جشن تکلیف سیاسی «رای اولی‌ها» در تلویزیون

کودکانی که در سال‌های آینده به سن رای دادن می‌رسند چیز زیادی از انتخابات نمی‌دانند و همین نکته اهمیت ساخت و تولید برنامه‌های کودکانه با محوریت انتخابات را بیشتر می‌کند. نوجوانان نیز یا رای اولی هستند و می‌خواهند برای اولین بار در پای صندوق‌های رای حاضر شوند یا هنوز به سن قانونی رای دادن نرسیده‌اند. هر یک از این دو گروه به برنامه‌هایی نیاز دارند که در آن اصول مردم‌سالاری و رقابت‌های انتخاباتی با زبانی ساده و جذاب توضیح داده شود.

هم‌اکنون برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی چون سپید پررنگ، فرش سپید، مثبت من، شب بخیر کوچولو و سلام کوچولو ماموریت آشنا ساختن کودکان و نوجوانان با انتخابات را به عهده گرفته‌اند.

عموهای فیتیله‌ای، عمو قناد، قلقلی و عمو مهربون نیز ویژه‌برنامه‌هایی را در روز انتخابات و روزهای قبل از آن تدارک دیده‌اند. برنامه سپید پررنگ در هفته گذشته به شکل غیرمستقیم به موضوع انتخابات پرداخت و در هفته جاری این بحث را پیگیری می‌کند.

این برنامه که از شبکه دو پخش می‌شود، این هفته با موضوع نمایندگی بخش‌هایی را برای بینندگان در نظر گرفته است. در این برنامه نوجوانان با مراحل برگزاری انتخابات، ویژگی نماینده‌ها و وظایف آنها در سطوح مختلف اجتماعی آشنا می‌شوند.در برنامه روز شنبه رئیس صنف کامیون‌داران همراه سه راننده کامیون در استودیوی این برنامه حاضر شد و درباره انتخابات این صنف صحبت کرد. او توضیح داد نماینده صنف کامیون‌داران چه وظایفی دارد و طی چه مراحلی انتخاب می‌شود.

روز گذشته نیز تعدادی از دانش‌آموزان یک مدرسه دخترانه همراه نماینده کلاس خود به استودیوی برنامه آمدند تا درباره انتخاب نماینده با هم‌سن و سال‌های خود صحبت کنند. تعدادی از پسران نماینده مجلس دانش‌آموزی کشور نیز در سپید پررنگ از وظایف نمایندگی‌شان حرف می‌زنند.

اهمیت برد و باخت و نماینده دیگران شدن

الهه بهبودی، تهیه‌کننده سپید پررنگ درباره مباحث هفته گذشته برنامه گفت: موضوع هفته گذشته برنامه این بود که برد و باخت در زندگی‌مان چقدر باید اهمیت داشته باشد. بالاخره در هر مسابقه‌ای یک نفر بازنده می‌شود و طرفداران این گروه باید با این مساله کنار بیایند. ما در این رابطه افشین پیروانی، بازیکن پیشین تیم پرسپولیس را دعوت کردیم و با او درباره برد و باخت تیم‌های فوتبال همصحبت شدیم.

وی ادامه داد: در هفته جاری با زبانی مستقیم‌تر به انتخابات می‌پردازیم و از نوجوانان می‌خواهیم که مطالباتشان را از رئیس‌جمهور بیان کنند. سعی ما این است که درگیری سیاسی ایجاد نکنیم و به همین خاطر اصلا به انتخابات به عنوان یک موضوع سیاسی نگاه نمی‌کنیم. مثلا ما بین دو مجری دختر و پسرمان رقابتی ایجاد کرده‌ایم و از بچه‌ها خواسته‌ایم که بگویند کدامشان بهتر اجرا می‌کنند. اینها هر کدام روش خاص خودشان را در اجرا دارند. در این روند نوجوانان با روند انتخاب کردن و انتخاب شدن آشنا می‌شوند.

