خانه ما چه سبکی است؟

تابلو از جمله وسایلی است اغلب به آن علاقه زیادی داریم. اما اصلا چطور پای تابلو به خانه‌های ما باز شد؟ سینا دادخواه می‌گوید: «در برخورد انسان و طبیعت گره‌ای عاطفی ایجاد شد به این نحو که انسان احساس کرد مایل است در همان منطقه زندگی کند اما طبیعت سر ناسازگاری گذاشت. راه‌حل انسان برای کنار آمدن با این مشکل و دلتنگی برای مناظری که دوست داشت، شد تابلوهای نقاشی در سبک رئال که سال‌ها مهمان دیوار خانه‌ها بود؛ تابلوهایی که حکم پنجره‌ای رو به طبیعت را داشتند. از اینجا به بعد دیگر تابلوها شدند اعضای معلق و ماندگار خانه‌های ما.»

این روزها کمتر خانه‌ای را پیدا می‌کنیم که دیوارهایش خالی باشد ولی ما که هزینه می‌کنیم بهتر نیست تابلویی مناسب با حال و هوای خانه‌مان بگیریم؟ اصلا ما چقدر از مراحل اصولی چینش داخلی منزل و خرید تابلو اطلاع داریم؟ این روزها که در فضای مجازی با انواع سبک‌های طراحی داخلی و تابلوهای جورواجور طرفیم، خوب است آنها را بشناسیم تا بتوانیم از آنها استفاده کنیم. در این گزارش مروری خواهیم داشت بر سبک‌های طراحی داخلی خانه با تاکید بر تابلو.

سبک مدرن

در دکوراسیون مدرن حس سادگی در همه المان‌های منزل از جمله مبلمان مشاهده می‌شود. صاف، صیقلی، براق و شفاف از جمله ویژگی‌هایی است که در سبک مدرن شاهد آن هستیم.

پالت رنگی ساده و رنگ‌های روشن و استفاده از متریال شیشه و استیل و بتون جزو خصوصیات مهم در سبک مدرن به‌شمار می‌آید.

آثار نقاشی ابستره و مجسمه‌ها و تابلوهایی با مفاهیم انتزاعی در این نوع سبک دکور خانه جایگاهی ویژه دارند.

سبک مینیمال

سبک مینیمال یکی از سبک‌های پرطرفدار در بین انواع سبک‌های دکوراسیون داخلی است. این نوع سبک تقریبا همانند سبک مدرن و از آن ساده‌تر است.

در سبک مینیمالیست از پالت‌های رنگی استفاده شده معمولا خنثی بوده و هیچ یک از لوازم موجود نیز بیش از حد زرق و برق‌دار نیستند.

در واقع واژه مینیمال به معنی سادگی و حذف تمام عناصر اضافی و حذف تزئینات اضافی از محیط است. یکی دیگر از ویژگی‌های دکوراسیون مینیمال، استفاده از تضاد رنگ‌هاست.

مثلا سفید در کنار سیاه می‌آید. این ترکیب متضاد رنگ‌ها به این دلیل استفاده می‌شود که فضا بیش از حد خنثی نباشد و نمای بصری متعادلی ایجاد شود.

قاب عکس یا تابلوهای نقاشی میانه نسبتا خوبی با مینیمالیست‌ها دارند، به شرط آن که دیوار را از سادگی خود خارج نکرده و به شلوغی زاویه دید نیفزایند.

این موضوع درباره دیوار شاخص صدق نمی‌کند و از طرفی کمتر پیش می‌آید دیوار شاخص خانه یکی از دیوارهای اتاق خواب باشد. دیوار شاخص در دنیای دکوراسیون به دیورای گفته می‌شود که طراحی آن نسبت به سایر دیوارهای اتاق متفاوت است.

این تفاوت می‌تواند در رنگ دیوار بوده، رنگ آن سایه‌ای از رنگ سایر دیوارها باشد یا این‌که رنگ، طرح و جنس آن به طور کلی نسبت به دیوارهای دیگر کاملا متفاوت باشد.

