البته که این میزان گفت‌وگو در خانواده‌های مختلف متفاوت است. دراین بین برخی ازخانواده‌ها هستند که زمان بیشتری را به بودن در کنار یکدیگروگفت‌وگو اختصاص می‌دهند وهمین مسأله موجب ریشه‌دواندن انس‌و‌الفت درمیان اعضای خانواده می‌شود. البته که در همین گفت‌وگواست که اختلافات احتمالی میان اعضای خانواده هم حل‌و‌فصل شده و دشمنی‌ها وکینه‌ها رنگ می‌بازد. با وجود این در برخی از خانواده‌ها هم میزان گفت‌وگوی اعضای خانواده با یکدیگر شاید به ۲۰ دقیقه هم نرسد! خانواده‌هایی که کنار‌هم‌بودنشان به برخی مراسم و مهمانی‌های رسمی محدود می‌شود؛ تازه آن هم اگر این لحظات کنار‌هم‌بودن را با تلفن همراه‌شان سرگرم نباشند و در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی سیر نکنند.
چالش با نزدیکان
بدیهی‌ست میزان چالش‌های ما با افرادی که بیشتر با آنها ارتباط داریم احتمالاً بیشتر خواهد بود. دلیل اصلی آن هم درهمین میزان ارتباطات است.بدین‌معنا که وقتی باکسی ارتباطی نداشته باشی،نه صمیمیتی شکل می‌گیرد ونه اختلافی! به‌همین دلیل هم اغلب اوقات در بین اعضای خانواده اختلاف‌نظرهایی شکل می‌گیرد. بنابراین اگرشما هم باهمسرتان اختلاف نظر دارید یا گاهی اوقات با فرزندانتان دچار چالش می‌شوید، اصلا نگران نباشید!این اختلافات وچالش‌ها به‌هیچ عنوان یک چیزعجیب وفضایی نیست؛ اما اگر نمی‌توانید اختلافاتتان راحل‌و‌فصل کنید وحتی ازاین ماجرا پلی برای صمیمیت بیشتر بسازید،اینجاست که بایدکمی تأمل کنید.
اهمیت گفت‌وگو با همدیگر
صحبت ازاختلاف‌نظر و تضاد سلایق شد.اختلاف‌نظرهایی که باید حل‌و‌فصل شوداماچگونگی حل‌و‌فصل این اختلاف‌نظرها بسیار مهم است. باز هم با یک سؤال مطلب‌مان را ادامه می‌دهیم؛ چقدر درباره اختلاف نظرها و دیدگاه‌هایتان با همسر، فرزندان و سایر اعضای خانواده صحبت می‌کنید؟ گفت‌وگو مهم است. اصلا فرق ما آدم‌ها با سایر موجودات در این است که ما زبان و عقل و شعور داریم و می‌توانیم با یکدیگر گفت‌وگو کنیم. این گفت‌وگو کردن و حرف‌زدن‌ها کلید حل مشکلات و اختلافاتی است که ما در روابط‌مان با دیگران ممکن است به آن دچار شویم.
آداب گفت‌وگو
گفت‌وگو‌کردن هم مانند هر مهارت دیگری با تمرین و تکراربهترمی‌شود.گفت‌وگو اصولی دارد که برای رسیدن به هدف باید این اصول را رعایت کنیم.
راهی مؤثر
گفت‌وگو جزوی از ذات انسان است.انسان موجود اجتماعی است وگفت‌وگو مهمترین وجه این مدنیت است.گفت‌وگو فقط به معنای رد‌و‌بدل‌کردن افکارواحساسات واطلاعات نیست. گفت‌وگو ابزارارتباط است. ما برای انتقال پیام و منظور خود به مخاطب (و دریافت پیام شنونده صحبت‌ها به خودمان) به گفت‌وگو نیاز داریم.به این‌ترتیب، گفت‌وگو هم به‌منظور انتقال اطلاعات و ایده‌ها و هم دریافت آنها به‌کار می‌‌آید. گفت‌وگو خود یک هدف نیست اما راهی بسیار‌مؤثر برای رسیدن به هدف است. هیچ بحران و یا درگیری‌ای در‌طول تاریخ بشر یافت نمی‌شود که سرانجام به یک گفت‌وگو ومذاکره راه نبرده و از آن طریق حل نشده باشد. ازدیگر سو،ریشه اکثر درگیری‌ها، بدفهمی‌ها و...به‌خاطر عدم استفاده ازگفت‌وگوهاست که شکل می‌گیرد.
