«مگس پران چشمی»، از کم‌خطر تا خطرناک

شرح آنچه گفته شد براساس اظهارات بیمارانی است که گمان می‌کنند جسمی خارجی در چشمشان وجود دارد که شبیه حشره یا بال مگس است و برخی نیز آن را به نقاطی روشن و شناور تعبیر می‌کنند.

در واقع مگس‌ پران و جرقه از عوارض شایع چشمی است که در افراد بالای 60 سال، کسانی که نزدیک‌بینی شدید یا شماره‌های چشمی بالای 6 دارند و نیز در افرادی که سابقه جراحی چشم و التهابات چشمی دارند، دیده می‌شود.

به گفته دکتر عادل قاسم‌‌پور، متخصص و جراح چشم و فوق‌تخصص شبکیه و لیزر مگس‌پران در حقیقت سایه کدورت‌های موجود در مایع زجاجیه (لایه شفاف چشم) است که روی شبکیه می‌افتد و به صورت یک سایه تیره دیده می‌شود. این کدورت‌ها ممکن است ناشی از چسبندگی و ضخیم شدن رشته‌های زجاجیه، جمع شدن سلول‌های التهابی در زجاجیه یا خونریزی داخل چشمی باشد. البته این نقاط به اختلال دید منجر نمی‌شود و با تغییر مسیر دید از سوی شخص دیده می‌شود.

وی در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به این که جرقه نیز عارضه دیگری است که در چشم پزشکی به احساس وجود نور در میدان بینایی گفته می‌شود، اظهار می‌کند: به دنبال افزایش سن، رشته‌های بافت زجاجیه چشم ضخیم‌تر می‌شود و به هم چسبندگی پیدا می‌کنند و این عامل باعث کشیدگی پرده شبکیه می‌شود که واکنش آن در مغز، جرقه‌های نوری است.

آسیب‌دیدگی شبکیه

گرچه در بسیاری موارد، مگس‌پران در بیماران جوان، مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، اما اگر این عارضه در سالمندان به صورت حاد و ناگهانی و به همراه جرقه زدن رخ دهد باید جدی گرفته شود.

این متخصص شبکیه با بیان این مطالب می‌افزاید: در چنین شرایطی مراجعه به چشم پزشک، برای بررسی وضعیت شبکیه و اطمینان یافتن از سوراخ نبودن آن ضروری است. حتی در مواردی زجاجیه از بخش پشتی خود جدا و به جلو رانده می‌شود که در این حالت علاوه ‌بر ایجاد مگس‌پران، سوراخ‌شدگی نیز ایجاد می‌شود.

وی ضربه را از دیگر علل ابتلا به عارضه مگس‌پران چشمی به‌همراه جرقه برشمرده و می‌گوید: البته این مشکل می‌تواند در نخستین هفته‌های پس از وارد شدن ضربه ایجاد شود. ترزیق داخل چشمی برخی داروها نظیر تریامسینولون نیزعلت دیگری برای این عارضه است.

چه باید کرد؟

به گفته دکتر قاسم‌پور در عارضه مگس‌پران بیمار باید بلافاصله پس از بروز نخستین علامت به پزشک مراجعه کند سپس دو هفته بعد با ذکر علائم هشداردهنده نظیر کاهش دید، اختلال در میدان بینایی یا بروز سایه در گوشه چشم و جرقه زدن دوباره معاینه شود.

وی تاکید می‌کند: البته معاینه هر دو تا سه ماه و سپس هر شش تا 12 ماه توصیه می‌شود. چنانچه فرد دچار سوراخ‌شدگی یا پارگی شبکیه باشد در مراحل اولیه با لیرز قابل درمان است، اما در موارد پیشرفته‌تر به جداشدگی شبکیه منجر می‌شود.

خطر جداشدگی شبکیه

توجه داشته باشید پارگی شبکیه به نوبه خود ممکن است ناشی از افزایش سن نزدیک‌بینی شدید، سابقه جراحی چشمی دیابت، سابقه خانوادگی جداشدگی شبکیه ضربه شدید به سر، بیماری‌های التهابی یا تومور داخل چشمی اتفاق بیفتد.

این جراح چشم و فوق‌تخصص شبکیه با بیان این‌که جداشدگی پرده شبکیه می‌تواند علائم مختلفی را ایجاد کند، می‌گوید: جداشدگی شبکیه ممکن است با نشانه‌هایی چون دیدن جرقه‌های نور در میدان بینایی و اجسام شناور جلوی چشم به صورت مگس پران یا لکه‌های تاریک یا تار عنکبوت همراه باشد. توجه داشته باشید ممکن است جداشدگی ناگهانی شبکیه با نشانه‌هایی چون تغییر شکل و کج و معوج شدن اشیا مثل وقتی که فرد از پشت یک شیشه موجدار به چیزی نگاه می‌کند یا احساس وجود پرده یا سایه جلوی چشم و کاهش دید ناگهانی بروز پیدا کند.

پونه شیرازی‌ ‌- دانش و سلامت