نفس‌های زنانه سینما

تینا پاکروان، سازنده «نیمه شب اتفاق افتاد»:

سودای سیمرغ دارم

چقدر نمایش یک فیلم در جشنواره فیلم فجر باعث موفقیت و بیشتر دیده شدن آن در اکران می‌شود؟

مهم‌ترین اتفاق فیلمسازی در ایران جشنواره فیلم فجر است و اگر این طور نبود دو ماه مانده به جشنواره همه فیلمسازان به تکاپو و به فکر رساندن فیلمشان نمی‌افتادند. در واقع این رویداد یک انگیزه برای همه فیلمسازان است تا بتوانند ده روز دور هم جمع شوند، فیلم‌های همدیگر را ببینند، با نگاه هم آشنا شوند و به لحاظ کیفیت فنی و کاری و بازیگری بدانند چه کسانی در چه درجه از توانایی هستند. به هر حال هر فیلمی برشی از اجتماع است. جشنواره فیلم فجر باعث می‌شود با دیدن هر فیلم، جایی را که در آن زندگی می‌کنیم بیشتر بشناسیم. جمع بودن همه فیلمسازان سینمای ایران زیر یک سقف بسیار جذاب است. جشنواره فیلم فجر چه آن موقع که در صف تماشای فیلم‌ها می‌ایستادم و چه الان که به عنوان کارگردان در آن حضور دارم، جای ارزشمندی بوده است. به هر حال سینما حوزه‌ای مربوط به سرگرمی است و هیاهو و تبلیغاتی که در جشنواره فیلم فجر پیرامون فیلم ایجاد می‌شود، باعث کنجکاوی و بیشتر دیده شدن آن از سوی مردم در اکران عمومی می‌شود.

البته اقتضائات سینمای ایران با دنیا تفاوت دارد و گاهی فیلم‌هایی که سیمرغ هم می‌گیرند، راهی به اکران پیدا نمی‌کنند یا نمایش عمومی موفقی ندارند.

امیدوارم این اتفاقات عجیب و غریب در سینمای ایران کمتر شود.

شما به خاطر فیلم «نیمه شب اتفاق افتاد» به دریافت سیمرغ بلورین هم فکر می‌کنید؟

به نظرم همه فکر می‌کنند، چون اصلا اسم بخش مسابقه سینمای ایران را گذاشته‌اند سودای سیمرغ. حداقل همه ما سودای آن را داریم. (می‌خندد)

جدیدترین فیلم شما درباره چیست؟

عشق‌های نامتعارف تهران امروز از عروسی تا عزا.

از آن خلاصه داستان‌های مبهمی که تماشاگر را کنجکاو تماشای اثر می‌کند.

ان‌شاءالله که همین طور باشد.

فضای این فیلم هم مثل خانوم زنانه است؟

قالب قصه اجتماعی است و داستان در فضایی عاشقانه می‌گذرد که یک سر آن مرد و یک سوی آن زن است. به هرحال نگاه من به این کار به عنوان یک فیلمساز، زنانه است.

همکاری با گروه بازیگرانی چون حامد بهداد، رویا نونهالی، ستاره اسکندری و گوهر خیراندیش چطور بود؟

فکر می‌کنم به لحاظ بازیگر در این فیلم یکی از خوش‌شانس‌ترین کارگردان‌ها بودم. چون انتخاب‌ها بسیار خوب و بجا بود و پیش‌بینی من این است که اگر اتفاقی برای این فیلم بیفتد در بخش بازیگری باشد.

از نظر خودتان این فیلم اثری بهتر از فیلم اولتان، خانوم است؟

من هر دوی این فیلم‌ها را دوست دارم و نمی‌توانم بگویم به کدام بچه‌ام بیشتر علاقه دارم.

نرگس آبیار، سازنده «نفس»:

مردم برایم از سیمرغ مهم‌ترند

موفقیت بالای شیار 143، انتظارات از شما را بسیار بالا برد. خودتان فکر می‌کنید نفس این انتظارها را برآورده می‌کند یا نه؟

با این که نفس فیلم خیلی متفاوتی از شیار 143 است، اما ردپای من همچنان در این فیلم وجود دارد. واقعا نمی‌دانم چقدر می‌تواند انتظارات تماشاگران را برآورده کند، ولی به هر حال بعد از شیار 143 هم گفتم که امکان دارد من فیلم‌های متفاوتی بسازم.

