گفتوگوی «چاردیواری» با رئیس انجمن متخصصین عفونی کشور درباره بیماریهای عفونی
درمان فقط دارو نیست، آگاهی است
بیماریهای عفونی بهویژه HIV و HPV تنها مسألهای پزشکی نیستند؛ خطر واقعی زمانی ایجاد میشود که با ترس، ناآگاهی و پنهانکاری همراه شوند. بسیاری از آسیبهای خانوادگی ناشی از این بیماریها نه بهخاطر ویروس بلکه بهدلیل اطلاعات نادرست و باورهای غلط است و در حالی که خانواده اولین و مهمترین حلقهای است که میتواند سلامت فرد و دیگر اعضا را تضمین کند.
در مورد HIV بزرگترین تهدید زمانی ایجاد میشود که فرد مبتلا بهدلیل ترس از قضاوت یا انگ اجتماعی، بیماری خود را مخفی کند. در این شرایط، درمان بهموقع آغاز نمیشود و احتمال سرایت ناخواسته ویروس، از طریق رابطه جنسی محافظتنشده یا از مادر به نوزاد، بهشدت افزایش مییابد. HPV نیز با ناآگاهی و باورهای غلط به خانواده آسیب میزند. تیپهای پرخطر HPV در زنان میتوانند باعث سرطان دهانهرحم شوند و انجام غربالگری منظم، بهترین پیشگیری است.پنهانکاری هیچ کمکی نمیکند؛ نه در HIV و نه درHPV. وقتی خانواده در جریان باشد، میتواند حمایت روانی ارائه دهد و درمان فرد مبتلا را تسهیل کند. اعتماد، آگاهی و برخورد بدون قضاوت، سه رکن اصلی سلامت خانواده است.
در همین زمینه، گفتوگویی با دکتر آمیتیس رمضانی، استاد بیماریهای عفونی، رئیس انجمن متخصصین عفونی کشور، رئیس شبکه نوپدید بازپدید کشور، نایبرئیس انجمن حمایت از بیماران عفونی کشور و عضو هیأت علمی انستیتوپاستور داشتیم که در ادامه آن را میخوانید.
چه باورهای نادرستی درباره HIV وجود دارد و پیامد آنها چیست؟
اهمیت بیماری ایدز باعث شده برای آن روز جهانی تعیین شود تا به ما یادآوری کند که ویروس HIV هنوز در جامعه وجود دارد و باید بهدنبال شناخت راههای مقابله با آن بود. برآورد میشود تعداد مبتلایان به HIV در کشور حدود ۴۱هزار و ۵۹ نفر باشد. از این تعداد، تقریبا ۲۵هزار و ۸۷۰ نفر بهطور قطعی تشخیص داده شدهاند. بقیه، بر پایه برآوردهاست؛ یعنی احتمال دارد افراد مبتلا در جامعه باشند ولی هنوز تشخیص قطعی نیافتهاند.
در دنیا باورهای نادرست زیادی درباره HIV و راههای انتقال آن وجود دارد؛ باورهایی که نهتنها واقعیت علمی ندارند بلکه باعث تشدید انگ اجتماعی، تبعیض و پنهانکاری میشوند. وقتی فردی آزمایشHIV ندهد، بیماریاش تشخیص داده نشده و درمان آغاز نمیشود. در نتیجه، ویروس بهتدریج پیشرفت میکند و فرد از مرحله «عفونت بدون علامت» به مرحله پیشرفته بیماری، یعنی «ایدز» میرسد؛ مرحلهای که در آن درمانها اثربخشی بسیار کمتری دارند. فردی که از وضعیت HIV خود آگاه نیست، ممکن است ناخواسته همسر، شریک زندگی یا حتی فرزندان خود را نیز آلوده کند.
ویروس HIV پس از ورود به بدن معمولا ابتدا علائمی مشابه آنفلوآنزا یا سرماخوردگی بهوجود میآورد و سپس وارد دوره طولانی چندساله بدون علامت میشود. این دوره ممکن است ۸ تا ۱۰ سال طول بکشد و فرد بدون انجام تست، متوجه بیماری خود نشود. در این مدت ویروس بهتدریج سلولهای ایمنی را از بین میبرد و سیستم دفاعی بدن را تضعیف میکند. زمانیکه میزان این سلولها بیش از حد کاهش پیدا کند، بدن دیگر توان مقابله با عفونتهای ساده را ندارد و عفونتهای فرصتطلبی ایجاد میشود که میتوانند زندگی فرد را تهدید کنند.
