اثر عجیب تغییرات آب‌وهوایی بر قد کودکان

جام جم سرا: ویلیام چکلی از دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید: «درست مانند حلقه‌های سن درختان، قد کودکان هم همیشه نشان‌دهنده رخداد بلایای طبیعی است».

به گزارش نیوساینتیست، سیلاب‌های آن دوره جاده‌ها و مزارع را از بین بردند، درنتیجه به گفته چکلی، کوتاه شدن قد کودکان متولدشده در آن دوره، احتمالاً به سبب سوءتغذیه ناشی از کمبود غذا، اسهال ناشی از نوشیدن آب‌های آلوده و نبود دسترسی به خدمات بهداشت عمومی است.

نوسان جنوبی ال‌نینو، رخداد آب‌وهوایی دوره‌ای است که هر دو تا هفت سال یک‌مرتبه رخ می‌دهد، یعنی زمانی که گرمایش سطح اقیانوس آرام منجر به افزایش دوره بارش‌ها در آمریکای جنوبی می‌شود. این پدیده همچنین منجر به خشک‌سالی در استرالیا می‌شود و بر خیلی دیگر از کشورها هم اثر می‌گذارد.

گامی به عقب

ال‌نینویی که در سال‌های 1997 (1376خ.) و 1998 (1377خ.) رخ داد، بسیار شدید بود و منجر به این شد که در یک ناحیه ساحلی پرو به نام تومبز واقع در شمال غربی آن کشور، بارش‌ها به 16 برابر مقدار معمول برسد. سیلاب‌های حاصل، دسترسی به جاده‌ها را قطع کرد و تعدادی از دهکده‌های دورافتاده را به مدت چندین ماه در محاصره نگاه داشت.

در سال 2008 (1387خ.) و 2009 (1388خ.)، گروه چکلی از 59 دهکده در آن منطقه بازدید و قد و وزن بیش از 2000 کودک در سنین بین 7 تا 17 سال را اندازه‌گیری کرد؛ که بزرگ‌ترین آن‌ها در هنگام سیل 6 ساله بود و خردسال‌ترین آن‌ها تا چند سال پس از سیل به دنیا نیامده بود. اعضای گروه از داده‌های ماهواره‌ای قدیمی و مقادیر ذخیره‌شده آمارهای آب‌وهوایی استفاده کردند تا احتمال آسیب دیدن خانه پدری هرکدام را در هنگام سیل بررسی کنند.

پیش از سیل، کودکان آن منطقه درنتیجه رشد اقتصادی که منجر به افزایش غذای در دسترس و بهبود بهداشت عمومی شده بود، بر قدشان افزوده می‌شد. برای مثال، هرساله کودکان 10 ساله، 0/6 سانتی‌متر بلندتر از کودکان متولد سال قبل از خود در همین سن می‌شدند؛ ولی پس از سیل سال 1997 (1376خ.)، روند معکوس شد. کودکان متولدشده در جریان ال‌نینو به‌طور متوسط 0.3 سانتی‌متر کمتر از انتظار قد کشیدند.

بدتر از همه این‌که آن‌هایی که در دهکده‌هایی به دنیا آمدند که بیش از دیگران از سیل آسیب دیده بودند تا 4 سانتی‌متر کوتاه‌تر از دیگران بودند. چکلی می‌گوید: «این پدیده منطقه را نابود کرد». سیل منجر به از بین رفتن محصول برنج و موز و همچنین احتمالاً شیوع اسهال و مالاریا شد.

مهر پاک‌نشدنی

اثرات بر قد، دست‌کم برای کودکانی که تا 3 سال پس از ال‌نینو متولد شده‌اند نیز باقی مانده و برای کودکان سال‌های بعدی نیز هنوز پیمایش انجام نگرفته است. گروه چکلی همچنین دریافتند که کودکان متولدشده پس از ال‌نینو، جرم ماهیچه‌ای کمتری دارند که به گفته او می‌تواند بعدها توانایی آن‌ها را برای کارهای فیزیکی تحت‌الشعاع قرار دهد؛ و این یعنی دردسر بزرگ برای زندگی در جامعه‌ای کشاورز و ماهیگیر مانند آن ناحیه. دیگر پژوهش‌ها دریافته‌اند که کوتاهی قد در دوره کودکی می‌تواند اثرات ماندگاری در سلامت جسمی و روحی مردم داشته باشد که افزایش خطر بیماری‌های مزمنی چون بیماری‌های قلبی از آن جمله‌اند.

وی می‌افزاید که این یافته، اهمیت هشدار به کشورهای درحال‌توسعه را از قریب‌الوقوع بودن ال‌نینو نشان می‌دهد تا آن‌ها اقدامات دفاعی در برابر سیل را تقویت کنند و برای کمک به روستاهای آسیب‌دیده برنامه‌ریزی کنند.

به گفته آدام اسکایف از اداره هواشناسی انگلیس، پیش‌بینی ال‌نینو معمولاً دقیق است. این امکان وجود دارد که چنین رخدادی را چندین ماه قبل از وقوع پیش‌بینی کرد و تصوری کلی از آن داشت؛ هرچند پیش‌بینی‌های دقیق محلی را نمی‌توان برای بازه‌های چندین ماهه داشت، اما دست‌کم می‌توان به کشورهایی که معمولاً از این پدیده آسیب می‌بینند هشدار داد که چه چیزی در انتظارشان خواهد بود. «ال‌نینو بنیاد و اساس پیش‌بینی بلندمدت است».

بااین‌حال، آرمین بونده از دانشگاه گیسن آلمان اشاره می‌کند که همین امسال، او و جمع کثیری از دیگر پژوهشگران؛ ال‌نینوی شدیدی را برای سال 2014 (1393خ.) پیش‌بینی کرده بودند که هنوز رخ نداده است. «سه‌چهارم پیش‌بینی‌های ما درست از آب درمی‌آیند، ولی در حال حاضر ما هنوز نمی‌توانیم قدرت ال‌نینوی بعدی را پیش‌بینی کنیم».(نسیبه خانلرزاده/خبرآنلاین)