بخش‌هایی از فیلم در یزد فیلمبرداری شده، فیلم ساختن در سرزمین پدری مشکلات تولید را کاهش می‌دهد یا نه؟

(می‌خندد) ابرندآباد یزد روستای آبا و اجدادی من است و از این نظر کارم در آنجا آسان بود، با این حال به دلیل فیلمبرداری در خارج از تهران و آن هم با این همه بازیگر و تجهیزات، سختی‌های خودش را هم داشت. بویژه که ما صحنه‌های خیلی سختی را هم در ابرندآباد داشتیم.

به هر حال فیلم‌هایی که پس‌زمینه تاریخی دارد و داستان آنها در گذشته می‌گذرد، سختی‌های خاص خود را هم دارد. با توجه به این که این روزها مردم ما مو را از ماست بیرون می‌کشند، چقدر سعی کردید در جزئیات دقت کنید؟

طراح صحنه ما آقای اصغرنژاد ایمانی در این زمینه خیلی خوب کار کرد و حتی یک روز هم غیبت نداشت.

(اینجای گفت‌وگو اتفاق نادری می‌افتد و سروکله نژادایمانی پیدا می‌شود. ورود این طراح صحنه باسابقه به دفتر باعث شگفتی و خنده آبیار می‌شود و این کارگردان می‌گوید: خیلی عجیب است، همین الان داشتیم درباره شما صحبت می‌کردیم.)

کمی هم درباره ترکیب بازیگران فیلم بگویید.

با آقای مهران احمدی و خانم گلاره عباسی که قبلا کار کرده بودم. ضمن این که چند بازیگر خوب تئاتر همچون پانته‌آ پناهی‌ها، سیامک صفری و شبنم مقدمی در این فیلم با من کار کردند و در نقش‌هایی بسیار سخت، بازی‌های خیلی خوبی ارائه کردند. همچنین چهار بازیگر بچه در فیلم داریم که آنها هم از عهده نقش‌هایشان بخوبی برآمدند. آقای جمشید هاشم‌پور هم نقش خیلی متفاوتی را در این فیلم بازی کردند.

امسال چقدر شانس دریافت سیمرغ دارید؟

نمی‌دانم، توکل به خدا. بیشتر برایم نظر مردم مهم است و دوست دارم تماشاگران فیلمم را دوست داشته باشند. چون اگر آدم سیمرغ هم بگیرد، اما مردم کارش را دوست نداشته باشند، موفقیتی کسب نمی‌کند.

دوست دارید فیلم کدام یک از همکارانتان را در جشنواره ببینید؟

«بادیگارد» آقای حاتمی‌کیا. البته امسال فیلم‌های خوبی در جشنواره حضور دارند و اگر وقت کنم، دوست دارم آنها را ببینم.

رقابت با حاتمی‌کیا چه حسی دارد؟ چون فیلم هر دوی شما در سودای سیمرغ حضور دارد.

خودم را شاگرد آقای حاتمی‌کیا می‌دانم و به رقابت با ایشان اصلا فکر نمی‌کنم. کنار استاد بودن خودش افتخار است.

از این که به اتفاق تینا پاکروان، تنها فیلمسازان زن جشنواره امسال هستید، احساس خوشایندی دارید یا نه؟

دوست داشتم فیلمسازان خانم دیگری هم در جشنواره امسال حضور داشتند. البته این نظر هیات انتخاب است و باید به آن احترام گذاشت، اما خوب می‌شد اگر فیلمسازان زن بیشتری در این جشنواره حضور داشتند. بویژه باعث تاسف است که در بخش نگاه نو، فیلمساز زن وجود ندارد. مثلا «آبجی» ساخته مرجان اشرفی‌زاده شایستگی حضور در جشنواره را داشت که این اتفاق نیفتاد.

البته در نگاه نو، خانم‌های فیلمنامه‌نویس حضور پررنگی دارند.

چه فایده که در این بخش سیمرغ فیلمنامه نویسی وجود ندارد.

و حرف پایانی؟

امیدوارم مردم فیلم نفس را ببینند و آن را دوست داشته باشند.

علی رستگار

فرهنگ و هنر