بهبودی با تاکید بر این که فقط رای اولی‌ها مخاطب برنامه نیستند، اظهار کرد: مقطع نوجوانی را سن بین 13 تا 18 سال تعریف کرده‌اند. حدود 20 درصد از مخاطبان ما به سن رای دادن رسیده‌اند و ما نباید فقط این قشر را در نظر بگیریم.

نوجوانان در معرض انتخاب‌های فراوان

نوید محمودی، تهیه‌کننده برنامه مثبت من با بیان این که تبلیغ مستقیم انتخابات در نوجوانان تاثیری نمی‌گذارد، گفت: ما در برنامه مثبت من درباره کارها و رفتارهایی حرف می‌زنیم که از انتخاب کردن ناشی می‌شود. مثلا به بچه‌ها می‌گوییم شما می‌توانید شهردار مدرسه‌تان را انتخاب کنید، ولی اگر در این انتخاب نقشی نداشته باشید ممکن است شهردار مورد علاقه‌تان انتخاب نشود.

وی ادامه داد: بحث اصلی برنامه ما این است که نوجوانان در معرض انتخاب‌های زیادی قرار دارند. آنها باید دوستان خودشان را انتخاب کنند، درباره این که چه رایانه‌ای بخرند و چه کتابی بخوانند هم باید دست به انتخاب بزنند.

این تهیه‌کننده درباره بازخوردهای مباحث برنامه توضیح داد: ما باشگاه مخاطبان داریم و اعضای این باشگاه احساسات خودشان را درباره انتخابات بیان می‌کنند. مثلا می‌گویند من رای‌اولی هستم و خوشحالم که می‌توانم رای بدهم.

محبوبه سمیعی ظفرقندی، مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه تهران نیز معتقد است، نوجوانان در سن انتخاب کردن هستند و باید برای آینده خودشان بهترین‌ها را گزینش کنند. در برنامه‌های انتخاباتی نیز باید از همین زاویه با آنها سخن گفت.وی با بیان این که انتخاب فقط محدود به سیاست نمی‌شود، اظهار کرد:‌ نوجوانان پیش از آن‌که رای بدهند درباره چیزهایی مثل نحوه پوشش خود و شغل آینده‌شان دست به انتخاب می‌زنند و در واقع انتخابات ادامه این روند است.

مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه تهران ادامه داد: نمی‌خواهیم برنامه‌های شبکه تهران رنگ و بوی سیاسی بگیرد، بلکه می‌خواهیم به نوجوانان بگوییم انتخاب درست چه تاثیری در سرنوشت آنها خواهد داشت و موقعیت‌شان در آینده تا چه اندازه به تصمیم‌های امروزشان بستگی دارد.

رقابت کارگردان‌های نوجوانان در «فرش سپید»

برنامه «فرش سپید» که از شبکه 2 پخش می‌شود از ابتدای سال جاری شیوه جالبی را برای تبیین جزئیات انتخابات در دستور کار قرار داده است. در این برنامه نوجوانان فیلم‌هایی را ارسال می‌کنند و بینندگان با پیامک به این فیلم‌ها رای می‌دهند.

مسعود ساکت‌اف، تهیه‌کننده برنامه فرش سپید درباره جزئیات این برنامه به جام‌جم گفت:‌ ما از نوجوانان می‌خواهیم درباره موضوعات مختلف فیلم بسازند و برای ما بفرستند. مثلا در هفته کتابخوانی از کتابخانه مدرسه‌شان تصویربرداری کنند.

بینندگان به کیفیت این فیلم‌ها رای می‌دهند و در پایان هر هفته پنج فیلم منتخب پخش می‌شود. در این روند نوجوانان می‌آموزند که رقابت در یک مسابقه به چه صورت اتفاق می‌افتد و رای بینندگان چگونه در سرنوشت این مسابقه تاثیرگذار است.

شخصیت‌های محبوب، مهمان روز انتخابات

دوربین گروه خردسال و کودک شبکه دو روز جمعه بیست و چهارم خرداد با 12 شخصیت محبوب کودکان همچون عموهای فیتیله‌ای، عمو قناد، قلقلی و عمو مهربون همراه می‌شود و بچه‌ها را با روند رای دادن و شرکت در انتخابات آشنا می‌کند.

