اما حصیر هنوز هم جایگاه خود را دارد و میتوان با آن فضاهای زیبایی را در خانه ایجاد کرد. حصیر و حصیربافی از دیرباز مورد استقبال بوداست.
ایران در کنار ۱۶کشور دیگر از جمله مکزیک، ژاپن و کرهجنوبی بیش از دیگران از هنر حصیربافی استفاده میکنند.
مردم هر منطقه با توجه به پوشش گیاهی آن منطقه جنس حصیرهایشان متفاوت است و آنها را معمولا در دکوراسیون داخلی به کار میبرند. دکوراسیون حصیری، نوعی تلفیق مدرنیته و طبیعت است که در آن از الیافی طبیعی مانند نیهای باتلاقی، برگ درخت نخل، ساقههای برنج، کنف، سوف و درخت بید استفاده میکنند.
درواقع الیافی به نام حصیر وجود ندارد بلکه به روش تولید ابزاری که از جنس الیاف طبیعی تولید میشوند، حصیر میگویند. مهمترین مسالهای که در ساخت و سازهای حصیری اهمیت دارد، بافت آن با دست است. گویی فرد آن را مانند قالی میبافد.
از آنجا که منشأ سازههای حصیری طبیعت است، آرامش خاصی را به محل زندگی شما میبخشد. لازم نیست تمام وسایل یا مبلمانتان را از جنس حصیری انتخاب کنید. بلکه تنها قرار دادن یک یا دو عدد صندلی حصیری میان مبلمان چوبی یا استیل، فضا را دگرگون میکند و روح تازهای به آن میدهد.
ایرانیها از سالها پیش پردههای حصیری میبافتند که از آن برای جلوگیری از ورود حشرات و نیز نور آفتاب استفاده میکردند.
پردههای حصیری بهویژه در فصل تابستان، راه خلاصی از گرما بود بهطوری که وقتی آب روی حصیرها میپاشیدند و باد از آن عبور میکرد، مانند کولر باد خنک را به درون خانه هدایت میکرد. اگر خانه بسیار نورگیری دارید و میخواهید مانع ورود کمی از این نور به داخل فضا شوید، استفاده از پردههای حصیری گزینه مناسبی است و به دلیل رنگ قهوهای و شبه چوبی که دارد، بهراحتی با مبلها و کفپوشهای کف خانه هماهنگ شده و فضای گرمی ایجاد میکند. البته این پردههای حصیری تنها برای فضای خارجی خانه کاربرد ندارد، بلکه از آنها میتوان در فضاهای داخلی از جمله حمام، آشپزخانه یا حتی دفترکار استفاده کرد.
سبدهایی برای جمع و جور کردن خانه
سبدهای حصیری از معروفترین سازههای حصیری است که زیبایی خاص خودش را دارد. از این سبدها برای نگهداری موادغذایی مختلف و بهخصوص خشک مانند خشکبار استفاده میشود. سبدهای حصیری کاربرد بیشتری دارند به طوری که حتی از انواع کوچک و بزرگ آنها میتوان برای تزیین دیوارها استفاده کرد. گاهی حتی همین حصیرهای چوبی به جای ظروف غذا هم به کار میروند.
صندلی و مبلمان از جنس حصیر از مرسومترین مدلهایی است که از سالها پیش هم بافت آن رواج داشته. بهویژه به عنوان مبل راحتی در محوطه بالکن یا در فضای سبز بیشتر از آن استفاده میکنند، چون به دلیل استفاده از الیاف طبیعی چوب در آن، قرابت بیشتری با طبیعت دارد. در صندلیها و مبلمان حصیری از سبکهای سنتی تا مدرن دیده میشود و بسته به فضایی که میخواهید از آنها استفاده کنید، میتوانید مدل موردنظرتان را سفارش دهید.
یکی از معروفترین چوبهایی که برای تولید صندلیهای حصیری استفاده میشود، چوب خیزران است که بیشتر برای بافت صندلیهای طاووسی به کار میرود. از این نوع چوب بیشتر برای فضاهای داخلی استفاده میشود. در تولید صندلیها و مبلمان حصیری معمولا برای استحکام بیشتر، از ضخیمترین چوبها در پایهها استفاده میکنند.
گاهی نیز در تلفیق سنت و مدرنیته، از ترکیب فلز و حصیر استفاده میشود. مثلا بدنه صندلی را از جنس چوب و پایهها و دستههای آن را برای استحکام بیشتر از فلزات مختلف میسازند. از دیگر المانهای حصیری که میتوان در دکوراسیون داخلی خانه استفاده کرد، میزهای مبل حصیری است.
در ساخت این میزها هم مانند صندلیهای حصیری برای استحکام بیشتر در قسمت پایهها از چوبهای ضخیمتری استفاده میشود تا بتوانند وزن وسایل سنگینتر را هم تحمل کنند. تلفیق حصیر با چوب یا فلز در این بخش هم بسیار پرکاربرد است.
