خودآلرژی پنداری و ریشه‌های رفتاری

حساسیت فصلی یا آلرژی فصلی، نوعی بیماری شهری است که از باکلاس‌ترین بیماری‌ها محسوب می‌شود و میان بیماری‌ها مثل سعید ژاپنی در محله‌های جنوب شهر تهران در دهه60 و اوایل70 است.

شاید شما دهه هفتادی یا هشتادی باشید، پس از دهه شصتی به بالاها خواهش می‌کنم پاراگراف بعدی را نخوانند که حوصله‌شان سر می‌رود، چرا که می‌خواهیم پدیده‌ای به نام سعید ژاپنی را توضیح دهیم.
در محله‌های قدیمی، همیشه یک سعید نامی بود که وقتی تب مهاجرت به ژاپن، مردم را از خود بیخود کرده بود و با توجه به کمبود امکانات دنیا دیده محسوب می‌شد، کتونی سفید، پیراهن آستین کوتاه لیمویی با یقه باز، شلوار جین آبی روشن و ساعت کاسیو داشت و در آن زمان خودش به آرایشگاه محله برای کوتاه کردن موهایش مدل می‌داد.

 

این قبیل افراد معمولا گالانت داشتند و اگر بیشتر مردم در محله می‌خواستند یک بیزینس راه بیندازند، اولین مرجع مشورت سعید ژاپنی بود، غافل از این‌که آقاسعید داستان ما در ژاپن یا مرده می‌سوزانده یا یاکوزا بوده است. یاکوزا را خودتان گوگل کنید و انتظار نداشته باشید وقت رده‌های سنی دیگر را برای شما بیشتر از این تلف کنیم.

برگردیم به اصل ماجرا. عرض کردیم بیماری آلرژی فصلی یک بیماری بسیار شیک است. گلاب به روی مبارکتان حداقل از بیرون‌روی و ثقل مزاج باکلاس‌تر است، اما به شرط این‌که شما «ژ» را درست تلفظ کنید یا حساسیت را طوری بگویید که فاصله بین دو سین در حساسیت هرچه کمتر به نظر برسد، انگار اصلا الفی بین آن دو سین در کار نیست.

البته این بیماری، اسم دیگری هم دارد که ما از این به بعد برای این‌که خیلی احساس باکلاسی نکنید از آن استفاده می‌کنیم تا برای ما که کچلی داریم پز ندهید. اسم دیگر این بیماری تب یونجه است! دقت کنید، تب یونجه. همان یونجه معروف و اگر فکر می‌کنید اصل بیماری از اسمش باکلاس‌تر است، باید بدانید این بیماری بر اثر واکنش طبیعی بدن به عواملی به وجود می‌آید که بی‌ضرر هستند، ولی دستگاه ایمنی بدن خیلی احمقانه آنها را مضر تشخیص می‌دهد.

همین که با شنیدن نام اصلی این بیماری و علت آن تعداد زیادی از خانم‌ها و آقایان باکلاس آبریزش بینی‌شان قطع شد و دستمال‌ها را یواشکی توی جیبشان گذاشتند، نشان می‌دهد ما درست عمل کرده‌ایم تا فضا برای بیماران واقعی باز شود.

اما سابقه این بیماری یعنی خود آلرژی‌پنداری کجاست؟! برخی از دخترانی که چال چانه یا همان چال زنخدان نداشتند، چاره‌ای ندیدند جز رو آوردن به حساسیت فصلی! یعنی اشک بریزند، عطسه‌هایی با صدای «عبشو» از خود خارج کنند و با روزی یک بسته دستمال کاغذی بینی‌هایشان را دو دستی فشار دهند و به سمت پایین بکشند، در حالی که همه می‌دانند آدم بعد از عطسه باید چه کار کند و البته آن کار این کاری نیست که خانم‌های مورد نظر ما انجام می‌دهند. این کار که فقط نوک بینی آنها را قرمز می‌کند و خود همین قرمزی می‌شود دلیلی بر حساسیت فصلی تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که پول و پله‌ای جور شود و بینی را به تیغ جراحان بسپارند و حساسیت به صورت عروسکی یا سربالا برطرف شود، البته بد نیست بدانید پزشکان هیچ ارتباطی بین این دو پدیده، یعنی عمل زیبایی بینی و تب یونجه پیدا نکرده‌اند. 