بنابراین مهمترین اقدام برای مهار بیماری، تشخیص زودهنگام و شروع سریع درمان است. در گذشته فرد مبتلا مجبور بود روزانه ۶ ــ ۷ قرص مصرف کند، اما اکنون درمانها ترکیبی شده و با یک یا دو قرص در روز قابلکنترل هستند. داروهای جدید میتوانند میزان ویروس را در خون و ترشحات بدن بهحدی پایین بیاورند که بیماری پیشرفت نکند و فرد وارد مرحله ایدز نشود.
راههای واقعی و علمی انتقال HIV کدامند؟
راههای قطعی و شناختهشده انتقال HIV شامل استفاده مشترک از سرنگ میان افراد دارای اعتیاد، رابطه جنسی محافظتنشده، انتقال از مادر مبتلا به فرزند، آسیبهای شغلی در کادر درمان مانند فرورفتن ناگهانی سوزن آلوده و انتقال از طریق خونآلوده میشود. در ایران همانند بسیاری از کشورهای دنیا، بهدلیل انجام تستهای دقیق غربالگری، انتقال HIV از طریق خون تقریبا به صفر رسیده است.
در ایران شایعترین راه انتقال HIV کدام است؟
در گذشته شایعترین راه انتقال استفاده مشترک از سرنگ در میان مصرفکنندگان موادمخدر تزریقی بود. اما با اجرای برنامههای «کاهش آسیب» مثل آموزش، توزیع سرنگ و افزایش آگاهی، این مسیر دیگر راه غالب انتقال نیست. درحالحاضر، رابطه جنسی محافظتنشده شایعترین و اصلیترین راه انتقال HIV در کشور است؛ بهطوریکه بیش از ۶۵درصد موارد جدید ابتلا از این طریق اتفاق میافتد. این موضوع به نبود رابطه جنسی ایمن و استفادهنکردن از لوازم محافظت مناسب برمیگردد.
روند ابتلا به HIV از نظر سن و جنس در خانوادهها چگونه تغییر کرده است؟
اگرچه گروه اصلی سنی مبتلایان بین ۲۰ تا ۴۵سال است اما در سالهای اخیر موارد ابتلا در سنین پایینتر و بالاتر نیز مشاهده شده. مهم این است که موارد ابتلا در نوجوانان و زنان رو به افزایش است. این روند نشان میدهد نیاز به توجه بیشتر، آموزشهای گستردهتر و افزایش آگاهی عمومی درباره HIV ضروری است.
خانوادهها برای افزایش آگاهی و پیشگیری از ابتلای اعضا چه اقداماتی باید انجام دهند؟
اگر فرد HIV مثبت در خانواده وجود دارد، شروع سریع درمان مهمترین قدم است. با مصرف منظم و پایبندی به درمان، سطح ویروس در بدن فرد میتواند به صفر برسد. در این حالت نهتنها فرد زندگی طبیعی خواهد داشت بلکه ویروس را به خانواده یا شریک جنسی منتقل نمیکند. از آنجا که شایعترین راه انتقال در ایران رابطه جنسی است، اولین فردی که ممکن است در معرض خطر قرار گیرد، همسر فرد مبتلاست. بنابراین آگاهی، انجام تست و شروع درمان بسیار اهمیت دارد.
اگر یک زن مبتلا به HIV باشد، در دوران بارداری چه نکاتی را باید رعایت کند؟
اگر خانمی به HIV مبتلا باشد، باید از ابتدای بارداری تحت نظر متخصص عفونی قرار گیرد. درمانهای ضدویروسی در دوران بارداری، داروهایی که هنگام زایمان و بعد از زایمان برای مادر و نوزاد تجویز میشوند، همگی میتوانند احتمال انتقال HIV از مادر به جنین را بهشکل چشمگیری کاهش دهند اما اگر این مراقبتها انجام نشود، احتمال انتقال به نوزاد بسیار بالا خواهد بود.