یکی از پرکاربردترین سازههای حصیری، سبدها و زنبیلهای حصیری است که از دیرباز بهویژه در روستاها کاربرد بسیار گستردهای داشته است حتی از سبدهای حصیری هم میتوانید برای پذیرایی و قرار دادن میوه روی میز استفاده کنید.
این سبدها معمولا در مدلهای مختلف کاسهای یا بشقابی تولید میشوند و بسته به سلیقه خود میتوانید آنها را انتخاب کنید. زنبیلهای حصیری هم معمولا در خرید به کار میآیند اما معمولا به دلیل حساسیت بندها و دستهها، بهتر است از قرار دادن وسایل سنگین در داخل آن خودداری کنید.
دیوارکوبها گاهی بهخوبی میتوانند جای تابلو را پر کنند. استفاده از دیوارکوبهای حصیری مانند بشقاب، کاسه و سازههای دیگر از جمله گزینههایی است که میتواند دیوارهای خانه شما را زیباتر جلوه دهد. رنگ این دیوارکوبهای حصیری را میتوانید به سلیقه خود یا هماهنگ با رنگ دکوراسیون خانه انتخاب کنید. بزرگ و کوچک بودن آنها هم به سلیقه خودتان بستگی دارد. یادتان باشد از تضاد اندازه آنها هم بهخوبی میتوانید در زیباتر شدن فضا استفاده کنید. گلدانهای حصیری هم به شرط مراقبت درست میتوانند نمای زیبا و متفاوتی به خانه بدهند.
خوابیدن روی یک زیرانداز با الیاف طبیعی، بهویژه سازههای حصیری دستبافت حس خاصی دارد. هنرمندان و حصیربافان معمولا پوششی را مانند یک زیرانداز یا تشک از جنس حصیر میبافند تا بتوان روی آن بهراحتی خوابید. این زیراندازها و تشکهای حصیری علاوه بر کاربردی که دارند، به زیبایی محیط هم میافزایند. گاهی هم کل تختخواب را از جنس چوبهای محکم میبافند و حتی لبههای آن را با مدلهای مختلف تزیین و از تشکی روی آن استفاده میکنند.
مراقبت و نگهداری
مبلمان و وسایل حصیری، برخلاف مبلمان چوبی به مراقبت زیادی نیاز ندارند. بهراحتی میتوانید آن را هم در فضای داخلی خانه و هم در بالکن یا فضای باز و زیر نور خورشید و آب و هوای سرد و گرم قرار دهید و نگران ترکیدن چوب یا خراب شدن بافت آن نباشید. کافی است گاهی آنها را جلا دهید تا برق بزنند.
برای این کار و نیز برای محکمتر و مقاومتر کردن سازههای حصیری میتوانید از روغنهای مخصوص سازههای چوبی استفاده کنید.
الیاف بهکار رفته در آن سازگار با محیطزیست است و پس از نابودی، جذب طبیعت میشود. علاوه بر این چون وزن سبکی دارند، میتوانید بهراحتی مکان آن را تغییر دهید؛ بنابراین مبلمانهای حصیری قابلیت جابهجایی بالایی دارند. برای زیباتر کردن آنها میتوانید از تشکچه و کوسنهای رنگی استفاده کنید که نشیمن آنها راحتتر شود.
یادتان باشد قرار گرفتن طولانی مدت سبدها زیر نور آفتاب به مرور میتواند باعث خشک شدن و شکنندگی الیاف شود. در مقابل، اگر زیاد هم مرطوب بمانند رنگ آنها تغییر میکند و ممکن است لکههای تیره روی آن ایجادشده و بافت سبد متورم شود.
برای این که سبدهای حصیریتان عمر طولانیتری داشته باشد، بهتر است پیش از این که نان یا شیرینی یا خوراکی دیگر را روی آن قرار دهید، از لایهای پارچه یا کاغذ روغنی زیر مواد استفاده کنید تا روغن احتمالی آن را به خود جذب کند.
جذب روغن یا چربی به سبدها و سازههای حصیری، ممکن است باعث بروز لکه و به مرور کپک زدن آن شود. اگر سبدها یا به طور کلی سازههای حصیری خاک گرفته و نیاز به تمیز کردن دارند، آنها را تنها با یک دستمال مرطوب یا برس نرم تمیز کنید.
اگر هم مجبور به استفاده از آب هستید، آب حتما خنک و بدون مواد شوینده باشد و در کوتاهترین زمان، حتما آن را خشک کنید تا رطوبت اضافی آن گرفته شود. این شستوشو را سعی کنید به حداقل برسانید.
ندا اظهری - خبرنگار / ضمیمه چاردیواری روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد