دل‌دردها را بیشتر بشناسیم

جام جم سرا:گاهی مساله مهمی نیست و فقط یک کرامپ یا گرفتگی عضلانی ساده است. اما اگر درد ناگهانی و شدید باعث شود به خود بپیچید، نباید ساده از کنار آن بگذرید و با تحمل درد مشکل را بدتر کنید. در این مطلب شما را با انواع دل دردها و مشکل احتمالی زمینه‌ساز آن آشنا می‌کنیم.

1ـ درد در اطراف و زیر ناف همراه با دفع گاز

دلیل احتمالی: یبوست یا بادشکم

چه باید کرد؟ از ملین‌هایی که بدون نسخه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد یا داروهای ضدگاز استفاده کنید. مصرف مواد غذایی ملین مانند آلوخشک و... نیز موثر است. اما اگر بعد از دو هفته دل‌دردتان از بین نرود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

2ـ احساس سوزش درست زیر جناغ سینه، بویژه بعد از پرخوری

دلیل احتمالی: سوزش ناشی از ریفلاکس یا برگشت اسید معده به مری

چه باید کرد؟ قرص‌های ضداسیدی که در داروخانه‌ها وجود دارند برای رفع این مشکل موثرند. البته مهم‌تر این‌که باید از پرخوری و غذاهای سنگین بپرهیزید. به گفته دکتر محسن مسعودی، فوق‌تخصص گوارش و کبد، اگر بعد از مصرف دارو و رعایت نکته‌هایی که گفته شد، علایم همراه با گیرکردن غذا یا استفراغ بود یا به مدت چند هفته احساس سوزش زیر جناغ سینه یا معده و دل‌دردتان ادامه داشت، به پزشک مراجعه کنید.

3ـ درد ناگهانی در اطراف ناف که بعد از مدتی به سمت پایین و راست شکم برسد، همراه با علایمی دیگر مانند حالت تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، مشکلات دفع یا سفتی عضلات شکمی

دلیل احتمالی: آپاندیسیت

چه باید کرد؟ دکتر مسعودی توصیه می‌کند بلافاصله راه بیمارستان را در پیش بگیرید، چون آپاندیسیت باید خیلی فوری توسط متخصصان درمان شود؛ وگرنه آپاندیس دچار پارگی می‌شود و یک مایع عفونی به دیگر اعضای شکمی وارد می‌کند. سفت‌شدن عضلات شکمی یکی از علایمی است که نشان می‌دهد عفونت در حال انتشار است.

4ـ درد ناگهانی در قسمت راست شکم که به دیگر اعضای شکمی یا پشت می‌زند

دلیل احتمالی: سنگ‌های صفراوی یا التهاب کیسه صفرا

چه باید کرد؟ اگر درد همچنان ادامه داشته باشد یا این‌که با خوردن غذاهای چرب تشدید شود، به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا به درمان یا حتی جراحی نیاز است.

5ـ درد ناگهانی در زیر ناف که به اطراف تاب می‌خورد

دلیل احتمالی: اختلالی در کولون یا روده بزرگ، عفونت ادراری یا وجود یک بیماری التهابی در لگن

چه باید کرد؟ اگر تحت درمان هستید و متوجه شدید دردتان در حال تشدید است، حتما مشکل را با پزشک‌تان در میان بگذارید. پزشک برایتان آزمایش‌های تشخیصی تجویز می‌کند یا این‌که شما را به اورژانس راهنمایی خواهد کرد. در هر صورت با بروز چنین دردهایی در ناحیه شکم و زیر ناف به پزشک مراجعه کنید.

6ـ درد ناگهانی و شدید در نزدیک قسمت تحتانی پهلوها که به سمت پایین کشاله ران می‌زند

دلیل احتمالی: سنگ کلیه یا عفونت کلیه‌ها یا مثانه، اگر درد با تب همراه باشد

چه باید کرد؟ کار زیادی از دستتان برنمی‌آید. بیشتر آب بنوشید و به پزشک مراجعه کنید. بیشتر سنگ‌های کلیه خودبه‌خود دفع می‌شوند، اما در بعضی موارد نادر نیاز به جراحی است. اگر تب کردید حتما به پزشک مراجعه کنید.

