چرا نباید از زدن واکسن کرونا بترسیم؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، از یک سو چشم‌انتظاری و عطش دسترسی به واکسن کرونا در میان مردم موج می‌زند و از سوی دیگر گمانه‌زنی‌های منفی نسبت به تزریق برخی واکسن‌ها نیز حس اطمینان نسبت به ایمن‌بودن واکسیناسیون را مخدوش کرده‌است. «ترس» معمولا زاییده نبود شناخت و آگاهی نسبت به موضوعی است.

 

ارائه اطلاعات مستند و علمی از زبان متخصصان، نشان می‌دهد دستیابی به ایمنی از طریق واکسیناسیون تنها مسیر خروج فعلی ما از چالش بسیار خطرناک همه‌گیری کرونا در کشور است. در این باره با دکتر زهرا ثقه‌الاسلام، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا گفت‌وگو کرده‌ایم.

 آیا تزریق هر نوع واکسنى، فارغ از این‌که متعلق به چه تولیدکننده‌اى باشد، ممکن است با عوارض خفیفى همراه باشد؟
اصولا همه واکسن‌های ویروسی (آنفلوآنزا، کرونا و...) بعد از تزریق ممکن است عوارضی مثل تب، بدن‌درد، خستگی و علائم گوارشی ایجاد کند و حتی تا یک هفته هم تداوم یابد. این عوارض هیچ ربطی به کارخانه داروسازی و کشور تولیدکننده واکسن ندارد، بلکه بسته به‌شدت عوارض، علت‌های مختلفی از جمله ژنتیک، سن و جنسیت در بروز آن دخیل است. حتی ممکن است واکنش‌های ایمنی در خانم‌های جوان بیشتر باشد. ولی بدون شک وجود عوارض خفیف در مورد همه واکسن‌ها فارغ از مبدا ساخت آن محتمل است.
 آیا اخبارى که به‌ویژه در رسانه‌ها و فضاى مجازى از برخی عوارض خطرناک واکسن کرونا در کشورهاى مختلف شنیده مى‌شود، قابل اعتناست؟
موارد گزارش شده در ارتباط با بروز عارضه خطرناکی مثل ترومبوز پس از تزریق واکسن کرونا بسیار معدود است. اما بی‌شک با توجه به فوایدی که واکسن در قطع زنجیره انتقال و کنترل عالمگیری بیماری دارد، تزریق واکسن و سودی که افراد از تزریق آن می‌برند از ضررهای آن بسیار بیشتر است.
 آیا کسانى که مى‌خواهند واکسن کرونا بزنند باید لزوما قبل از تزریق تست آنتى‌بادى بدهند تا مشخص شود حدودا چه زمانى پیش از آن با ویروس مواجه شده‌اند؟
خیر، دادن تست آنتی‌بادی به‌هیچ عنوان لازم نیست. این‌که در مواردی گزارش شده پس از تزریق واکسن، تست کرونای فرد مثبت شده‌ به این علت بوده که شخص در زمان تزریق واکسن، به کرونا مبتلا یا در دوره کمون بیماری بوده‌است. البته اتفاق بدی هم برای این افراد نمی‌افتد، ولی توصیه می‌شود وقتی فردی می‌خواهد واکسن بزند، علائم حاد تنفسی نداشته باشد. اگر شخصی علائم سرماخوردگی یا علامتی که خبر از عفونت ویروسی می‌دهد، داشته باشد بهتر است تزریق واکسن را عقب بیندازد.
 چرا معمولا شنیده مى‌شود عوارض خفیف پس از تزریق واکسن کرونا در نوبت دوم شدیدتر بوده‌است؟
این‌طور نیست که لزوما عوارض تزریق واکسن در نوبت دوم بیشتر باشد. در افراد مختلف این اتفاق متفاوت است و قاعده و قانونی هم برای این اتفاق وجود ندارد. حتی گاهی فرد عارضه‌ای در هیچ‌کدام از نوبت‌های تزریق نشان نمی‌دهد.
 این عوارض به‌طور معمول چه هستند و آیا اصلا جاى نگرانى دارد؟
این عوارض معمولا به‌صورت سرماخوردگی، بدن‌درد، ضعف، تب و عفونت گوارشی بروز می‌کند. اما این عوارض در اغلب موارد خفیف هستند و پس از چند روز رفع می‌شود. در صورتی که این علائم در فرد تداوم پیدا کند نیاز به مراجعه پزشکی خواهد داشت که البته در موارد بسیار معدودی در دنیا گزارش شده‌است.اکثر این عوارض از نظر بالینی پرخطر محسوب نمی‌شود. یکی از عوارضی که مهم‌تر تلقی می‌شود ترومبوز (تشکیل لخته خونی در دیواره داخلی یک سیاهرگ عمقی) است که موارد آن بسیار معدود است و کسانی که با زدن واکسن دچار این عارضه می‌شوند با ابتلا به خود بیماری هم ممکن است این عارضه در بدن‌شان ظاهر شود.
 آیا پس از تزریق واکسن نیاز به قرنطینه‌کردن فرد وجود دارد؟
در این واکسن‌ها ویروس زنده یا ضعیف‌شده وجود ندارد. همه این واکسن‌ها نوترکیب یا حاوی ویروس کشته‌شده هستند. پس فردی که واکسن می‌زند ناقل ویروس نیست و این بیماری را به دیگران منتقل نمی‌کند و نیاز به قرنطینه‌کردن او نیز نیست.
 آیا زدن ماسک پس از تزریق دو دوز واکسن لزومى دارد؟
ایمنی‌ای که واکسن‌ها ایجاد می‌کنند صددرصد نیست و افراد ممکن است اگر با فرد مبتلا تماس داشته باشند مبتلا یا ناقل بدون علامت بشوند. حتی ممکن است دچار علائم خفیفی هم بشوند. به همین دلیل، پس از تزریق دو دوز واکسن هم نباید ماسک را بر داریم و باید شیوه‌نامه‌های بهداشتی را همچنان رعایت کنیم تا ویروس را به دیگران منتقل نکنیم. در واقع، هدف از تزریق واکسن این است که جلوی موارد شدید بیماری و موارد بستری در بیمارستان گرفته شود. البته این رعایت‌ها تا تکمیل واکسیناسیون عمومی ضرورت خواهد داشت.
 تزریق واکسن کرونا شخص را تا چه مدت ایمن مى‌کند؟
هنوز اطلاع دقیقی در این زمینه نداریم زیرا کمتر از شش ماه است که واکسیناسیون شروع شده، پس باید منتظر شویم ببینیم نتیجه مطالعات با گذشت زمان در این زمینه چه خواهد بود.