قبل از صحبت‌کردن فکر کنید
برای گفت‌وگو کردن به‌خصوص وقتی قراراست مشکل یا اختلافی راحل وفصل کنیم، لازم است حتما پیرامون موضوع گفت‌وگو فکر کنیم. باز‌کردن صحیح باب گفت‌وگو تا حد زیادی می‌تواند گفت‌وگوی ما را بسیار مؤثرتر کند و برعکس نوع بیان ما اگر مناسب نباشد ممکن است حتی در مواردی که حق با ماست، جهت جلسه را تغییر دهد.
بهره‌‌گیری از هنر گوش‌کردن
شاید اصلی‌ترین و نخستین گام برای گفت‌وگوی مؤثر، گوش‌کردن درست باشد.ماباید این رابپذیریم که خیلی وقت‌ها شنونده خوبی نیستیم و این شنونده خوب نبودن موجب می‌شود تا درک درستی از نیازها و خواسته‌های طرف مقابل‌مان نداشته باشیم. پس اگر می‌خواهید گفت‌وگوی مؤثری داشته باشید ابتدا بایدطرف مقابل‌تان رابه‌خوبی بشناسید وبرای این شناختن لازم است تا حرف‌هایش را به شکلی مؤثرگوش کنید.
هنر گفت‌وگو
البته که در کنار گفت‌وگو کردن با یکدیگر، نوع نگاه و پیش‌زمینه‌های ذهنی ما از اهداف گفت‌وگو هم مهم است. برای حل‌کردن اختلافات و تضاد سلیقه‌ها قطعا باید با همدیگر گفت‌وگو کنیم، اما باید گفت‌وگویی سازنده داشته باشیم. گفت‌وگو کردن هم خودش نوعی هنر محسوب می‌شود و باید روش صحیح گفت‌وگو‌کردن را بیاموزیم. در غیر این صورت گاهی اوقات گفت‌وگوها هم نه فقط موجب حل تعارضات نمی‌شود بلکه می‌تواند خودش به عاملی برای اختلافات بیشتر باشد. پس لازم است تا شیوه‌ها و آداب گفت‌وگو را هم به خوبی بیاموزیم تا بتوانیم به راه حل اختلافات دست‌یابیم و لحظات شیرین‌تر زندگی را هم تجربه کنیم.
آداب گفت‌وگو
خیلی از اوقات افراد دوست دارند گفت‌وگو کنند ولی به دلیل نداشتن مهارت‌های گفت‌وگو از صحبت‌کردن فرار می‌کنند. چون معتقدند اگر بخواهیم باهم حرف بزنیم دعوایمان می‌شود. درحالی که گفت‌وگو‌کردن آدابی دارد که اگر آنها را رعایت کنیم مشکلی پیش نمی‌‌آید. به‌طور نمونه وقتی شروع به نقد وگفت‌وگو باطرف مقابل می‌کنیم باید بدانیم که در واقع داریم او را جراحی می‌کنیم. در نقد‌کردن هیچ‌گاه بعضی از کلمات را زبان جاری نکنید؛ کلماتی از قبیل «همیشه» و «هیچ‌وقت»؛ چون وقتی به این‌صورت طرف مقابل را نقد کنید تمام کلمات و رفتارهای مثبت او را نادیده گرفته‌‌اید. همچنین در صحبت‌کردن و نقد‌کردن‌ها باید موضوع نقد مشخص باشد و فقط در مورد همان یک موضوع بحث شود و جمع‌بندی شود.
گفت‌وگو را زیاد کش ندهید
اگر هدفتان از گفت‌وگو حل اختلاف است، لازم نیست حرف را زیادی کش بدهید! همین‌قدر که بتوانید از مسیر درستی وارد شده و حرفتان را روشن بزنید و حرف‌های طرف مقابل را به‌خوبی گوش بدهید و درک کنید، کافیست. ادامه مباحث مطرح‌شده در گفت‌وگوهای طولانی‌تر را به فضاهای دوستانه‌تر واگذار کنید.
