به‌جای دنبال کردن لحظه‌به‌لحظه قیمت بیت‌کوین، فناوری پشت آن را درک کنیم
آمـوزش؛ سرمایه ارزشمند پول مجازی
در ارتباط با بیت‌کوین این روزها آدم‌ها سه دسته‌اند: آنها که «سمپات» بیت‌کوین (نوعی پول دیجیتال) هستند و تصور می‌کنند چاه نفت کشف کرده‌اند؛ آنها که علیه بیت‌کوین هستند و ایمان راسخ دارند بیت‌کوین حبابی بیش نیست و دیر یا زود زمین می‌خورد؛ دسته اندکی هم نه له بیت‌کوین هستند، نه علیه آن.
این دسته سعی می‌کنند فناوری و کسب‌وکار پشت بیت‌کوین را درک کنند. این دسته مثل دیوانه‌های سفته‌باز مدام خبرهای بالا رفتن قیمت را مرور نمی‌کنند و ترس پایین‌آمدن قیمت هم ندارند. این دسته روی خود و آموزش‌شان سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ دقیقا مانند کسانی که در نیمه اول دهه 90 میلادی سعی کردند توسعه وب را یاد بگیرند. اینها کسانی بودند که بعدا به بزرگ‌ترین کارآفرین‌های دنیای دیجیتال تبدیل شدند.
بیت‌کوین هم چنین وضعیتی دارد و احتمالا در سال‌های آینده ابعاد بیشتری از این دستاورد فناوری را درک خواهیم کرد. منتها الان چه باید کرد؟ باید بنشینیم و ادای سفته‌بازها و دلال‌ها را درآوریم و به این فکر کنیم که در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنیم یا نکنیم؟ این به نظرم دم‌دستی‌ترین انتخاب در برابر یکی از مهم‌ترین روندهای فناوری چند سال اخیر است. عاقلانه‌ترین کار این است که زمان بگذاریم و روی آموزش خودمان سرمایه‌گذاری کنیم. دیدن بیت‌کوین به‌عنوان یک ابزار سرمایه، سرمایه‌گذاری روی حدس و گمان است. ممکن است سود خوبی کنیم و ممکن است ضررهای بدی نصیبمان شود. منتها اگر روی آموزش خود سرمایه‌گذاری کنیم، این سرمایه‌گذاری از دست‌رفتنی نیست. در این یادداشت سعی می‌کنم به این موضوع بپردازیم که وقتی درباره بیت‌کوین صحبت می‌کنیم درباره چه چیزی حرف می‌زنیم.
بیت‌کوین به‌عنوان پروتکل
پروتکل یعنی این‌که چگونه یک دیتابیس توزیع‌شده (زنجیره بلوک) بسازیم، چگونه آن را تجزیه و تحلیل کنیم، چگونه تراکنش‌ها کنار هم قرار می‌گیرند و یک تراکنش موفق از چه چیزهایی ساخته می‌شود و مواردی مثل این. شاید شنیده باشید قلب تپنده بیت‌کوین زنجیره بلوک است. فناوری زنجیره بلوک یک پایگاه داده توزیع‌شده مبتنی بر اجماع است و اطلاعات به‌صورت تغییرناپذیر روی شبکه‌ای همتا به همتا و به شکلی امن ذخیره می‌شود. مبنای این فناوری سه فناوری دیگر است که پیش‌ازاین هم وجود داشته‌اند، اما ترکیب هوشمندانه آنها زنجیره بلوک را خلق کرده است. این سه فناوری عبارت‌اند از: شبکه همتا به همتا، رمزنگاری و پلتفرم نرم‌افزاری.
این روزها بسیاری از دانشگاه‌های معتبر جهان، بانک‌های مرکزی، دولت‌ها و کسب‌وکارهای پیشرو در حال کار روی زنجیره بلوک هستند. کتاب‌های خوبی در این زمینه منتشر شده و در کنار روندهای مهم فناوری معمولا از زنجیره بلوک هم نام برده می‌شود.
بیت‌کوین به‌عنوان شبکه
بیت‌کوین یک شبکه همتا به همتاست که در آن «نودها» بدون استفاده از یک سرور مرکزی به هم متصل می‌شوند. نودها در این شبکه همتا به همتا پیام‌هایی را با هم ردوبدل می‌کنند که در نهایت بلوک‌های جدیدی ساخته می‌شود که به زنجیره بلوک موجود اضافه می‌شود. درواقع تراکنش‌های بیت‌کوینی در این شبکه قابل مشاهده است و همه‌چیز به‌صورت شفاف قابل ردیابی است. همین الان می‌توانید به وبسایت Blockchain.info بروید و تراکنش‌های بیت‌کوین را ببینید. آنجا کاملا شفاف مشخص است که چقدر پول جابه‌جا می‌شود.