علی زارعان، مدیر گروه خردسال و کودک شبکه دو درباره ویژه‌برنامه این شبکه برای انتخابات به جام‌جم گفت: گرچه بچه‌ها نمی‌توانند رای بدهند، اما همراه با بزرگ‌ترهایشان پای صندوق‌های رای حاضر می‌شوند و مردم‌سالاری را آموزش می‌بینند تا این‌که روزی آنها هم انتخاب کنند یا انتخاب شوند.

وی ادامه داد: عمو قناد روز پنجشنبه بیست و سوم خرداد برنامه‌ای ویژه خواهد داشت. عموهای فیتیله‌ای (محمد مسلمی، علی فروتن و حمید گلی)، قلقلی (شهرام لاسمی)، عمو قناد (مجید قناد)، خاله سارا (سارا روستاپور)، عمو مهربون و خاله رویا (مجتبی ظریفیان و آزیتا رضایی)، خاله قاصدک (مریم وطن‌پور) و گلی (فاطمه امینی) نیز در روز انتخابات مهمانان شبکه دو خواهند بود.

رادیو، کودکان را با انتخابات آشنا می‌کند

رادیو ایران در برنامه‌های سلام کوچولو، شب بخیر کوچولو و خانه و خانواده با کودکان و نوجوانان درباره انتخابات صحبت می‌کند، در «سلام کوچولو» مجری برنامه از بچه‌ها می‌پرسد چه کسی برای شما خوراکی‌هایتان را انتخاب می‌کند.

یا این که در خانه شما چه کسی تعیین می‌کند کدام شبکه تلویزیون دیده بشود. بچه‌ها در پاسخ به این پرسش می‌گویند که ما دوست داریم شبکه پویا را ببینیم ولی پدرمان اخبار تلویزیون را دوست دارد.

همچنین بچه‌ها توضیح می‌دهند که دوست دارند رای پدر و مادرشان را داخل صندوق بیندازند یا این که نوک انگشتشان جوهری شود. برنامه خانه و خانواده نیز از فرزندان نوجوان نامزدها دعوت می‌کند تا از ویژگی‌های اخلاقی پدرشان بگویند.

در این برنامه فرزندان نامزدهای ریاست‌جمهوری درباره این‌که پدر چقدر برای خانواده وقت می‌گذارد، صحبت می‌کنند. همچنین پرسیده می‌شود آخرین عکس خانوادگی که همه اعضای خانواده با هم گرفتند چه زمانی بود و اوقات فراغت شما چطور پر می‌شود.

 بیش از یک میلیون رای اولی

«رای اولی»‌ها نوجوانانی هستند که برای اولین‌بار طعم مشارکت در سرنوشت کشور را تجربه می‌کنند. با توجه به قانون انتخابات جمهوری اسلامی که سن رای دادن را 18 سال تعیین کرده است، دانش‌آموزان سال آخر مقطع دبیرستان می‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند.

این دانش‌آموزان که این روزها با امتحانات دست و پنجه نرم می‌کنند، هیجان زیادی برای حضور در پای صندوق‌های رای دارند؛ البته تب و تاب امتحانات و نمره و کارنامه و مدرسه موجب نشده که از اهمیت انتخابات و رای‌گیری کاسته شود؛ چون رای اولی‌ها با شور و شوق در بحث‌های سیاسی شرکت می‌کنند و هر روز به استقبال برنامه‌های تبلیغاتی نامزدهای مورد علاقه‌شان در تلویزیون می‌روند.براساس آماری که از طرف مصطفی محمد نجار،‌ وزیر کشور اعلام شده از میان 50 میلیون و 483 هزار و 192 نفری که در کشور واجد شرایط شرکت در انتخابات 24 خرداد محسوب می شوند، یک میلیون و 631 هزار و 206 نفر رای اولی محسوب می شوند که 799 هزار نفرشان دختر و بقیه پسر هستند.