باورهای غلط و پنهانکاری درباره HIV چه آسیبهایی به خانواده میزند؟
این مشکلات فقط محدود به خانواده نیست. اتفاقا پیامدهای بزرگتر درسطح اجتماع دیده میشود. خانواده معمولا از بیماری مطلع میشود و با کمک مشاورههای تخصصی میتواند از فرد مبتلا و سایر اعضا محافظت کند اماوقتی جامعه، فرد HIV مثبت را طرد میکند و اجازه حضور درفعالیتهای اجتماعی را به او نمیدهد،خطرات جدیدی ایجاد میشود. بهعنوان مثال فرد باید هنگام مراجعه به دندانپزشک یامراکزدرمانی وضعیت خود را اعلام کند تا اقدامات محافظتی متناسب انجام شود. اگر بهدلیل انگ اجتماعی این واقعیت را پنهان کند، ممکن است کادردرمان وسایر بیماران را در معرض خطر قرار دهد.
فعالیتهایی مثل خالکوبی، پیرسینگ و خدمات آرایشی میتوانند باعث انتقال HIV شوند؟
اگر این خدمات باوسایل غیراستریل یابدون سوزن یکبارمصرف انجام شوند،میتوانند باعث انتقالHIVوبرخی بیماریهای عفونی شوند. آموزش و آگاهی در این زمینه مهم است. افراد باید بدانند این امور را در مراکز معتبر و استاندارد انجام دهند تا بهخاطر یک اقدام زیبایی در معرض خطر قرار نگیرند.
HIV درمان قطعی دارد؟
در پزشکی برای برخی بیماریهای عفونی درمان قطعی وجود دارد و ویروس برای همیشه از بدن پاک میشود اما در مورد HIV چنین درمانی وجود ندارد. داروهای ضدویروسی باعث کاهش شدید سطح ویروس میشوند اما نمیتوانند آن را کاملا حذف کنند. اگر داروها قطع شود سطح ویروس دوباره افزایش مییابد و بیماری پیشرفت میکند. با این حال اگر درمان زود شروع شود، میتواند بیماری را کاملا کنترل کند و کیفیت زندگی فرد را طبیعی نگهدارد.
خدمات بهداشتی و درمانی HIV در ایران چگونه ارائه میشود؟
در ایران مراکز مشاوره رفتاری، خدمات تشخیصی، مشاوره و درمان را کاملا رایگان ارائه میدهند. یکی از نگرانیهای بزرگ بیماران مسأله محرمانگی است که در این مراکز بهطور جدی رعایت میشود.افراد میتوانند بدون نگرانی از فاش شدن هویت، برای انجام تستها و دریافت خدمات درمانی مراجعه کنند. اطلاعات محرمانه میماند و هیچکس بدون اجازه بیمار از وضعیت او مطلع نمیشود.
درخصوص HPV نیز توضیح دهید و آنکه این ویروس چه بیماریهایی ایجاد میکند؟
HPVیا پاپیلومای انسانی ویروسی است که بیش از ۴۰تیپ آن در ناحیه تناسلی دیده میشود. بخشی از این تیپها خوشخیم هستند و موجب زگیل تناسلی در زنان و مردان میشوند اما برخی تیپها مانند HPV ۱۶ و HPV ۱۸ تیپهای پرخطر محسوب میشوند و در زنان میتوانند باعث سرطان دهانه رحم شوند. بنابراین HPV از یکسو عامل زگیل تناسلی و از سوی دیگر یکی از مهمترین عوامل سرطان دهانه رحم در خانمهاست.
HPVچگونه منتقل میشود؟
راه اصلی و ثابتشده انتقال HPV رابطه جنسی است؛ در مورد انتقال از طریق سطوح، وسایل مشترک یا محیطهای عمومی مثل سرویس بهداشتی، شواهد قطعی علمی وجود ندارد. برخی موارد در سطح تئوری مطرح شده اما جامعه پزشکی هنوز نتوانسته این راهها را تأیید کند. بههمین دلیل تأکید میکنیم که راه اصلی و مهم انتقال HPV همان رابطه جنسی است و سایر مسیرها اگر هم وجود داشته باشند، اثبات نشدهاند.