7ـ درد ناگهانی و حساسیت شکمی در قسمت پایین و سمت چپ شکم که احتمالا با اسهال، تب، حالت تهوع یا استفراغ همراه است

دلیل احتمالی: بیماری کورن، کولیت اولسروز یا دیورتیکولیت

چه باید کرد؟ به گفته دکتر مسعودی، بیماری کورن و کولیت زخمی از جمله بیماری‌های مربوط به التهاب روده است که بویژه روده بزرگ و کوچک را درگیر می‌کند. دلیل مشخصی برای بروز این مشکل به اثبات نرسیده است، اما به نظر می‌رسد استرس، فشارهای روحی و مشکلات زندگی شهری در ابتلا به این بیماری‌ها دخیل‌اند. دیورتیکولیت نیز التهاب یا تشکیل آبسه در حفره‌های دیواره کولون یا دیورتیکول است که احتمالا ناشی از یبوست طولانی‌مدت است. توصیه متخصصان این است که با بروز این دردها حتما به پزشک مراجعه کنید تا با روش کولونوسکوپی دلیل مشکل احتمالی مشخص شود. احتمال دارد به درمان طولانی‌مدتی نیاز داشته باشید که فقط پزشک قادر به تجویز آن است.

8 ـ درد ناگهانی همراه با اسهال، اسهال خونی، خون در مدفوع یا استفراغ

دلیل احتمالی: انسداد در روده یا خونریزی روده

چه باید کرد؟ این علایم مربوط به خونریزی داخلی است؛ بنابراین خیلی سریع با اورژانس تماس بگیرید.

9ـ درد یا ناراحتی جزئی که به‌مرور افزایش می‌یابد و به مدت چند هفته یا چند ماه مدام بازتولید می‌شود

دلیل احتمالی: این دردها گاهی با اسهال، یبوست، نفخ، تورم یا بادشکم همراه است. دلیل احتمالی این‌گونه دل‌دردها ممکن است بیماری مزمنی مانند عدم تحمل لاکتوز، سندرم روده تحریک‌پذیر، زخم‌ها، حساسیت غذایی، بیماری کورن، کولیت اولسراتیو یا بیماری سلیاک (عدم تحمل گلوتن) باشد.

چه باید کرد؟ مشکل نبود تحمل لاکتوز در افرادی دیده می‌شود که بدن‌شان فاقد آنزیم لاکتوز یا همان آنزیم هضم‌کننده قند شیر (لاکتوز) است. در این صورت این افراد نمی‌توانند قند موجود در شیر را بدرستی هضم و جذب کنند؛ در نتیجه دچار نفخ، اسهال یا دل‌پیچه می‌شوند.

سندرم روده تحریک‌پذیر به اختلالی در عملکرد روده‌ها گفته می‌شود که با درد مزمن در ناحیه شکم همراه است و مشکلاتی مانند اسهال و یبوست بدون دلیل مشخص را ایجاد می‌کند. بیماری سلیاک به دلیل تحمل نکردن گلوتن یا پروتئین موجود در غلات بروز می‌کند. علایمی مانند اسهال، نفخ و کاهش وزن از نشانه‌های شایع این مشکل است.

حساسیت غذایی نیز در نتیجه واکنش بیش از حد دستگاه ایمنی بدن به بعضی غذاها بروز می‌کند که با علایمی مانند دردهای شکمی، اسهال، نفخ، خارش، آسم، حالت تهوع، استفراغ، سردرد و کهیر و... بروز می‌کند.

با مشاهده این علایم به پزشک مراجعه کنید تا معاینه و بررسی‌های لازم برای تشخیص مشکل انجام شود. متخصص گوارش بهتر می‌تواند براساس مشکل‌تان به شما کمک کند.

10ـ درد ناگهانی در شکم همراه با سرگیجه

دلیل احتمالی: این نوع دل‌درد معمولا در افراد سالمند سیگاری یا سالمندان مبتلا به فشار خون بالا دیده می‌شود. دلیل احتمالی این دردها می‌تواند ناشی از بیماری آنوریسم آئورت شکمی باشد.

چه باید کرد؟ آنوریسم آئورتی در مردان بیش از زنان است و معمولا در سنین بالای 50 سال بروز می‌کند. گشاد شدن آئورت ممکن است باعث خونریزی‌های اولیه خطرناک و البته مرگبار شود. در این موارد هرچه سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید. (ضمیمه سیب)