سبک ترنزیشنال

یکی از سبک‌های محبوب در بین انواع سبک‌های دکوراسیون داخلی به حساب می‌آید؛ چرا که این سبک را می‌توان پلی بین طراحی دکوراسیون سنتی و مدرن دانست. سبکی که به نوعی یک تعادل بین سبک سنتی و مدرن را به‌وجود می‌آورد.

در سبک انتقالی ممکن است از مواد استفاده شده در سبک مدرن مانند استیل یا شیشه استفاده کرده و در کنار آنها از مبلمان با پارچه مخملی، همانند سبک سنتی نیز استفاده شود.

در این سبک از پالت رنگی نسبتا خنثی برای ایجاد حس آرامش استفاده می‌شود که در عین شیک و براق بودن، فضایی صمیمی و خودمانی را نیز به‌وجود می‌آورد.

مهم‌ترین و کلیدی‌ترین نکته در سبک دکوراسیون ترنزیشنال ایجاد بالانس و تعادل میان همه چیز است که باعث شده همه با این دکور ارتباط برقرار کنند.

سبک فرانسوی

رنگ‌های گرم و ملایم مانند طیف‌هایی از قرمز، زرد، طلایی و استفاده از مصالحی مانند سنگ و آجر از ویژگی‌های برجسته در سبک فرانسوی هستند.

در میان انواع سبک‌های دکوراسیون داخلی در این سبک معمولا از ظروف تزئینی چینی و روتختی‌های نسبتا سنگین و ضخیم استفاده می‌شود.

یکی دیگر از ویژگی‌های این سبک انواع گچبری، حاشیه زینتی و گل و بوته است. قسمت جدا‌ناپذیر این سبک در طراحی داخلی آینه‌ها و نقاشی‌ها، قاب‌های حک شده با طلا، نقره یا برنز است. علاوه بر این، از چینی و کریستال اغلب به عنوان لوازم جانبی در این سبک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین عتیقه‌جات و دکوراسیون فرانسوی دو بخش جدایی‌ناپذیر در طراحی دکوراسیون داخلی در سراسر دنیا محسوب می‌شود و با کنار هم قرار گرفتن، یکدیگر را تکمیل می‌کنند.

سبک ‌بوهمین

در خانه‌ای که به سبک بوهمین طراحی شده‌است پویایی زیادی وجود دارد و به‌هر طرفی که نگاه کنیم توجه‌مان جلب خواهد شد. رنگ‌های گرم در این سبک طراحی دکوراسیون داخلی کاربرد زیادی دارد.

بنفش و آبی پررنگ، نارنجی و قرمز آتشین، قهوه‌ای و طلایی از‌جمله رنگ‌های پرکاربرد در این طراحی به‌حساب می‌آید البته این قانون نیست که فقط سراغ این رنگ‌ها بروید بلکه به سلیقه شما بستگی دارد ولی نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که رنگ‌های سرد مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

بوهمین که با نام سبک کولی‌وار نیز شناخته می‌شود، به معنی نادیده گرفتن عرف‌ها و قراردادهای معمول نیست؛ بلکه این سبک دقیقا بازتابی از سلیقه شما‌ست که می‌تواند پر‌از طرح و رنگ‌های متنوع باشد.

سبک روستیک

روستیک، کلمه‌ای لاتین بوده و به‌صورت Rustic نوشته شده و در لغت به معنی روستا ترجمه می‌شود. روستیک استایل به معنی سبک روستایی برگردانده می‌شود اما روستیک در معنی معماری دو تعریف جداگانه دارد؛ یک: روستیک، یک روش سنگ‌تراشی بوده است که عمدتا در معماری رنسانس مورد استفاده قرار می‌گرفته است. دو: یک سبک معماری غیر‌رسمی در ایالات متحده و کانادا بوده که تغییرات گسترده‌ای را به خود دیده است. برای این‌که خانه شما به سبک دکوراسیون روستیک دست یابد باید عوامل طبیعت وارد خانه شود. نزدیک کردن خانه به طبیعت مانند این است که از لوازم طبیعی در خانه استفاده شود. در این سبک از تابلوهای بزرگ، با رعایت کلی اصول پرهیز از بزرگ‌نمایی استفاده می‌شود.

سبک ایران‌ باستان

استفاده از سنگ مرمر برای دیوارهای داخلی و خارجی، حکاکی‌های هخامنشی، استفاده از تندیس‌های هخامنشی و باستانی، استفاده از پالت رنگ‌های خنثی مثل سفید و کرم در کنار رنگ‌هایی مانند زرشکی و آبی ارغوانی از ویژگی‌های بارز این نوع سبک دکورسیون است.

ستون‌های بلند و درهای سنگین، قاب‌های بلند مرمر روی دیوارها، استفاده از سرستون‌های شیر و اسب بالدار و هر آنچه شما را یاد ایران باستان بیندازد در این نوع دکوراسیون استفاده می‌شود.

سبک کلاسیک

ویژگی‌های اصلی سبک کلاسیک در دکوراسیون داخلی نظم و تعادل و تقارن است. سبک کلاسیک به سبکی با رنگ‌های غنی و فاخر معروف است. نصب تابلو در سبک کلاسیک حتما باید از قانون تقارن پیروی کند.

رویا سلیمی، طراح داخلی منازل بعد از معرفی این سبک‌ها در جواب این‌که سبک خانه‌های ما به کدام‌یک از اینها نزدیک‌تر است، گفت: «در حقیقت بیشتر ما ایرانی‌ها هنوز میل به سبک کلاسیک داریم یعنی بی‌آن‌که بدانیم همچنان میل‌مان می‌کشد که خانه‌هایی با وسایل بیشتر و به عبارتی جلال و شکوه بیشتر داشته باشیم اما در این میان خانه‌های به سبک ترنزیشنال و نئوکلاسیک هم کم نیستند. اما باقی سبک‌ها انگار زیاد به ذائقه ایرانی‌ها خوش نمی‌آیند. از تابلوهای مناسب این سبک‌ها که پرسیدیم، پاسخ این بود که «در سبک کلاسیک تابلوها باید حتما قاب داشته باشند و قاب‌های ترجیحا چوبی و کار شده مثل قاب منبت‌کاری، در سبک ترنزیشنال که درصد بالایی از خانه‌های ما در این سبک و سیاق است بستگی دارد تابلو را برای کجای خانه می‌خواهیم.

شما نگاهی به اطرافتان بیندازید و اگر خانه‌تان مخلوطی از همه سبک‌هاست و به عبارتی سنت و مدرنیته را درآمیخته‌اید، می‌توانید آزادانه‌تر تابلو انتخاب‌کنید البته درست‌تر این است که انواع سبک‌ها در خانه شما مرز‌بندی داشته باشند و مثلا اگر می‌خواهید برای بخش مدرن منزلتان تابلو تهیه کنید قاعده همان بخش را رعایت کنید.

حالا برویم سر وقت سبک نئوکلاسیک؛ در‌نظر بگیرید خانه‌ای مدرن با همه امکانات به‌روز که به‌طرزی کلاسیک دکور شده است این می‌شود نئوکلاسیک؛ در اینجا شما دو جور انتخاب دارید بین گزینه تابلوهای مدرن و تابلوهای کلاسیک؛ شرح تابلوی کلاسیک که در بالا رفت فقط این نکته را هم اضافه کنم که اصل تقارن و استفاده از یک تابلوی ترجیحا بزرگ را باید رعایت کنید یعنی اگر بالای مبل را برای نصب تابلو انتخاب کرده‌اید در سبک کلاسیک فقط یک تابلو می‌توانید در آنجا استفاده کنید اما اگر سلیقه شما به تابلوهای مدرن نزدیک‌تر بود می‌توانید تابلوهای بی‌قاب در اندازه‌های گوناگون و بدون تقارن را استفاده کنید.»

چند اصل مهم نشات‌گرفته از ورود اسلام به معماری ما

درون‌گرایی: به معنای عدم ایجاد ارتباط (بصری و غیربصری) با محیط پیرامون یا به‌حداقل‌رساندن آن. علت‌های درون‌گرایی یکی سازگاری با اقلیم بود و دوم رعایت اصل محرمیت در سازگاری با شیوه اعتقادی و ایجاد امنیت در سازگاری با کاربری.

بوم‌آورد بودن یا همان خودبسندگی: استفاده از نیروی کار و مصالح بومی منطقه. علل استفاده از نیروی کار و مصالح بومی محیط بیشتر صرفه‌جویی اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه‌بودن بود.

مردم‌واری: طراحی بر اساس نیازهای انسانی و متناسب با مقیاس انسانی

نیارش یا پیمون: تعریف اشل یا شابلون کاری در طراحی است که سبب شده یک‌استاندارد واحد میان استادکاران شکل بگیرد.

پرهیز از بیهودگی: هیچ عنصر معماری‌ای بدون دلیل در معماری ما به کار نرفته و کاربردی است که مثال‌های جالبی می‌توان برای آن زد. کاشیکاری گنبد دافع نور آفتاب و عایق حرارتی است و شیشه رنگی دافع حشرات و تعدیل‌کننده نور شدید آفتاب است. حالا به این توجه کنیم که ما چقدر از اصول یک و پنج می‌توانیم در انتخاب تابلو‌ها بهره ببریم، اول این‌که اگر مایل نباشیم که عکس‌های شخصی و خانوادگی را در جایی مثل اتاق پذیرایی استفاده کنیم در حقیقت ما تحت تاثیر اصل درون‌گرایی هستیم که ما را ترغیب می‌کند تا حد ممکن کمتر فضاها و اطلاعات شخصی‌مان را در اختیار افرادی که به‌عنوان مهمان به خانه ما می‌آیند قرار دهیم. برای همین جای عکس‌های خانوادگی بیشتر در راهروها و اتاق خواب‌هاست.
حالا برای رعایت اصل پرهیز از بیهودگی چه می‌شود کرد؟ پاسخ را اکثر ما ندانسته اجرا می‌کنیم و آن یعنی نصب تابلوهای خطاطی و تابلوهای مذهبی که آیه یا سوره‌ای از قرآن بر آنها نوشته شده یا متبرکند به نام ائمه. با نصب این گونه تابلو‌ها در منزل ما علاوه‌بر تزئین خانه از بعد مذهبی یا هنری این تابلو‌ها هم بهره برده‌ایم. بحث بعدی اما خط تابلوهای خطاطی است. خط‌هایی مثل نستعلیق بیشتر برای خانه‌های کلاسیک مناسبند و خط‌هایی مثل ثلث و کوفی که هنری‌ترند و گاهی حتی خوانا نیستند با معماری‌های مدرن بیشتر جور می‌شوند.

کجای خانه نصب کنیم؟

حمید اسلام، طراح و معمار داخلی می‌گوید اولین نکته برای انتخاب تابلو بررسی سلیقه و شخصیت فرد خریدار و بعد از آن نگاه به رنگ و دیگر عناصر منزل است.

نکته‌ای که ایشان بیشتر مدنظر داشتند اختصاصی بودن تابلو بود. این‌که بهتر است تابلوهایی را در منزل بگذاریم که به اصول فنگ‌شویی در آنها توجه شده باشد.

حالا مروری داشته باشیم بر اصول نصب تابلو:

اگر ارتفاع دیوار شما کم است باید تابلویی با ساختار افقی و سایز متوسط انتخاب کنید و اگر ارتفاع دیوار زیاد است تابلویی عمودی و بزرگ.

محل نصب تابلو بستگی به این دارد که تابلوی مورد استفاده چند تکه است. مثلا اگر قرار است در راهرو تابلو استفاده کنیم تابلو‌ها باید با سایز کوچک و تعداد کمتر باشند با این استدلال که در محل گذر نصب می‌شوند و جا برای توقف نیست.

اگر جایی که برای نصب تابلویتان در نظر گرفته‌‌اید پشت مبل است توجه کنید از سه تکه بیشتر نشود.
جانمایی تابلو هم به این ترتیب است که نه خیلی بالا و نه پایین نصب شود یعنی فردی با میانگین قد ۱۶۰ تا ۱۷۵ بتواند به‌راحتی و بدون بالاگرفتن سر آن را تماشا کند که می‌شود جایی حدود ۳۰ سانت بالاتر از مبل.

پریسا سلامتی - روزنامه نگار / روزنامه جام جم