چرا درباره HPV اطلاعات غلط بیشتر از اطلاعات درست وجود دارد؟
متأسفانه در جامعه اطلاعات اشتباه درباره HPV بسیار زیاد است؛ گاهی آنقدر که اگر هیچ اطلاعی وجود نداشت، وضعیت بهتر بود. باورهای غلط باعث ترس، اضطراب بیمورد، قضاوت و تصمیمگیریهای اشتباه میشود. بسیاری از افرادی که مبتلا میشوند، بهجای دریافت آموزش درست و شروع پیگیری مناسب، گرفتار اطلاعات غلط و نگرانیهای شدید میشوند، درحالیکه بخش بزرگی از تیپهای HPV خوشخیم هستند.مهمترین نگرانی، تیپهای پرخطر HPV است که میتوانند در زنان باعث سرطان دهانه رحم شوند. زگیل های تناسلی معمولا خطر سرطان ندارند و قابل کنترلند اما تیپهای پرخطر نیاز به غربالگری و پیگیری منظم دارند تا قبل از ایجاد سرطان، تغییرات سلولی شناسایی و درمان شوند.
زنان خانواده برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم چه غربالگریهایی باید انجام دهند؟
غربالگری منظم مهمترین ابزار پیشگیری است؛ از ۲۱ تا ۲۵ سالگی انجام تست پاپاسمیر کافی است. از ۲۵ تا ۶۵ سالگی نیز انجام پاپاسمیر و تست HPV بهصورت همزمان توصیه میشود.این دو تست کمک میکنند هرگونه تغییر سلولی ناشی از ویروس خیلی زود تشخیص داده و قبل از ایجاد سرطان درمان شود.
خانوادهها برای پیشگیری از HPV چه اقداماتی باید انجام دهند؟
خودداری از رابطه محافظتنشده، آموزش و آگاهی بخش صحیح درباره راههای انتقال، تزریق واکسن HPV که بهترین روش پیشگیری از تیپهای پرخطر است، خودداری از انجام تتو، پیرسینگ و خدمات آرایشی در مراکز غیرمعتبر و بدون تجهیزات استریل میتواند بسیار مؤثر باشد.
چرا در جامعه ما درباره زگیل تناسلی و انواع (HPV) باورهای اشتباه وجود دارد؟
متأسفانه بیشتر نگرانیهای جامعه مربوط به زگیلهای تناسلی است. خیلیها تصور میکنند زگیل تناسلی درمان قطعی دارد یا تصور میکنند همیشه خطرناک است؛ درحالیکه واقعیت این است که ویروس HPV بهسادگی ریشهکن نمیشود و درمان اختصاصی برای از بین بردن ویروس وجود ندارد. زمانی که زگیل ظاهر میشود، اول از همه باید بدانیم زگیل تناسلی ناشی از تیپهای کمخطر HPV است و هیچوقت تبدیل به سرطان نمیشود. مشکل اصلی زگیل تناسلی بیشتر ظاهر ضایعه، خارش، تحریک یا نگرانیهایی است که فرد از نظر روانی، رابطهای یا اجتماعی پیدا میکند.بسیاری از زگیلها خودبهخود برطرف میشوند اما استرس و اضطراب شدید میتواند باعث افزایش تعداد یا اندازه آنها شود. به همین دلیل معمولا برای آرامش فرد و بهبود ظاهر، ضایعات با یکی از روشهای لیزر، نیتروژن مایع، محلولها یا اسیدهای طبی، کرمهای درمانی یا ترکیبی از روشها برداشته میشود. این درمانها ضایعه را حذف میکند، نه ویروس را. یعنی ممکن است ویروس در سلولها نهفته بماند و بعد از چند ماه تا یکسال دوباره زگیل عود کند.اگرچه راه اصلی انتقال HPV تماس جنسی است اما در مورد زگیل تناسلی همیشه نمیتوان زمان و نحوه دقیق انتقال را مشخص کرد. ویروس میتواند سالها (حتی ۲۰ سال) در بدن نهفته بماند و بعدها بهدلایلی مثل استرس، ضعف سیستم ایمنی یا افزایش سن فعال شود؛ به همین دلیل قضاوت و انگزدن کاملا اشتباه است. ناگفته نماند که فرد مبتلا با تماس مستقیم با ضایعه ممکن است ویروس را به نواحی دیگر بدن خود منتقل کند.