بیت‌کوین به‌عنوان ارز رمزنگاری‌شده
در موارد قبلی بیت‌کوین را Bitcoin می‌نویسیم، اما در این مورد بیت‌کوین را bitcoin می‌نویسیم. وقتی به‌جای B از b استفاده می‌کنیم یعنی داریم درباره ارز بیت‌کوین صحبت می‌کنیم؛ همین چیزی که این روزها این همه سروصدا کرده و همه را به دنبال خودش کشانده است. درمجموع حداکثر 21میلیون بیت‌کوین در دنیا وجود خواهد داشت که اکنون کمتر از 17 میلیون بیت‌کوین آن استخراج شده است.
بیت‌کوین واحد اندازه‌گیری است و مانند پول می‌ماند؛ با این تفاوت که هیچ دولت و بانک مرکزی از آن پشتیبانی نمی‌کند. هر بیت‌کوین به صدمیلیون قطعه تقسیم می‌شود که به هرکدام از آنها یک ساتوشی گفته می‌شود. شاید نام «تریدر» را شنیده باشید. تریدرها یا معامله‌گرها کسانی هستند که به بیت‌کوین به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری نگاه می‌کنند؛ برخی کوتاه‌مدت و برخی بلندمدت. این افراد سعی می‌کنند با خریدوفروش بیت‌کوین سود کسب کنند. این روزها تب معامله‌گری بالا گرفته و خیلی‌ها تصور می‌کنند می‌توانند از طریق خریدن و بعد فروختن بیت‌کوین پولدار شوند.
بیت‌کوین به‌عنوان یک پروژه منبع باز
پیاده‌سازی پروتکل بیت‌کوین از طریق یک پروژه منبع باز است که با زبان ++ C نوشته‌شده است. برای این‌که این پروژه با مفاهیم قبلی که گفته شد اشتباه گرفته نشود نام آن را گذاشته‌اند هسته بیت‌کوین. شما همین الان می‌توانید از طریق جاهایی مثل «گیت‌هاب» یا خود وبسایت بیت‌کوین کل پروژه را دانلود کرده و خط‌به‌خط آن را مطالعه کنید.
تقریبا بیشتر ارزهای رمزنگاری‌شده دیگری هم که خلق شده‌اند کدهای بیت‌کوین را گذاشته‌اند پیش روی خود و با تغییراتی در آن یک ارز جدید خلق کرده‌اند. البته برخی از این ارزها مانند اتریوم نوآوری‌هایی داشته‌اند که بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. منتها همین الان هم اگر به وبسایت coinmarketcap بروید، می‌بینید 1340 ارز رمزنگاری‌شده خلق شده که بیشتر آنها ارزش کمی دارند یا اصلا هیچ ارزشی ندارند. بگذارید ساده‌تر بگویم: ایجاد یک ارز رمزنگاری‌شده کار نسبتا آسانی است. شما می‌توانید هسته بیت‌کوین را دانلود کرده و با تغییرات یا حتی بدون تغییرات، ارزی به نام خود‌تان منتشر کنید. فقط می‌ماند بخش سخت ماجرا که بتوانید آدم‌ها را جذب این دستاوردتان کنید!
با دانلود هسته بیت‌کوین شما به دو چیز دسترسی دارید: یک کیف پول بیت‌کوینی و نرم‌افزاری برای تبدیل کامپیوترتان به سرور بیت‌کوین. شاید نام «ماینر» به گوشتان خورده باشد. ماینر یا معدنچی کسانی هستند که سخت‌افزارهایشان را در اختیار شبکه بیت‌کوین قرار می‌دهند که تراکنش‌های بیت‌کوین در آن شبکه انجام شود. این روزها خیلی‌ها هم به تکاپو افتاده‌اند با خریدن ابزارهایی به دنبال استخراج بیت‌کوین بروند. واقعیت این است که اکنون این کسب‌وکار چندان سودده نیست؛ البته برای فروشندگان ابزارهای استخراج این هجوم برای خریدن ابزارها سود خوبی دارد.
رضا قربانی
ضمیمه کلیک جام‌جم
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
لزوم کامل‌تر شدن حکم قابل تحسین دادگاه لاهه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
تکرار اتهامات واهی علیه ایران
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
بازی اروپا در پازل اسرائیل | رای شجاعانه دادگاه کیفری بین‌المللی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
قطعنامه اتحادیه اروپا دست ایران را باز کرد
گفت و گو
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد