بایدها و نبایدهایی درباره سرطان روده

دکتر امیرحسین فقیهی با تاکید بر قابل پیشگیری بودن سرطان روده، گفت: سرطان روده بزرگ از جمله بیماری‌های بدخیمی است که کاملا قابل پیشگیری است. به افرادی که در ریسک معمول هستند، توصیه می‌شود از سن 50 سال به بالا هر 10 سال یکبار هم مرد وهم زن تحت کولونوسکوپی قرار گیرند. سرطان معمولا از روی پولیپ تشخیص داده می‌شود که مثل زگیل است و کم کم بزرگ و تبدیل به سرطان می‌شوند. با دیدن این پولیپ‌ها در حین کولونوسکوپی می‌شود آنها را برداشت و به طور کامل پروسه پیشرفت به سمت سرطان را متوقف کرد.

وی افزود: افرادی که در بستگان درجه یک خود سابقه سرطان روده دارند نیز در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند. ما توصیه می‌کنیم که کولونوسکوپی را از 40 سالگی شروع کنند یا اگر فردی از بستگان در سن 40 سالگی سرطان داشته است، 10 سال زودتر از سنی که او بیماری داشته تحت کولونوسکوپی قرار گیرند.

فقیهی درباره وضعیت شیوع این بیماری نیز گفت: سرطان روده در کل جهان شایع است و چهارمین علت، در کشورهای غربی سومین و در کشورهای صنعتی بعد از سرطان ریه دومین علت مرگ و میر به حساب می‌آید. سالانه در کل جهان بیش از یک میلیون نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند. سرطان روده در ایران هم در حال افزایش است و چهارمین نوع سرطان شایع است. سن ابتلا به این بیماری حدود 40 تا 50 سالگی است اما در سنین قبل از 40 سالگی هم شیوع این بیماری رو به افزایش است.

وی مسائل ژنتیکی و عوامل محیطی را از دلایل مهم ایجاد این بیماری دانست و افزود: عوامل محیطی مثل رژیم‌های غذایی کم فیبر و کم حجم و چرب، گوشت قرمز فراوان، مصرف سیگار، الکل، چاقی، عدم تحرک کافی، بعضی از اعمال جراحی مثل برداشتن کیسه صفرا، دیابت، سابقه پرتو درمانی به شکم، مصرف برخی داروها و... ممکن است در افزایش شیوع این بیماری موثر باشند.

فقیهی ادامه داد: عوامل ژنتیکی ممعمولا باعث می‌شود که بیماری زیر سن 50 سال خودش را نشان دهد. بیماری‌های التهابی روده نیز می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. معمولا آنچه به عنوان سرطان روده گفته می‌شود در جامعه به صورت پراکنده و تک هستند که 70 درصد موارد سرطان‌ها را تشکیل می‌دهند. اما کسانی که نوع ارثی سرطان را دارند و ممکن است که بیماری در اعضای خانواده اوهم دیده شود 30 تا 35 درصد باقی‌ مانده را تشکیل می‌دهند. در کشورهایی که رژیم غذایی شرقی دارند، شیوع سرطان به نسبت کشورهایی که رژیم غذایی نامناسب و پرچرب دارند، کمتر است.

به گزارش ایسنا، این فوق تخصص گوارش، ورزش، تحرک بدنی کافی، رژیم غذایی پر فیبر، مصرف غلات و سبوس، کاهش وزن تا حد نرمال، مصرف کلسیم و اسید فولیک و همچنین کم خوردن چربی را به عنوان عوامل محافظت کننده در برابر سرطان روده معرفی کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه ایران درباره علایم ابتلا به این بیماری گفت: خونریزی، دل درد، اسهال دل پیچه و نفخ، علایم انسداد روده، کاهش قطر مدفوع و باریک شدن آن و سخت شدن اجابت مزاج از علایم هشدار دهنده ابتلا به سرطان روده چپ است. در تومورهایی که در روده راست تشکیل می‌شوند علایم دیر ظاهر می‌شود. دفع خون به صورت مخفی است و فرد بیشتر با کم خونی ضعف و خستگی و سستی به پزشک مراجعه می‌کند که بدون علت است. دراین مورد باید حتما روده راست بررسی شود.

وی ادامه داد: یکی دیگر از علایم ابتلا به این بیماری متاستاز دادن یا پخش شدن بیماری است. این پخش شدن ممکن است به غدد لنفاوی اطراف روده یا حفره شکم باشد که باعث دل درد و ایجاد توده‌های قابل لمس می‌شود حتی ممکن است به کبد نیز برسد که بسیار شایعتر است.

فقیهی با اشاره به اینکه درمان در مراحل اولیه بیماری بسیار آسانتر انجام می‌شود و احتمال موفقیت بالاتر می‌رود، گفت: در ایران مردم خیلی می‌ترسند. فردی که دچار این علایم شده، ممکن است خیلی دیر به پزشک مراجعه کند و حتی آن را انکار کند؛ در این صورت درمان بسیار سخت می‌شود و شاید نشود کار زیادی انجام داد. این بیماری اگر زود تشخیص داده شود، خیلی راحت قابل درمان است که درمان اصلی آن هم جراحی است. اقدام اصلی تشخیصی انجام کولونوسکوپی و دیدن داخل روده از اول تا آخر است.

فقیهی همچنین درباره سندر‌م‌هایی که به طور ارثی در فرد ایجاد تعداد بسیار زیادی پولیپ می‌کنند، گفت: در نوعی از سندرم‌ها که به طور ارثی در سلول‌های روده شروع به تولید پولیپ می‌کنند، هزاران پولیپ ایجاد می‌شود که از کودکی تشخیص داده می‌شوند. خواهران و برادران این افراد نیز باید از بچگی تحت کولونوسکوپی قرار گیرند.