آبشویی جواب نداد: شهر در دست مگس‌ها

جام جم سرا: میهمانان جدید پایتخت، در پیروزی، آریاشهر، حوالی ولیعصر و کریم خان و حتی پارک پردیسان هم دیده شده‌اند. گردهای سفیدی که نمی‌توان نام مگس روی آنها گذاشت، اما به آن مگس سفید می‌گویند.
مدت‌هاست که خبرهای متفاوتی درخصوص این حشره‌های ریز که بر سر و روی پایتخت‌نشینان می‌ریزند، شنیده می‌شود. ابتدا گفته می‌شد این مگس‌های کوچک، تهدیدی برای سلامت انسان‌ها به شمار نمی‌روند و تنها آفتی گیاهی هستند. اما مردمی که با این حشره‌ها مواجه می‌شوند و مگس‌های ریز سفید وارد دهان و چشم‌هایشان می‌شود، چنین حسی ندارند و معتقدند این حشره‌هایی که به گفته برخی مسئولان بی آزار هستند و نیش هم نمی‌زنند، سلامتی آنها را تهدید نمی‌کنند.
در روزهای گذشته، دلایل مختلفی درخصوص هجوم مگس سفید به پایتخت اعلام شده است.

علی‌محمد مختاری رئیس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، با اشاره به این‌که این حشرات،‌ آفات گلخانه‌ای و مزارع جالیزی هستند که در فضای سبز شهری جزو آفات کلیدی به شمار نمی‌آیند، دلیل طغیان این حشرات را، افزایش طول دوره گرما در تابستان اعلام کرده بود: «دلیل مهم‌تر تغییرات اکوسیستم است؛ یعنی به دلیل استفاده بی‌رویه از سموم شیمیایی بی‌کیفیت در مزارع اطراف تهران، حشرات شکارگر ازجمله زنبورها که مگس سفید را شکار می‌کنند، از بین می‌روند،‌ در نتیجه مگس‌‌های سفید افزایش می‌یابند.»

اما علیرضا نادری مسئول بخش حشرات دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌ زیست، دلیل دیگری را برای هجوم مگس سفید به پایتخت اعلام کرده و معتقد است: «این حشرات احتمالا با گیاهی تزیینی وارد شهر شده‌اند، بنابراین باید دید شهرداری به‌تازگی چه گیاه تزیینی را تکثیر یا به فضای سبز شهر وارد کرده است.»

در هفته‌های گذشته گسترش این آفت نباتی هیچ گاه مورد تأیید شهرداری تهران قرار نگرفت. آنها معتقد بودند که با سیستم آب شویی توانسته‌اند این حشرات را کنترل کنند. رئیس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران درخصوص این‌که با روش آب شویی درختان، چقدر زمان برای از بین رفتن این آفت نیاز است، صراحتا به تسنیم گفته بود: «دیگر مگس‌ها در سطح شهر نیستند.»

او حتی مشاهده شدن مگس‌های سفید در خیابان کریم‌خان،‌ استادمعین، فردوسی و جمهوری تعداد را رد کرده و اعلام کرده بود که«مسئولان فضای سبز مناطق ما و کارگرهایشان در سطح شهر حضور دارند.»

هرچند مسئولان شهرداری تهران معتقدند با روش آب شویی توانسته‌اند، مشکل را حل کنند اما گسترش این آفت درجه دو در مناطق مختلف شهر نشان می‌دهد، برنامه شهرداری برای رفع این آفت جدا از تأیید مسئولان آن، هیچ توفیقی نداشته و حشره‌های ریز سفید هر روز در شهر بیشتر می‌شوند.

به گفته مسئول بخش حشرات دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیک سازمان محیط‌ زیست، فعلا راهکاری برای از بین بردن مگس سفید وجود ندارد چراکه آبشویی نیز جواب نخواهد داد. این حشرات روی تمام گیاهان و حتی درختان نشسته و تغذیه می‌کنند که این فاجعه است چراکه روی گیاهان تخم‌گذاری کرده و از گیاهان نیز تغذیه می‌کنند.
نادری پیشنهاد می‌دهد: «کمیسیون مبارزه با مگس سفید تشکیل شود چرا که این حشره روی همه گیاهان حتی گیاهان پارک پردیسان نشسته که این نگران‌کننده است.»
آفت گیاهی درجه ٢ که تا همین چند روز پیش، در نظر مسئولان شهرداری تهران چندان مهم جلوه نمی‌کرد تا بیخ گوش سازمان محیط‌ زیست هم پیش رفته و می‌رود تا تمام شهر را زیرسایه خود ببرد. در چنین شرایطی شهرداری تهران همچنان مشغول راهکاری است که حتی در مناطقی که از ابتدا درگیر این آفت بودند جواب نداد و مگس سفید را در سایر مناطق شهر هم پخش کرد. شهرداری تهران، همچنان شب تا صبح درختان را با صابون مخصوصی که برای محیط‌ زیست و درختان خطرناک نیست، می‌شوید، بدون این‌که نتیجه‌ای از این اتفاق حاصل شده باشد. معاون خدمات شهری شهردار تهران به تسنیم می‌گوید: «شهرداری همچنان با آب‌شویی در پی کاهش مگس‌‌های سفید است.»

مجتبی عبداللهی همچنان می‌گوید: «جای نگرانی وجود ندارد. مگس‌های سفید با آب‌شویی که از سوی شهرداری تهران انجام می‌شود درحال کنترل است و انجام این کار به‌طور پیوسته به مناطق شهرداری ابلاغ شده اما باید به این نکته توجه داشت که نمی‌‌توان برای مقابله با آنها از سموم شیمیایی استفاده کرد ضمن این‌که با خنک شدن هوا از بین خواهند رفت.»
شهرداری تهران درحالی منتظر خنک شدن هوا یا بارش باران برای حل مشکل مگس سفید است که رئیس اداره محیط‌ زیست طبیعی استان تهران، هشدار می‌دهد در صورت افزایش یکباره دما در پایتخت احتمال طغیان مجدد مگس سفید وجود دارد. امیرعباس احمدی با تأکید بر این‌که محیط‌ زیست به شهرداری و وزارت جهاد جهت کنترل و شناسایی این آفت اخطار داده است، به مهر می‌گوید: «تماس‌های مکرر شهروندان به‌ویژه از مناطق ١٠ و ١١ تهران طی ١٠ روز اخیر مبنی بر افزایش آفت مگس سفید در این مناطق منجر به ارسال نامه‌ای از سوی محیط‌ زیست استان تهران به شهردار پایتخت و اداره آفات وزارت جهاد کشاورزی شد. در این نامه محیط‌ زیست اخطار داده است تا اقدامات لازم نسبت به شناسایی منبع و راهکارهای کنترل این آفت هر چه سریع‌تر انجام شود.»

این تماس‌ها با محیط‌ زیست استان تهران، نشان می‌دهد برخلاف آنچه شهرداری تهران می‌گوید، مگس‌های سفید هنوز در شهر هستند و شهرداری نتوانسته آنها را کنترل کند.
به گفته احمدی، رئیس ستاد محیط‌ زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران اعلام کرده است که منشأ این آفت پنبه‌زارهای اطراف تهران هستند که به‌دلیل خشکسالی با این آفت به‌طور گسترده مواجه شده و در سایر فضاهای سبز پایتخت نیز افزایش این حشره دیده می‌شود. البته این یک فرضیه است و ممکن است مگس سفید آفت جدیدی باشد که به تازگی وارد پایتخت شده که باید نسبت به شناسایی گونه و علت بروز آن بررسی‌های لازم انجام شود.
او با بیان این‌که سازمان محیط‌ زیست بخش تخصصی در مورد دفع آفات ندارد، ادامه می‌دهد: «سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران و اداره دفع آفات وزارت کشاورزی باید هر چه سریع‌تر برای کنترل و شناسایی این آفت اقدام کرده و محیط‌ زیست به‌عنوان یک دستگاه نظارتی در این زمینه هشدارها و اخطارهای لازم را به دستگاه‌های مربوط داده است.»

رئیس اداره محیط‌ زیست طبیعی استان تهران یادآور می‌شود: «اداره کل بهداشت نیز باید با نظارت بر روش‌های جمع‌آوری زباله‌ها توسط شهرداری نیز این جنبه موضوع را که ممکن است این حشره در اثر رعایت نکردن مسائل بهداشتی در جمع‌آوری زباله‌ها افزایش یافته باشد بررسی کرده و اثرات این آفت بر سلامت مردم را گزارش دهد.»

آفت درجه دو و کم‌اهمیتی که مدتی است میهمان ناخوانده پایتخت شده، حالا به موضوعی مهم و نگران‌کننده تبدیل شده است. هر روز منطقه جدیدی به خانه جدید آنها تبدیل می‌شود و این در حالیست که راهی برای مقابله با آنها پیدا نشده است. آب شویی جواب نداده و استفاده از سم هم برای محیط‌ زیست مضر است. تمامی نگاه‌ها به آسمان و شرایط جوی است، بارانی ببارد یا هوا سرد شود تا این آفت نه چندان مهم، سایه‌اش کوتاه شود و نگرانی‌ها را دور کند.(شهروند)