نکاتی برای کسانی که نمی‌توانند روزه بگیرند

هر سال بخشی از مردم به دلایل مختلفی مانند بیماری، سفر، بارداری یا شیردهی و... از این نعمت محروم هستند و حسرت این شیوه از عبادت را دارند؛ البته با توجه به شرایط شیوع ویروس کرونا، روزه‌نگرفتن به دلیل سفر درصد کمتری را شامل می‌شود.

بیماری‌هایی مانند دیابت، مشکلات گوارشی و... هم باعث می‌شوند فرد نتواند روزه بگیرد و در این دو سال باید بیماری کرونا را نیز به این فهرست افزود. روزانه هزاران نفر به کرونا مبتلا‌می‌شوند و بسیاری از کسانی که پیش از این مبتلا شده بودند هم هنوز با عوارض آن درگیر هستند و بنا به نظر پزشک، ممکن است نتوانند روزه بگیرند.

در این گزارش به این موضوع می‌پردازیم که افرادی که به خاطر روزه‌دار‌نبودن نوعی عذاب‌وجدان دارند، با چه راه‌هایی می‌توانند احترام روزه‌داران و ماه مبارک رمضان را حفظ کنند، در ملأعام روزه‌ خواری نکنند و در ثواب روزه دیگران نیز شریک شوند.

همراه شو عزیز

یکی از راه‌هایی که برای قرارگرفتن در فضای ماه مبارک رمضان دارید، همراه‌شدن با روزه‌داران خانه در دو وعده غذایی سحری و افطار است.

به‌ویژه سحر که حال ‌وهوای معنوی خاص و جنبه نوستالژیک هم دارد. خوردن سحری می‌تواند از لحاظ گرسنه‌نشدن هم به شما کمک کند و باعث شود حداقل تا ظهر دوام بیاورید.

وعده افطار هم که جای خود دارد و به خاطر سبک و مقوی‌بودنش می‌تواند جایگزین مناسبی برای شام باشد. پس خجالت نکشید و پابه‌پای روزه‌داران در سحر و افطار مشارکت فعال داشته باشید! از موقعیت‌های معنوی ماه رمضان هم غافل نشوید، نماز جماعت (با رعایت فاصله‌ گذاری اجتماعی) و جلسات ختم قرآن‌کریم(به‌صورت مجازی) مهم‌ترین رویدادهای دسته‌جمعی این ماه است که با شرکت در آن به حال‌وهوای روزه‌داران نزدیک‌تر خواهید شد.

بریم بیایم!

البته کاملا به شرایط کاری و سبک زندگی‌تان بستگی دارد اما یکی از راه‌هایی که باعث می‌شود در انظارعمومی مجبور به خوردن و آشامیدن نشوید و از این موضوع خجالت نکشید، تنظیم رفت‌وآمدتان است.

کافی است طوری برنامه‌ریزی کنید که هنگام ظهر خانه باشید تا دیگر لازم نباشد در کوی و برزن به ناهارخوردن مشغول شوید. خوردن یک صبحانه کامل و مقوی هم می‌تواند به شما کمک‌کند در چند ساعتی که بیرون از منزل هستید، کمتر گرسنه شوید و انرژی بیشتری داشته باشید.

خلوت به جای جلوت

خوردن و آشامیدن در جایی که دیگران روزه‌دار هستند، یکی از مشکلات همیشگی کسانی است که نمی‌توانند روزه بگیرند. برای این‌که این معضل را نداشته باشید، باید زمان‌هایی را انتخاب کنید که دیگران مشغول کار دیگری هستند. مثلا در محل کار، خوردن را به وقتی موکول کنید که دیگران در جلسه هستند.
به‌جز موضوع زمان، باید به مکان خوردن و آشامیدن هم توجه‌کنید. آبدارخانه، یک اتاق بی‌استفاده و خلاصه هر مکانی که دیگران در آن رفت‌وآمد ندارند، جاها‌ی مناسبی است. در خانه هم می‌توانید به اتاق شخصی بروید و یک ماه قید میز ناهارخوری یا میز آشپزخانه را بزنید.

ظهر سرد

با این فرض که هیچ راهی ندارید جز این‌که در محل کار یا هر جای دیگری که دیگران حضور دارند ناهار بخورید، مهم است که چه غذایی انتخاب می‌کنید.

اولین نکته این که غذای سرد انتخاب کنید تا بوی غذا به مشام روزه‌داران نرسد؛ البته با این کار از وسیله گرم‌کردن غذا هم بی‌نیاز می‌شوید اما خود غذای سرد هم ممکن است بو راه بیندازد و مثلا بوی خوراکی‌هایی مانند کالباس می‌تواند روح و روان کسانی را که روزه هستند، بخراشد! غذاهای سردی مانند الویه، انواع سالاد، ساندویچ مرغ و لقمه نان و پنیر گزینه‌هایی است که برای ناهار پیش‌رو دارید.

جیبام پر فندق و پسته!

اگر لازم است مدت زیادی خارج از منزل باشید و فضایی برای غذاخوردن هم ندارید با خودتان خشکبار داشته‌باشید.

مثل کوهنوردها عمل کنید و مواد غذایی کم‌حجم، مقوی و پرانرژی را در برنامه‌تان قرار دهید. خرما، توت‌خشک، انجیر‌خشک و انواع میوه‌خشک و به‌خصوص انواع آجیل می‌تواند از افت قند و گرسنگی شما در طول روز جلوگیری کند. خوبی‌اش این است که مدت زیادی از ایام نوروز نگذشته و احتمالا هنوز مقداری از آجیل عید باقی‌مانده‌است.

نون بگیرم؟

آخرین و شاید مهم‌ترین ترفند برای همراهی با روزه‌داران با وجود روزه‌دارنبودن، خدمت‌کردن به آنهاست. کارهایی مانند خریدن نان تازه برای افطار، برای شما که روزه‌دار نیستید ساده‌تر است. کمک‌ در آماده ‌کردن سفره سحری و افطار هم باعث می‌شود دعای خیر روزه‌دارهای اطراف‌تان به سمت شما روانه شود.
به‌ویژه آماده‌کردن سفره افطار در زمانی است که بقیه از فرط گرسنگی و تشنگی توان کمتری نسبت به شما دارند. در محل کار هم می‌توانید به همکارانی که روزه هستند کمک بیشتری در مقایسه با ماه‌های دیگر سال کنید و از آنها بخواهید برایتان دعا کنند.

پدر، مادر، ما مراقبیم!

اطرافیان کسانی که نمی‌توانند به دلیل بیماری روزه بگیرند، نقش مهمی در مراقبت از آنان دارند. آنها باید فضایی را در خانه یا محل کار فراهم کنند که این افراد احساس عذاب‌وجدان نداشته‌باشند.

پزشک را دریابید

برای کسی که نمی‌تواند روزه بگیرد، توضیح دهید که به هیچ‌وجه نباید روزه بگیرند؛ چرا که طبق نظر همه مراجع تقلید، روزه‌گرفتن برای کسی که روزه برای او ضرر دارد، جایز نیست. یعنی اگر پزشک تشخیص دهد که شخصی نباید روزه بگیرد، نه‌تنها روزه او ثوابی ندارد، بلکه اصلا از لحاظ شرعی مورد قبول نیست.

نظارت بر حسن انجام کار!

این بسیار مهم است که فرد بداند با چه فلسفه‌ای روزه نمی‌گیرد. مراقب باشید که به عنوان مثال اگر شخصی به دلیل بیماری‌اش باید مقدار زیادی آب بخورد به دلیل ملاحظه دیگران از این کار غافل نشود یا اگر کسی به بیماری‌های گوارشی مبتلاست و لازم است بیش از چند ساعت معده‌اش را خالی نگذارد به‌دلیل تعارف و خجالت از خوردن و آشامیدن خودداری نکند.

محمد وفایی - روزنامه نگار / ضمیمه چاردیواری روزنامه جام جم