فضای مجازی رقیب جدی گفت‌وگو
در دنیای امروز فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی یکی از رقبای جدی گفت‌وگو در میان اعضای خانواده است؛ حتی همسران هم بیشتر وقتشان را با فضای مجازی و در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند تا این‌که بخواهند با همدیگر گفت‌وگو کنند؛ اما این مسأله برای کودکان و به‌خصوص نوجوانان و جوانان از اهمیت بالاتری برخوردار است به‌گونه‌ای که در دنیای امروز ما، فضای مجازی گروه همسالان هم نوعی رقیب محسوب می‌شود؛ نوجوانان و جوان ما وقتی که با پدر و مادر یا اعضای خانواده‌اش گفت‌وگو نمی‌کند، بخشی از زمان گفت‌وگویش را با گروه همسال می‌گذراند و بخش بیشتر آن را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سیر می‌کند!
احساس درک‌نشدن ناشی از عدم گفت‌وگو
نمی‌دانم شما چقدر به آمارهای طلاق و جدایی که از سوی منابع گوناگون اعلام می‌شود توجه کرده‌اید. در این زمینه آمارهای خوبی نداریم. این مسأله بیش از هر چیز دیگری نشان می‌دهد بسیاری از ما هنر گفت‌وگو کردن و حل اختلاف را بلد نیستیم! اگر به سراغ علل این جدایی‌ها بروید، اغلب این زوج‌ها درک‌نشدن از سوی طرف مقابل را به‌عنوان علت جدایی‌شان عنوان می‌کنند و این احساس درک‌نشدن ناشی از ناتوانی آنها در گفت‌وگو با یکدیگر است. نوع دیگر این ماجرا در ارتباطات میان والدین و فرزندان دیده می‌شود.
گفت‌وگو؛ هنری برد-برد
منظور ازگفت‌وگو، بحث و جدل و مناظره نیست.در یک گفت‌وگو به‌دنبال راه حل می‌گردیم، اما در بحث بیشتر می‌خواهیم دانش خودمان را به رخ دیگری بکشیم. ما در گفت‌وگو در پی یافتن پاسخ برای سؤال‌هایمان هستیم، اما در بحث همیشه می‌خواهیم جواب سؤال طرف مقابل را بدهیم.هدف یک گفت‌وگو، صحبت‌کردن با دیگری است؛ به‌همین خاطر، در پایان یک گفت‌وگو هر دو طرف برنده‌اند، اما در بحث همیشه یک شکست‌خورده و یک برنده وجود دارد. به این‌خاطر که هدف بحث برنده‌شدن است. در گفت‌وگو، ما اصل را بر برابری خودمان با دیگری می‌گذاریم، اما دربحث روی تفاوت‌های خودمان با دیگری تاکید می‌کنیم.
فضای مجازی رقیب جدی گفت‌وگو
در دنیای امروز فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی یکی از رقبای جدی گفت‌وگو درمیان اعضای خانواده است؛ حتی همسران هم بیشتر وقتشان را با فضای مجازی و در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند تا این‌که بخواهند با همدیگر گفت‌وگو کنند؛ اما این مسأله برای کودکان و به‌خصوص نوجوانان و جوانان از اهمیت بالاتری برخوردار است،به‌گونه‌ای که دردنیای امروز ما، فضای مجازی گروه همسالان هم نوعی رقیب محسوب می‌شود؛ نوجوانان و جوان ما وقتی که با پدرومادر یا اعضای خانواده‌اش گفت‌وگو نمی‌کند، بخشی از زمان گفت‌وگویش را با گروه همسال می‌گذراند و بخش بیشتر آن را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سیر می‌کند!
رفتار دوستانه داشته باشید
نخست این‌که، بهتر است رفتار دوستانه‌ای داشته باشیم. حتی لحن کلام ما در گفت‌وگو می‌تواند مؤثر باشد. پس حواستان را جمع کنید که در هنگام گفت‌وگو با دیگران لحن کلام‌تان آرام و دوستانه باشد تا هم خودتان آرامش داشته باشید و هم به طرف مقابل این آرامش را منتقل کنید.
روشن حرف بزنید
باید هدفتان ازگفت‌وگومشخص باشد واین هدف رابه شکل روشن وواضح بیان کنید.خیلی‌وقت‌ها افرادی که با ما درارتباط هستند، علم غیب ندارند و نمی‌دانند ما چه‌چیزی می‌خواهیم و از چه‌چیزی ناراحتیم. پس لازم است اگر چیزی ما را ناراحت می‌کند، آن‌را به‌شکل صریح و واضح به همسر یا فرزند یا دیگر اعضای خانواده بگوییم.
