روابط عمومی یک ماهیت ذاتی دارد و آن هم برقراری ارتباط است. در همه تعاریفی هم که برای آن بیان میشود، فاکتورهایی همچون ارتباط با مردم، یک فرآیند علمی و عملی مبتنی بر تحقیقات و ایجاد تفاهم و رابطه سودمند با جامعه مخاطب هدف لحاظ شده است. با وجود این علاوه بر وظایف عمومی با توجه به نوع کارکرد و خدمات سازمانی که نمایندگی آن را بر عهده دارند، وظایفشان هم متغیر و متفاوت میشود.
مخاطبان روابط عمومی و رسانه، مردم هستند و از این جهت، مشترکات بسیاری دارند. هر دو به نوعی میخواهند در افکار عمومی نفوذ کرده و نگرشها را تغییر دهند. در عین حال هر دو به یکدیگر وابسته هستند. رسانهها میتوانند اخبار و اطلاعات را بدون کوچکترین هزینهای از روابط عمومیها دریافت کنند و از سوی دیگر، روابط عمومیها هم برای ارتباط با مخاطبان خود احتیاج به کانال و مجرایی دارند که در اینجا نقش رسانهها بارز میشود. در نتیجه این دو نهاد میتوانند با یکدیگر همکاری نزدیک داشته باشند که در نهایت به تنویر افکار عمومی و شفافسازی همگانی منجر خواهد شد. البته در این ارتباط موانعی هم وجود دارد که به هر دو نهاد بازمیگردد. هم بعضی از کارشناسان روابط عمومی شناخت کافی و درستی از ظرفیتهای رسانهای ندارند و هم برخی از رسانهها نسبت به روابط عمومیها خوشبین نیستند. در اینجا قصد دفاع از هیچ یک را ندارم، اما باید به شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه هم نگاهی داشت و این سوال را مطرح کرد که چه میزان از انتقادپذیری، پاسخگویی و احترام به حق دانستن مخاطب در میان مردم و مسئولان مقبول و پسندیده است.
استراتژیهای رسانه و روابط عمومی متفاوت است و در برخی موارد به یک زبان مشترک نرسیدهاند. لازم است که رابطه میان این دو، مورد بازبینی و تعریف مجدد قرار گیرد. روابط عمومیها بیشتر به سوی عناصر خبری میروند، رسانهها اما با توجه به رسالتی که دارند بیشتر به سوی دلایل و چرایی روی میآورند. اگر هر دو نگاه خود را عمیقتر کنند شاید خیلی از مشکلات و چالشهای پیش رو مرتفع شود. گاهی رسانه روابط عمومی را دور میزند و یکسره و بیواسطه به سراغ مدیران بالادستیاش میرود و پارهای مواقع هم روابط عمومی رسانه را عامل سیاهنمایی میپندارد.
در بحث تعاملات روابط عمومی و رسانه نکات ظریف زیادی وجود دارد. توصیهام این است که هر دو در وهله اول سعی کنند براساس اصول حرفهای خود فعالیت داشته باشند. اخلاقمداری و شفافسازی دیگر نکاتی است که باید از سوی هر دو نهاد مدنظر قرار گیرد. روابط عمومی باید به صورت صریح و شفاف پاسخگوی سوالات و پرسشها باشد تا شبهات و شائبهها برطرف شود. بسیاری از شبهات حاصل بیاطلاعی و ناآگاهی مخاطبان است و تعامل رسانهها و روابط عمومیها میتواند نقش اساسی در تنویر افکار عمومی و آگاهیبخشی همگانی بازی کند.
عضو انجمن متخصصان
روابط عمومی ایران
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد