مُهر طب سنتی بر سلامت

سازمان بهداشت جهانی (WHO) مهم‌ترین دلیل قانع‌کننده برای توسعه و ترویج بنیادی طب سنتی را استفاده از روش‌هـای قابـل قبـول، امـن و دارای توجیه اقتصادی عنوان می‌کند. به همین دلیل در سال 1978، بیانیه‌ای در زمینه طب سنتی منتشر کرد که طی آن طب سنتی را چنین معرفی می‌کند: مجموعه تمامی علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی، ذهنی یا ناهنجاری‌های اجتماعی به کار می‌رود و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته باشد.

دکتر سیدمهدی میرغضنفری، متخصص طب سنتی درباره اهمیت و جایگاه این طب در ایران به جام‌جم می‌گوید: طب سنتی با قدمت چند هزار ساله یک مکتب پزشکی کامل است که نگرش کلان و بنیادینی نسبت به بدن و سلامت دارد، به طوری که نسبت به حفظ سلامت و درمان انسان‌ها به شیوه طبیعی با استفاده از روش‌های ارزان قیمت و کم‌عارضه عمل می‌کند.

مدیر گروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ارتش با تأکید بر این که با کمک این طب، افراد می‌توانند از ابتلا به بیماری‌ها پیشگیری کنند، می‌گوید: طب سنتی به ما کمک می‌کند سبک زندگی خود را متناسب با وضعیت اقلیم، سن، مزاج و سایر عوامل موثر تنظیم کنیم. این طب معتقد است چون انسان جزئی از طبیعت است؛ بنابراین نجوم و روزهای ماه هر کدام بر سلامت و زندگی ما تاثیر دارند.

طب سنتی در مقابل پزشکی

عضو هیأت مدیره انجمن طب سنتی وزارت بهداشت در پاسخ به این پرسش که چرا پزشکان مدرن، بیماران خود را از مراجعه به متخصصان طب سنتی منع می‌کنند و بین طب سنتی و مدرن تعامل لازم وجود ندارد، می‌گوید: دانشجویان پزشکی عمومی در دوران تحصیل خود با مباحث طب سنتی آشنا نمی‌شوند، به همین دلیل فارغ‌التحصیلان هیچ اطلاعی درباره آن ندارند. علاوه بر این، سوءاستفاده برخی غیرمتخصصان فعال در این حوزه با رویکرد تجارت، باعث بدبینی همکاران ما نسبت به این طب شده است. مخالفت آنها با طب سنتی به این دلایل اشتباه است. وی خاطرنشان می‌کند: توجه داشته باشید چند سالی است رشته طب سنتی در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و ده‌ها فارغ‌التحصیل رشته‌های پزشکی و داروسازی، تخصص خود را در این رشته زیر نظر وزارت بهداشت و معاونت طب سنتی وزارتخانه دریافت می‌کنند.

داروهای شیمیایی یا گیاهی

این متخصص طب سنتی درباره استفاده همزمان داروهای شیمیایی و گیاهی می‌گوید: در صورتی که فردی با بیماری خاص یا خطرناکی همچون دیابت، فشار خون یا اعصاب و روان مواجه و سال‌ها در حال مصرف داروهای شیمیایی باشد مسلما وقتی به پزشک حاذقی در حوزه طب سنتی مراجعه کند، مصرف دارو را قطع نمی‌کند، چون بیماری فرد با کمک داروها تحت کنترل بوده است. طب سنتی نیز درمانش را با کمک اصلاح سبک زندگی، مزاج‌شناسی و داروهای طبیعی (در طب سنتی داروها هم با منشأ گیاهی و هم حیوانی استفاده می‌شوند) شروع می‌کند که معمولا تداخلی با داروهای شیمیایی فرد ندارند.

وی تأکید می‌کند: چه‌بسا متخصصان طب سنتی با ارجاع بیمار به پزشکان طب رایج از آنها مشورت خواسته‌اند و نسبت به درمان بیماری با کمک داروهای شیمیایی در کنار داروهای گیاهی اقدام کرده‌اند.

چه نیازی به طب مدرن داریم؟

دکتر میرغضنفری در پاسخ به این پرسش که اگر طب سنتی این همه قوی است پس فعالیت طب مدرن چه ضرورتی دارد، می‌گوید: نمی‌توان یافته‌های چند قرن طب رایج را نادیده گرفت و می‌توان در کنار طب سنتی از فواید آن نیز بهره‌مند شد. ضمن آن که اولویت دادن به طب رایج در برهه‌هایی باعث شده طب سنتی حدود دو قرن عقب بماند؛ به همین دلیل این طب برای هماهنگی با تغییرات جسمانی و سبک زندگی امروزی به زمان، نیاز دارد. دیگر نمی‌توان صرفا به آموزه‌های ابوعلی سینا و رازی اکتفا کرد. وی ادامه می‌ دهد: طب سنتی برای همه دردها و بیماری‌ها حرفی برای گفتن دارد.

نگرش جامع و متفاوت طب سنتی به انسان باعث شده قوی‌تر از نگرش و تخصص طب رایج در شناخت بیماری‌ها عمل کند.

تشخیص بیماری با کمک نبض

دکتر میرغضنفری درباره شناسایی بیماری فرد با کمک نبض به عنوان یکی از روش‌های تشخیصی در طب سنتی می‌گوید: تعداد اندکی از متخصصان چنین مهارتی دارند. در قرون گذشته چون پزشکان به تجهیزات و تکنولوژی روز مجهز نبودند، مجبور بودند توانایی‌های خود را در تشخیص بیماری‌ها افزایش دهند. تشخیص بیماری با کمک نبض یکی از این موارد است. طول، عرض، ارتفاع شریان، تواتر و نظم نبض ازجمله شاخص‌های ده‌گانه‌ای هستند که متخصصان برای تشخیص بیماری از آنها کمک می‌گیرند. در گذشته برای تشخیص بیماری از روش‌هایی استفاده می‌شد که امروزه ما با کمک تکنولوژی هنوز نتوانسته‌ایم مانند آنها بیماری‌ها را دقیق تشخیص بدهیم.

سهیلا فلاحی