برخی آقایان هم که کافی است یک نفر انگشت توی چشم خودش بکند. فارغ از این‌که اصلا این کار درست است یا نه همه تکرار می‌کنند، در صورتی که این آقایان صدای عطسه‌شان قابل نگارش روی کاغذ نیست و مثل همان خانم‌ها تصور نادرستی است که فکر کنیم یک نفر با موهای ژولیده و دماغ قرمز و چشمان اشک‌آلود در حالی که فرت فرت می‌کند، جذاب است.

نکته دیگر این که درختانی مانند بلوط، نارون و افرا در بهار و گیاهانی چون علف دوروا و لوئیچه چمنی در فصل تابستان گرده‌افشانی می‌کنند، سوال من این است لوئیچه چمنی و علف دوروا چه شکلی هستند؟! آدمی نمی‌داند چطور می‌تواند به همه این چیزهای ندیده و نشنیده آلرژی داشته باشد؟!

اجازه بدهید در همین نقطه یک خط تیره بین افرادی که واقعا درگیر این بیماری هستند و افرادی که سعی می‌کنند درگیر این بیماری باشند، بکشیم تا بدانید با اصل این بیماری مشکلی نداریم.  این حرف‌ها در خصوص افرادی است که آلرژی را به عنوان یک بیماری اکتسابی تجربه می‌کنند.

خود نویسنده اعتراف می‌کند در کودکی به خاطر این‌که برادر بزرگ‌ترش می‌گفته به بادمجان حساسیت دارد، او هم بادمجان نمی‌خورده و فکر می‌کرده اگر بخورد زبانش می‌سوزد. بعدها خودش و سپس برادرش نه تنها بادمجان خوردند و زبان‌شان نسوخت، بلکه در حالی که یک مزرعه بادمجان را با یک تانکر کشک و یک نیسان آبی سیر تازه قاطی می‌کردند به گذشته عبرت‌آموز خود می‌خندیدند.

شاید ندانید، ولی آلرژی اغلب ژنتیک است، به طوری که اگر پدر و مادر مبتلا باشند، به احتمال ۶۶درصد، و اگر تنها یکی از والدین مبتلا باشد زیر ۶۰درصد منجر به آلرژی فرزند می‌شوند، شما که ماشاءا... پدرها همه چارشونه کشتی، مادرها هم قرنیه مشکی، هیچ مشکلی ندارند، چطور می‌خواهید باور کنیم شما آلرژی دارید؟!

خب، ما می‌پذیریم، آیا می‌دانید ناخن مصنوعی، خالکوبی، پشم و موی حیوانات و حتی عروسک‌های فانتزی عواملی هستند که می‌توانند به بروز و تشدید نشانه‌های حساسیت کمک کنند؟ عروسک‌بازی می‌کنید و به ما خبر نمی‌دهید؟! واقعا انتظار نداشتیم.

گذشته از این حرف‌ها، آلرژی یک دنباله‌ای هم دارد: فصلی! آلرژی فصلی یعنی شما در یک فصل به‌خصوص آلرژی می‌گیرید، نه هر وقت که دل‌تان خواست. نه که به بوی ادکلن یا ادویه غذا یا حرف زدن یک آدمی که... خلاصه که این کلک‌ها برای شیک‌تر به نظر رسیدن قدیمی شده‌اند. اجازه بدهید آنها که واقعا آلرژی دارند و با بیماری‌هایی نظیر آسم و حتی افسردگی گلاویز می‌شوند، احساس بدی نکنند.

 

مرتضی درخشان / روزنامه جام جم