برخی افراد، ابتلا به زگیل تناسلی را از شریک جنسی یا اعضای خانواده پنهان میکنند؛ در اینباره چه توصیهای دارید؟
پنهانکاری توصیه نمیشود اما موضوع HPV شبیه HIV نیست و بیماری خطرناک و مرگباری نیست و در بیشتر افراد خودبهخود کنترل میشودامابرای روابط جنسی،اطلاع وآگاهی طرفین اهمیت داردتا ازمحافظت جنسی استفاده شودو شریک جنسی درصورت لزوم واکسنHPVدریافت کند.درحال حاضر انجام تستHPVدرمردان توصیه نمیشود؛چون نمونهگیری در آقایان دشوار است و نتایج منفی کاذب زیادی دارد و مهمتر اینکه مردان معمولا ویروس را سریعتر و بهتر از بدن خود پاک میکنند. در مقابل، انجام تست برای خانمهاضروریتراست چونHPV پرخطرمیتواند باعث سرطان دهانه رحم شود.
در همین زمینه، گفتوگویی با دکتر آمیتیس رمضانی، استاد بیماریهای عفونی، رئیس انجمن متخصصین عفونی کشور، رئیس شبکه نوپدید بازپدید کشور، نایبرئیس انجمن حمایت از بیماران عفونی کشور و عضو هیأت علمی انستیتوپاستور داشتیم که در ادامه آن را میخوانید.
چه باورهای نادرستی درباره HIV وجود دارد و پیامد آنها چیست؟
اهمیت بیماری ایدز باعث شده برای آن روز جهانی تعیین شود تا به ما یادآوری کند که ویروس HIV هنوز در جامعه وجود دارد و باید بهدنبال شناخت راههای مقابله با آن بود. برآورد میشود تعداد مبتلایان به HIV در کشور حدود ۴۱هزار و ۵۹ نفر باشد. از این تعداد، تقریبا ۲۵هزار و ۸۷۰ نفر بهطور قطعی تشخیص داده شدهاند. بقیه، بر پایه برآوردهاست؛ یعنی احتمال دارد افراد مبتلا در جامعه باشند ولی هنوز تشخیص قطعی نیافتهاند.
در دنیا باورهای نادرست زیادی درباره HIV و راههای انتقال آن وجود دارد؛ باورهایی که نهتنها واقعیت علمی ندارند بلکه باعث تشدید انگ اجتماعی، تبعیض و پنهانکاری میشوند. وقتی فردی آزمایشHIV ندهد، بیماریاش تشخیص داده نشده و درمان آغاز نمیشود. در نتیجه، ویروس بهتدریج پیشرفت میکند و فرد از مرحله «عفونت بدون علامت» به مرحله پیشرفته بیماری، یعنی «ایدز» میرسد؛ مرحلهای که در آن درمانها اثربخشی بسیار کمتری دارند. فردی که از وضعیت HIV خود آگاه نیست، ممکن است ناخواسته همسر، شریک زندگی یا حتی فرزندان خود را نیز آلوده کند.
ویروس HIV پس از ورود به بدن معمولا ابتدا علائمی مشابه آنفلوآنزا یا سرماخوردگی بهوجود میآورد و سپس وارد دوره طولانی چندساله بدون علامت میشود. این دوره ممکن است ۸ تا ۱۰ سال طول بکشد و فرد بدون انجام تست، متوجه بیماری خود نشود. در این مدت ویروس بهتدریج سلولهای ایمنی را از بین میبرد و سیستم دفاعی بدن را تضعیف میکند. زمانیکه میزان این سلولها بیش از حد کاهش پیدا کند، بدن دیگر توان مقابله با عفونتهای ساده را ندارد و عفونتهای فرصتطلبی ایجاد میشود که میتوانند زندگی فرد را تهدید کنند.
بنابراین مهمترین اقدام برای مهار بیماری، تشخیص زودهنگام و شروع سریع درمان است. در گذشته فرد مبتلا مجبور بود روزانه ۶ ــ ۷ قرص مصرف کند، اما اکنون درمانها ترکیبی شده و با یک یا دو قرص در روز قابلکنترل هستند. داروهای جدید میتوانند میزان ویروس را در خون و ترشحات بدن بهحدی پایین بیاورند که بیماری پیشرفت نکند و فرد وارد مرحله ایدز نشود.
راههای واقعی و علمی انتقال HIV کدامند؟
راههای قطعی و شناختهشده انتقال HIV شامل استفاده مشترک از سرنگ میان افراد دارای اعتیاد، رابطه جنسی محافظتنشده، انتقال از مادر مبتلا به فرزند، آسیبهای شغلی در کادر درمان مانند فرورفتن ناگهانی سوزن آلوده و انتقال از طریق خونآلوده میشود. در ایران همانند بسیاری از کشورهای دنیا، بهدلیل انجام تستهای دقیق غربالگری، انتقال HIV از طریق خون تقریبا به صفر رسیده است.
در ایران شایعترین راه انتقال HIV کدام است؟
در گذشته شایعترین راه انتقال استفاده مشترک از سرنگ در میان مصرفکنندگان موادمخدر تزریقی بود. اما با اجرای برنامههای «کاهش آسیب» مثل آموزش، توزیع سرنگ و افزایش آگاهی، این مسیر دیگر راه غالب انتقال نیست. درحالحاضر، رابطه جنسی محافظتنشده شایعترین و اصلیترین راه انتقال HIV در کشور است؛ بهطوریکه بیش از ۶۵درصد موارد جدید ابتلا از این طریق اتفاق میافتد. این موضوع به نبود رابطه جنسی ایمن و استفادهنکردن از لوازم محافظت مناسب برمیگردد.
روند ابتلا به HIV از نظر سن و جنس در خانوادهها چگونه تغییر کرده است؟
اگرچه گروه اصلی سنی مبتلایان بین ۲۰ تا ۴۵سال است اما در سالهای اخیر موارد ابتلا در سنین پایینتر و بالاتر نیز مشاهده شده. مهم این است که موارد ابتلا در نوجوانان و زنان رو به افزایش است. این روند نشان میدهد نیاز به توجه بیشتر، آموزشهای گستردهتر و افزایش آگاهی عمومی درباره HIV ضروری است.
خانوادهها برای افزایش آگاهی و پیشگیری از ابتلای اعضا چه اقداماتی باید انجام دهند؟
اگر فرد HIV مثبت در خانواده وجود دارد، شروع سریع درمان مهمترین قدم است. با مصرف منظم و پایبندی به درمان، سطح ویروس در بدن فرد میتواند به صفر برسد. در این حالت نهتنها فرد زندگی طبیعی خواهد داشت بلکه ویروس را به خانواده یا شریک جنسی منتقل نمیکند. از آنجا که شایعترین راه انتقال در ایران رابطه جنسی است، اولین فردی که ممکن است در معرض خطر قرار گیرد، همسر فرد مبتلاست. بنابراین آگاهی، انجام تست و شروع درمان بسیار اهمیت دارد.
اگر یک زن مبتلا به HIV باشد، در دوران بارداری چه نکاتی را باید رعایت کند؟
اگر خانمی به HIV مبتلا باشد، باید از ابتدای بارداری تحت نظر متخصص عفونی قرار گیرد. درمانهای ضدویروسی در دوران بارداری، داروهایی که هنگام زایمان و بعد از زایمان برای مادر و نوزاد تجویز میشوند، همگی میتوانند احتمال انتقال HIV از مادر به جنین را بهشکل چشمگیری کاهش دهند اما اگر این مراقبتها انجام نشود، احتمال انتقال به نوزاد بسیار بالا خواهد بود.
باورهای غلط و پنهانکاری درباره HIV چه آسیبهایی به خانواده میزند؟
این مشکلات فقط محدود به خانواده نیست. اتفاقا پیامدهای بزرگتر درسطح اجتماع دیده میشود. خانواده معمولا از بیماری مطلع میشود و با کمک مشاورههای تخصصی میتواند از فرد مبتلا و سایر اعضا محافظت کند اماوقتی جامعه، فرد HIV مثبت را طرد میکند و اجازه حضور درفعالیتهای اجتماعی را به او نمیدهد،خطرات جدیدی ایجاد میشود. بهعنوان مثال فرد باید هنگام مراجعه به دندانپزشک یامراکزدرمانی وضعیت خود را اعلام کند تا اقدامات محافظتی متناسب انجام شود. اگر بهدلیل انگ اجتماعی این واقعیت را پنهان کند، ممکن است کادردرمان وسایر بیماران را در معرض خطر قرار دهد.
فعالیتهایی مثل خالکوبی، پیرسینگ و خدمات آرایشی میتوانند باعث انتقال HIV شوند؟
اگر این خدمات باوسایل غیراستریل یابدون سوزن یکبارمصرف انجام شوند،میتوانند باعث انتقالHIVوبرخی بیماریهای عفونی شوند. آموزش و آگاهی در این زمینه مهم است. افراد باید بدانند این امور را در مراکز معتبر و استاندارد انجام دهند تا بهخاطر یک اقدام زیبایی در معرض خطر قرار نگیرند.
HIV درمان قطعی دارد؟
در پزشکی برای برخی بیماریهای عفونی درمان قطعی وجود دارد و ویروس برای همیشه از بدن پاک میشود اما در مورد HIV چنین درمانی وجود ندارد. داروهای ضدویروسی باعث کاهش شدید سطح ویروس میشوند اما نمیتوانند آن را کاملا حذف کنند. اگر داروها قطع شود سطح ویروس دوباره افزایش مییابد و بیماری پیشرفت میکند. با این حال اگر درمان زود شروع شود، میتواند بیماری را کاملا کنترل کند و کیفیت زندگی فرد را طبیعی نگهدارد.
خدمات بهداشتی و درمانی HIV در ایران چگونه ارائه میشود؟
در ایران مراکز مشاوره رفتاری، خدمات تشخیصی، مشاوره و درمان را کاملا رایگان ارائه میدهند. یکی از نگرانیهای بزرگ بیماران مسأله محرمانگی است که در این مراکز بهطور جدی رعایت میشود.افراد میتوانند بدون نگرانی از فاش شدن هویت، برای انجام تستها و دریافت خدمات درمانی مراجعه کنند. اطلاعات محرمانه میماند و هیچکس بدون اجازه بیمار از وضعیت او مطلع نمیشود.
درخصوص HPV نیز توضیح دهید و آنکه این ویروس چه بیماریهایی ایجاد میکند؟
HPVیا پاپیلومای انسانی ویروسی است که بیش از ۴۰تیپ آن در ناحیه تناسلی دیده میشود. بخشی از این تیپها خوشخیم هستند و موجب زگیل تناسلی در زنان و مردان میشوند اما برخی تیپها مانند HPV ۱۶ و HPV ۱۸ تیپهای پرخطر محسوب میشوند و در زنان میتوانند باعث سرطان دهانه رحم شوند. بنابراین HPV از یکسو عامل زگیل تناسلی و از سوی دیگر یکی از مهمترین عوامل سرطان دهانه رحم در خانمهاست.
HPVچگونه منتقل میشود؟
راه اصلی و ثابتشده انتقال HPV رابطه جنسی است؛ در مورد انتقال از طریق سطوح، وسایل مشترک یا محیطهای عمومی مثل سرویس بهداشتی، شواهد قطعی علمی وجود ندارد. برخی موارد در سطح تئوری مطرح شده اما جامعه پزشکی هنوز نتوانسته این راهها را تأیید کند. بههمین دلیل تأکید میکنیم که راه اصلی و مهم انتقال HPV همان رابطه جنسی است و سایر مسیرها اگر هم وجود داشته باشند، اثبات نشدهاند.
چرا درباره HPV اطلاعات غلط بیشتر از اطلاعات درست وجود دارد؟
متأسفانه در جامعه اطلاعات اشتباه درباره HPV بسیار زیاد است؛ گاهی آنقدر که اگر هیچ اطلاعی وجود نداشت، وضعیت بهتر بود. باورهای غلط باعث ترس، اضطراب بیمورد، قضاوت و تصمیمگیریهای اشتباه میشود. بسیاری از افرادی که مبتلا میشوند، بهجای دریافت آموزش درست و شروع پیگیری مناسب، گرفتار اطلاعات غلط و نگرانیهای شدید میشوند، درحالیکه بخش بزرگی از تیپهای HPV خوشخیم هستند.مهمترین نگرانی، تیپهای پرخطر HPV است که میتوانند در زنان باعث سرطان دهانه رحم شوند. زگیل های تناسلی معمولا خطر سرطان ندارند و قابل کنترلند اما تیپهای پرخطر نیاز به غربالگری و پیگیری منظم دارند تا قبل از ایجاد سرطان، تغییرات سلولی شناسایی و درمان شوند.
زنان خانواده برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم چه غربالگریهایی باید انجام دهند؟
غربالگری منظم مهمترین ابزار پیشگیری است؛ از ۲۱ تا ۲۵ سالگی انجام تست پاپاسمیر کافی است. از ۲۵ تا ۶۵ سالگی نیز انجام پاپاسمیر و تست HPV بهصورت همزمان توصیه میشود.این دو تست کمک میکنند هرگونه تغییر سلولی ناشی از ویروس خیلی زود تشخیص داده و قبل از ایجاد سرطان درمان شود.
