهنمیر 130 لیتر در ثانیه است ولی اکنون یک چهارم آب مورد نیاز تامین می شود.
معاون خدمات مشترکین ودرآمد شرکت آبفاشهری مازندران تعداد مشترکین آب در استان را ۵۴۰ هزار و ۸۶۰ فقره دانست و افزود: ۹۰۵ هزار و ۷۹ مشترک در استان وجود دارد.
رضا جانباز با بیان اینکه ۲۹ هزار و ۷۰۰ مشترک فاضلاب و ۵۹ هزار و ۱۶۲ احاد مشترک فاضلاب در استان وجود دارد، گفت: نرخ فروش خانگی آب در سال گذشته ۱۸۷۴ ریال در هر متر مکعب بوده است که امسال با ۲۰ درصد افزایش به ۲۲۳۴ ریال رسید.
وی، افزود: مجموع مطالبات شرکت آبفاشهری تا پایان اردیبهشت امسال، ۲۱ میلیارد تومان است.
آب مازندران سهمیه بندی نمی شود
معاون خدمات مشترکین ودرآمد شرکت آبفاشهری مازندران با بیان اینکه امسال برای سهمیه بندی آب برنامه ای نداریم، گفت: مازندران در لیست سهمیه بندی آب قرار ندارد.
جانباز افزود: اگر شهروندان مازندرانی ۲۰ درصد در زمان های پیک مصرف، صرفه جویی کنند استان با مشکل جیره بندی در آب مواجه نخواهد شد.
کاهش بارندگی حدود هفت هزار هکتار از شالیزارهای مازندران در معرض استرس کم آبی و خشکسالی قرارداده است و وضعیت محصولات مناطق کوهستانی مازندران به دلیل محدودیت منابع آبی و خشکی رضایت بخش نیست و دشتها و مزارع خزر نیز از کابوس خشکسالی رنج می برند.
کمبود منابع آبی و افزایش نیاز آبی، مازندران را در سالهای اخیر با بحران کم آبی مواجه کرده است که رفع این مشکلات نیازمند اتخاذ تدابیر اصولی و هدفمند برای پیشگیری از بحرانهای احتمالی است و همراهی مشترکان برای مصرفه بهینه آب نیز ضروری اجتناب ناپذیر است.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد