گوش این سامانه، پر است

سنجش سلامت نوآموزان که امسال جمعیتی حدود یک‌میلیون و ۶۰۰هزار کلاس‌اولی را شامل می‌شود البته به گفته رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور تا نیمه خرداد ادامه دارد یعنی که هنوز وقت برای نوبت‌گیری هست ولی بحث بر سر این است که چرا پروژه‌ای بزرگ و کشوری همچون سنجش سلامت کلاس‌اولی‌ها نباید زیرساخت‌های کافی (چه سامانه‌ای و چه نیروی انسانی) داشته باشد تا ثبت‌نام در آن به یک‌دغدغه تبدیل نشود.

سامانه، مشکلی ندارد

حمید طریفی‌حسینی، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور که این سامانه را رصد کشوری می‌کند البته در پاسخ به گلایه‌های موجود خیلی نرم از زیر بار انتقادها بیرون می‌رود. توضیح او وقتی که با ما مصاحبه می‌کرد این بود که «‌سامانه هیچ مشکلی ندارد چون او هر ساعت میزان ثبت‌نام‌ها را رصد و پایش می‌کند و حتی در طول ماه رمضان شاهد بوده که برخی از والدین از ساعت ۱۲شب تا سحر اقدام به نوبت‌گیری می‌کنند که تعداد این خانواده‌ها گاهی تا ۳۰۰۰ نفر هم می‌رسیده‌است.»

او معطلی‌های چند‌روزه حتی طولانی‌مدت و کلافه‌کننده را نیز تایید نکرد و گفت: «‌ممکن است سامانه برای دو سه روز آینده نوبت ندهد ولی خانواده‌ها هر‌چه تاریخ‌های دورتر را انتخاب کنند شانس موفقیت‌شان بیشتر است؛ مثلا ۱۰ روز بعد یا بیشتر.» البته گرچه این توصیه می‌تواند جزو شگردهای خانواده‌ها قرار بگیرد ولی نمی‌تواند پاسخی قانع کننده برای ایرانیان در سراسر کشور باشد و ممکن است به این راحتی‌ها به اینترنت یا ابزارهای هوشمند دسترسی نداشته باشند؛ زیرا لازمه پیاده سازی این توصیه این است که خانواده‌ها هر لحظه به اینترنت، رایانه یا گوشی هوشمند دسترسی داشته باشند.

پایگاه‌ها را زیاد می‌کنیم

تهران، شهری عریض و طویل با جمعیت دانش‌آموزی میلیونی است که جمعیت کلاس‌اولی‌هایش نیز از بقیه استان‌های کشور بیشتر است. همین است که نوبت‌گیری در سامانه برای خانواده‌ها دشوارتر از سایر شهرهاست. به این علت نیز هست که افزایش تعداد پایگاه‌های سنجش و افزایش پرسنلی که در این پایگاه‌ها مشغول فعالیت هستند، یکی از الزامات اساسی است. طریفی حسینی البته به «جام‌جم» توضیح می‌دهد که «سال گذشته در تهران حدود ۷۰ پایگاه وجود داشت که امسال به ۸۳ مورد افزایش یافته، همچنین سال گذشته در کل کشور ۱۲۰۰ پایگاه فعال بود که امسال این پایگاه‌ها نیز به ۱۴۰۰ مورد افزایش یافته است. با این حال اگر احساس کنیم پایگاه‌های موجود پاسخگوی نیازها نیست، آمادگی داریم تا آنها را افزایش‌دهیم.»

سنجش سلامت ضروری است

سنجش سلامت نوآموزان بدو ورود به مدرسه راهی است برای شناسایی مشکلات جسمی، ذهنی و روانی کودکان. تا روز مصاحبه با طریفی حسینی، نیمی از این بچه‌ها در سراسر کشور در طرح سنجش شرکت کرده بودند که ۸۳۰ هزار نوآموز را شامل می‌شد. از این تعداد نیز تا زمان انجام این گفت‌وگو ۶۰۰ هزار پرونده تکمیل شده‌بود که نشان می‌دهد تا اوائل خرداد که پرونده این پروژه بسته می‌شود نیم دیگر دانش آموزان نیز باید در پایگاه‌ها سنجش شوند تا همه یک میلیون و ۶۰۰ هزار کلاس اولی، با برگه سنجش سلامت وارد کلاس اول‌شوند. این سنجش شامل نوآموزان اتباع نیز می‌شود با این فرق که اتباع رایگاه سنجش می‌شوند ولی نوآموزان کشورمان باید هزینه سنجش سلامت را پرداخت کنند. البته هرچند هزینه‌ای در قبال این خدمات دریافت می‌شود، ولی اطلاعاتی که از میزان مشکلات کلاس‌اولی‌ها در اختیار آموزش و پرورش، وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی قرار می‌گیرد بسیار ذی‌قیمت است.

در سال‌های اخیر نتایج سنجش سلامت نشان داده که نوآموزان بدو ورود به مدرسه با سه اختلال یادگیری، اوتیسم و بیش فعالی بیش از هر مشکل دیگری درگیر‌هستند. ضمن آن که کم‌تحرکی، اختلال وزن و اختلالات بینایی که اتفاقا در طبقه مرفه جامعه به علت استفاده افراطی از ابزارهای الکترونیک بسیار زیاد است نیز جزو اختلالات شایع کودکان هنگام ورود به کلاس اول است. اینها اثبات می‌کند قرار گرفتن دانش آموزان در فرآیند غربالگری و سنجش سلامت که موجب شناخت دقیق از ویژگی‌های استعدادی، توانایی‌ها، ظرفیت‌ها، نیازها و مشکلات آنها می‌شود موضوعی ضروری است که آموزش و پرورش موظف است موانع موجود در این راه را بردارد و مسیر را هر چه بیشتر هموار کند.