مطالعات نشان میدهد چپدستها ویژگیهای خاص مشترکی دارند که گاهی آنها را از راستدستها متمایز میکند. با همه اینها اما چپدست یا راستدست بودن هم درست شبیه ویژگیهای ژنتیکی است وما چپدست یا راستدست متولد میشویم. اگرچه چپدستهایی هستند که با تمرین میتوانند ازدست راستشان هم استفاده کنندیا برعکس اما افراد چپدست یا راستدست به شکلی ناخودآگاه این ویژگی را دارند.
تفاوتهای چپدستها با راستدستها
اینکه چپدستها گاهی وقتها و در برخی از چیزها متفاوتاند موجب شده تا شایعههای مثبت و منفی زیادی پیرامون آنها شکل بگیرد. مثل اینکه چپدستها باهوشترهستند! البته طبق بررسیهایی که در دوران مختلف و توسط دانشگاههای متفاوتی انجام شده، این نظریه که چپدستها باهوشتر از راستدستها و درصد بیشتری از نوابغ چپدست هستند، به اثبات نرسیده است. بااینحال براساس نتایج آزمایشهایی که انجام شده، چپدستها درصد کمی بیشتر از راستدستها خلاقیت دارند. یک مطالعه در سال ۲۰۰۷ نشان داد که درصد بیشتری از طراحان، معماران و موسیقیدانان مشهور، چپدست هستند.
اقلیت ۱۰درصدی
حدود ۱۰درصد از مردم جهان ترجیح میدهند با دستچپ بنویسند؛ موضوعی که چرایی آن هنوز دقیقا مشخص نیست. دانشمندان در پاسخ به این پرسش که چرا برخی از افراد چپدست هستند هنوز به جواب قطعی نرسیدهاند اما تحقیقات زیادی نشانداده تعامل پیچیدهای از ژنها و طبیعت باعث این مسأله میشود. بخشی از چپدست یا راستدست بودن افراد ارثی است.عامل ژنتیک ۲۵درصد در انتخاب نوع دست برای نوشتار نقش دارد.
چرا بعضیها چپدستاند؟
با این که هنوز ژنهای خاصی به نام «ژن چپدستی» پیدا نشده اما چیزی که مشخص است افراد چپدست در خانواده و نیاکانشان چپدستهای بیشتری دارند. پژوهشگران موسسه روانشناسی زبان ماکسپلانک اظهار کردهاند عملکرد یک ژن خاص و بخشهای خاصی از آناتومی مغز، نقش بسزایی در راستدستی و چپدستی افراد دارد. در راستدستها نیمکره چپ مغز مسئولیت کنترل دست راست را برعهده دارد و در چپدستها عکس این موضوع است. دانشمندان همچنین دریافتهاند ژنتیک روی راستدستی و چپدستی تاثیرگذار است.برخی تحقیقات جدید هم نشان داده که ترکیبی از«ژنتیک وتصادف»احتمالا عامل ایجاد این ویژگی بیضرردر انسانها بوده است. قالب راستدست یا چپدست بودن انسان، در همان هفتههای اول بارداری ریخته میشود و براساس تحقیقاتی که گزارش آن در مجله Nature Communications منتشر شده، بهنظر میرسد که «چند ژن نادر» در بدن چپدستها حدود سهبرابر بیشتر از بدن راستدستها یافت شده است.
یک روز جهانی به نام چپدستها
روز چپدستها یک روز جهانی است که هر سال سیزدهم آگوست برای منحصربهفرد بودن و تفاوتهای افراد چپدست برگزار میشود. این روز اولینبار درسال۱۹۷۶ توسط دین آر. کمپبل، بنیانگذارLefthanders Intenational,Inc انستیتوی چپدستها برگزار شد. نامگذاری این روز به دلیل این است که همه ابزارها و امکانات برای راستدستها طراحی شدهاند (مانند صندلیهای یکدسته، صندلی راننده در خودروها، کلیدهای اصلی دستههای بازی، موس کامپیوتر، قانونهای راهنماییورانندگی، میزهای پرکردن فرم در بانکها، ادارهها و…) و چپدستها را مجبور به کار با دست راست میکنند.
دردسرهای چپدست بودن
هنوز هم چپ دستبودن بچهها گاهی موجب نگرانی والدین میشود! اما اگر طی دهههای گذشته چپدست بودید این ماجرا ممکن بود برایتان گران تمام شود و حتی با آزار و اذیتهایی مواجه شوید! اگر از والدین، پدربزرگها و مادربزرگهای خود بپرسید، خواهند گفت برای خودشان یا همکلاسیهایی که میشناسند اتفاق افتاده که پدر یا معلم یا ناظم با تنبیه و مداد لای انگشت گذاشتن و بستن دست با طناب و...سعی میکردهاند او را راستدست کنند. این باورخرافی وجود داشت که دستچپ به شیطان تعلق دارد و هرکسی که چپدست باشد، سعادتمند نخواهد شد! یونانیان و رومیان باستان بر این باوربودند که تنها راه نجات از دست شیطان که او هم چپدست بوده، این است که نشانههای عشق را در دست چپ بیندازیم. برای همین مرسوم شد که حلقه عروسی در دست چپ قرار بگیرد.
تعدادی از افراد معروف چپدست را بشناسید
۱- آلبرت انیشتین
۲- هلن کلر
۳- ماری کوری
۴- لئوناردو داوینچی
۵- لودویگ فانبتهوون
۶- چارلی چاپلین
۷- استیو جابز