خانوادهها برای پیشگیری از HPV چه اقداماتی باید انجام دهند؟
خودداری از رابطه محافظتنشده، آموزش و آگاهی بخش صحیح درباره راههای انتقال، تزریق واکسن HPV که بهترین روش پیشگیری از تیپهای پرخطر است، خودداری از انجام تتو، پیرسینگ و خدمات آرایشی در مراکز غیرمعتبر و بدون تجهیزات استریل میتواند بسیار مؤثر باشد.
چرا در جامعه ما درباره زگیل تناسلی و انواع (HPV) باورهای اشتباه وجود دارد؟
متأسفانه بیشتر نگرانیهای جامعه مربوط به زگیلهای تناسلی است. خیلیها تصور میکنند زگیل تناسلی درمان قطعی دارد یا تصور میکنند همیشه خطرناک است؛ درحالیکه واقعیت این است که ویروس HPV بهسادگی ریشهکن نمیشود و درمان اختصاصی برای از بین بردن ویروس وجود ندارد. زمانی که زگیل ظاهر میشود، اول از همه باید بدانیم زگیل تناسلی ناشی از تیپهای کمخطر HPV است و هیچوقت تبدیل به سرطان نمیشود. مشکل اصلی زگیل تناسلی بیشتر ظاهر ضایعه، خارش، تحریک یا نگرانیهایی است که فرد از نظر روانی، رابطهای یا اجتماعی پیدا میکند.بسیاری از زگیلها خودبهخود برطرف میشوند اما استرس و اضطراب شدید میتواند باعث افزایش تعداد یا اندازه آنها شود. به همین دلیل معمولا برای آرامش فرد و بهبود ظاهر، ضایعات با یکی از روشهای لیزر، نیتروژن مایع، محلولها یا اسیدهای طبی، کرمهای درمانی یا ترکیبی از روشها برداشته میشود. این درمانها ضایعه را حذف میکند، نه ویروس را. یعنی ممکن است ویروس در سلولها نهفته بماند و بعد از چند ماه تا یکسال دوباره زگیل عود کند.اگرچه راه اصلی انتقال HPV تماس جنسی است اما در مورد زگیل تناسلی همیشه نمیتوان زمان و نحوه دقیق انتقال را مشخص کرد. ویروس میتواند سالها (حتی ۲۰ سال) در بدن نهفته بماند و بعدها بهدلایلی مثل استرس، ضعف سیستم ایمنی یا افزایش سن فعال شود؛ به همین دلیل قضاوت و انگزدن کاملا اشتباه است. ناگفته نماند که فرد مبتلا با تماس مستقیم با ضایعه ممکن است ویروس را به نواحی دیگر بدن خود منتقل کند.
برخی افراد، ابتلا به زگیل تناسلی را از شریک جنسی یا اعضای خانواده پنهان میکنند؛ در اینباره چه توصیهای دارید؟
پنهانکاری توصیه نمیشود اما موضوع HPV شبیه HIV نیست و بیماری خطرناک و مرگباری نیست و در بیشتر افراد خودبهخود کنترل میشودامابرای روابط جنسی،اطلاع وآگاهی طرفین اهمیت داردتا ازمحافظت جنسی استفاده شودو شریک جنسی درصورت لزوم واکسنHPVدریافت کند.درحال حاضر انجام تستHPVدرمردان توصیه نمیشود؛چون نمونهگیری در آقایان دشوار است و نتایج منفی کاذب زیادی دارد و مهمتر اینکه مردان معمولا ویروس را سریعتر و بهتر از بدن خود پاک میکنند. در مقابل، انجام تست برای خانمهاضروریتراست چونHPV پرخطرمیتواند باعث سرطان دهانه رحم شود.
تازه ها
گوناگون
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
فرمانده رزمایش ضدتروریسم «سهند۲۰۲۵» در گفتگوی اختصاصی با روزنامه «جامجم» مطرح کرد
اعتماد شانگهای به تجربه ایران
در گفتوگوی «جامجم» با خالق اثر «وداع آخر» انجام شد
خوانش هنری یک سوگ تاریخی
سفیر کشورمان در ترکیه در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد