بر اساس آخرین آمارها تصور بر آن بود که تا سال 2025 تعداد مبتلایان به دیابت در دنیا به 380 میلیون نفر برسد ولی در آخرین آمارها نشان داده شد که در سال 2013 یعنی 12 سال زودتر از سال 2025 رقم مبتلایان به دیابت در دنیا به 382 میلیون نفر رسیده است و تا سال 2050 این آمار به 600 تا 700 میلیون نفر میرسد که بیشتر نیز جوانان را درگیر خواهد کرد.
علیرضا استقامتی عضو کمیته کشوری دیابت اظهار داشت:در حال حاضر حداقل حدود 20 میلیون ایرانی یا به دیابت مبتلا هستند یا پیشدیابت دارند. بر این اساس در سالهای گذشته که برای نخستین بار غربالگری دیابت را شروع کردیم در دور نخست 7.8 درصد در دور دوم 9.7 درصد و در حال حاضر 11.36 درصد افراد بالغ بالای 20 سال ایران مبتلا به دیابت یا پیشدیابت هستند و شیوع آن در خانمها بیشتر است.
استقامتی با اشاره به اینکه شیوع بیماری دیابت شهرنشینان بیشتر از افراد ساکن در روستاها است گفت: آمار دیابت ایران نسبت به کشورهای عربی منطقه وضعیت مناسبی دارد ولی نسبت به آمارهای آمریکا و اروپا وضعیت خوبی نداریم. کنترل دیابت مانند سرماخوردگی نیست بلکه دیابت یک بیماری مزمن به حساب میآید که نقش سیاستگذاری، پیشگیری و غربالگری بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه داد: نیمی از بیماران دیابتی از بیماری خود اطلاع ندارند چون دیابت علامت ندارد بر این اساس افراد بالای 45 سال، افراد چاق و خانمهایی که نوزادان درشت اندارم به دنیا میآورند حتما تست قند خون انجام دهند.
استقامتی تصریح کرد: چاقی و بیحرکتی باعث افزایش چربی خون بالا میشود و 95 درصد هزینههای دیابت نیز مربوط به هزینههای عوارض آن است که میتواند منتهی به مشکلات نابینایی و نارسایی کلیه شود.
* دیابت یک بیماری پیچیده
دکتر جعفری، متخصص بیماریهای داخلی درباره این بیماری می گوید: دیابت یا بیماری قند هنگامی به وجود می آید که هورمون انسولین، عامل تنظیم کننده قند خون یا به اندازه کافی در بدن تولید نمی شود یا بافتهای بدن به آن به درستی پاسخ نمی دهند. در نتیجه سوخت وساز قند در بدن مختل می شود و قند خون از حد طبیعی خود بالاتر می رود و در نهایت علایم شاخص دیابت به صورت پرخوری، پرنوشی و پرادراری ظاهر می شود.وی افزود: هورمون انسولین که از سلولهای جزایر لانگرهانس در غده لوزالمعده به درون خون ترشح می شود، کارکردهای مختلفی در بدن دارد، و از جمله ورود قند را از خون به درون سلولها تسهیل می کند تا سلولها بتوانند برای تأمین انرژی خود از آن استفاده کنند.
دکتر جعفری افزود: دیابت یک بیماری پیچیده، پیش رونده و بسیار وابسته به فرد می باشد و کنترل آن با چالشهای زیادی همراه است.برای پیشگیری از عوارض، به تلاش یک تیم درمانی جامع نیاز دارد. امروزه ثابت شده کنترل دیابت از بسیاری عوارض پیشگیری می کند ولی متأسفانه بسیاری از بیماران دیابتی نتوانسته اند معیارهای کنترل دیابت را کسب کنند.
وی تصریح کرد: زمانی بیمار می تواند دیابت خود را کنترل کند که تیم مراقبان دیابت توصیه های جدی مناسب را ارائه کنند و به بیمار آموزش خود پایشی دیابت داده باشند و فرد دیابتی مسؤولیت درمان خود را به عهده داشته باشد. موقعیت خود را درک کند و شانس خود را در کنترل مطلوب تر دیابت ارتقا داده خطر عوارض دیابت را کاهش دهد. آموزش بیمار دیابتی، خانواده، همسر و پرستاران او از قسمتهای اصلی درمان دیابت می باشند.جعفری در ادامه تصریح کرد: یکی از درمانهای اصلی و مؤثر در کنترل دیابت انسولین می باشد. تأثیر استفاده از انسولین در دیابت تیپ یک بر همگان مشخص است ولی استفاده از آن در دیابت تیپ دو هنوز با تردید و شک همراه است و بیماران و حتی پزشکان مقاومت بسیاری در برابر استفاده به موقع از این دارو دارند و بنابراین نه در زمان مناسب، نه در مقدار مناسب و نه در شدت مناسب تجویز می گردد. انسولین از داروهای قوی، مؤثر و بی ضرری است که به علت باورهای غلط بیمار و حتی پزشکان، موانع بسیاری در زمینه استفاده صحیح از آن وجود دارد.
عوارض دیابت در هر 10 ثانیه دو قربانی می گیرد
به هر حال دیابت شایعترین بیماری غیرواگیر کشور است که در حال حاضر 3 تا 5 درصد یعنی معادل 2 تا سه و نیم میلیون نفر از جمعیت کل کشور را مبتلا کرده و طبق اعلام جهانی در هر 10 ثانیه دو نفر به دیابت مبتلا می شوند و یک نفر نیز از این بیماری فوت می کند.بنا بر اعلام انجمن دیابت ایران، سالانه 3/8 میلیون نفر در دنیا به دلیل بیماریهای مربوط به دیابت جان خود را از دست می دهند و از هر پنج ایرانی، یک نفر یا به دیابت مبتلاست و یا در معرض ابتلا به آن قرار دارد.سالانه 7 میلیون نفر به شمار دیابتی های جهان افزوده می شود و سالانه بیش از 100 میلیارد دلار نیز صرف کنترل دیابت می شود.نتایج تحقیقات نشان می دهد که هزینه درمان دیابت نوع یک همراه با عوارض، 12 برابر و هزینه درمان دیابت نوع 2 با عوارض 24 برابر هزینه درمان دیابت بدون عوارض است. این در حالی است که 90 درصد جمعیت دیابتی ها را افراد دیابتی نوع 2 تشکیل می دهند.
علی اکبر سیاری معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه 60 درصد علت مرگها به دلیل سرطان، دیابت و سکتههای مغزی و قلبی است افزود: رسانهها در اطلاعرسانی به مردم در زمینه بیماری دیابت میتوانند نقش بسزایی ایفا کنند به هر حال بدترین حادثه برای هر خانوادهای مرگ است در حالیکه به راحتی میتوان از عوامل مرگ از جمله سرطان، دیابت و سکتههای قلبی و مغزی پیشگیری کرد.
وی بیان داشت: یکی از عوامل ابتلا به دیابت موارد ژنتیکی است که بر این اساس باید افراد از والدین و افراد درجه یک خانواده تستهای قند خون را انجام دهند.
سیاری با تشریح چگونگی اطلاع یافتن به چاقی خود گفت: 25 میلیون ایرانی در حال حاضر دچار اضافه وزن و چاقی هستند و با توجه به اینکه 400 هزار مرگ در سال در کشور ثبت میشود بر این اساس 31 هزار مرگ مرتبط با چاقی و اضافه وزن است و 81 هزار مرگ نیز مرتبط با فشار خون میباشد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: خانمهای باردار که دچار 2 بار سقط میشوند و همچنین خانمهای بارداری که فرزندشان را به دنیا میآورند باید بیماری دیابت در آنان مورد بررسی قرار گیرد، دیابت باعث افزایش چربی خون میشود بر این اساس 15 میلیون نفر در کشور نیز دچار چربی بالا هستند و 31 هزار مرگ در سال نیز مرتبط با چربی بالا ثبت شده است.
وی خاطر نشان کرد: برای بیماری دیابت بهترین راهحل پیشگیری است. در حالیکه ابتلا به بیماری دیابت میتواند عوارض جبرانناپذیری مانند سکتههای قلبی و مغزی و همچنین نابینایی و نارسایی کلیه را در بر داشته باشد که افراد باید با تحرک بدنی از جمله ورزش کردن، اصلاح عادت غذایی بتوانند از ابتلا به بیماری دیابت جلوگیری کنند.
*شاید شما هم در معرض خطر باشید
در آمریکا به تنهایی بیش از 74 میلیون نفر بدون اینکه اطلاعی داشته باشند مبتلا به دیابت بوده و یا در شرف ابتلا به آن هستند که این مسئله آنها را در معرض بیماریهای خطرناکی نظیر حمله قلبی، سکته، آلزایمر و حتی سرطان لوزالمعده قرار میدهد.
در حقیقت وقتی افراد دچار حملات قلبی یا سکته میشوند، مشاهده قند خون بالا در آنها امری طبیعی است. درواقع بیش از 70 درصد از حملات قلبی ناشی از دیابت نوع 2 هستند.
اما خبر خوب این است که در صورت شناسایی و آغاز درمان دیابت در مراحل ابتدایی نه تنها میتوانید از بروز برخی مشکلات جدی نظیر حملات قلبی و سکته جلوگیری کنید، بلکه در برخی مواقع نیز منجر به درمان قطعی دیابت نیز بشود.
به گزارش پایگاه اینترنتی «هلث لاین»، برخی از علائم اولیه بیماری دیابت که میتواند نسبت به تشخیص به موقع و درمان آن موثر باشد، شامل موارد ذیل هستند.
- فشار خون بالا: «مقاومت به انسولین» نخستین عامل بالا رفتن فشار خون است. این مشکل به تنهایی در آمریکا 67 میلیون نفر را درگیر خود کرده است.
- افزایش سایز دور کمر: افزایش سایز دور کمر حتی با وجود داشتن وزن متناسب یکی از عوامل ابتلا به انسولین است. داشتن شکم بزرگ و اندام «سیبی شکل» باعث ابتلا به «مقاومت به انسولین» میشود. در مردان منطقه خطر داشتن دور کمر بیش از 101 سانتیمتر و در زنان بیش از 89 سانتیمتر است. محققان بهترین راه مقابله با چربی اطراف شکم را انجام تمرینات ورزشی منظم در طول هفته میدانند.
- بیماری التهاب لثه: افراد مبتلا به بیماریهای دهان و دندان نظیر التهاب لثه، بسیار بیشتر از افرادی که به این بیماریها مبتلا نیستند در آزمایشات سنجش قند خون نتایج غیرعادیتری را بروز میدهند و درصد بالایی از آنها به دیابت مبتلا هستند.
- اختلالات شنوایی: مطالعات اخیر نشان میدهد اختلال شنوایی در افراد مبتلا به دیابت 2.6 برابر متداولتر از سایرین است. محققان براین باورند میزان بالای قند خون سبب آسیب رساندن به اعصاب و رگهای خونی بدن میشود.
- زرد شدن ناخنها: بیش از 50 درصد از مبتلایان به دیابت، ناخنهای زرد رنگ دارند که این تغییر رنگ بیشتر در انگشت شست پا مشاهده میشود.
- کاندیدیاز (برفک): «کاندیدیاز» یا برفک یک بیماری قارچی است که در دهان و واژن رخ میدهد. عامل این بیماری یک قارچ مخمر به نام «کاندیدا آلبیکانس» است.
زنان مبتلا به دیابت بیش از سایرین به این عفونت قارچی مبتلا میشوند. ضمن اینکه زخم و کبودیهایی که دیر التیام مییابند از دیگر علایم متداول در ابتلا به دیابت هستند.
- تریگلیسیرید بالا: این چربی غیرطبیعی اغلب مرتبط با مقاومت انسولین و دیابت است. پایین بودن کلسترول خوب (HDL) نیز از عوامل موثر در ابتلا به دیابت به شمار میرود.
- تشنگی و گرسنگی شدید: هر دو عامل اشاره شده همراه با افزایش حجم ادرار از علائم برجسته و قدیمی ابتلا به دیابت هستند. با این حال این علائم ممکن است در مراحل اولیه ابتلا به دیابت رخ ندهند. پس باید بسیار مراقب بروز این علائم بود.
- احساس سلامتی: بیماری دیابت یک بیماری پنهان است و علائم آن ممکن است تا آخرین لحظات بروز نکنند چرا که این بیماری یک بیماری خاموش است. پس بهترین راه برای تشخیص آن آزمایش دو ساعته قند خون بعد از غذا است. این آزمایش بهترین شیوه برای تشخیص بالا بودن میزان قند خون است. در صورتی که فکر میکنید دو ساعت برای انجام این آزمایش فرصت ندارید به این فکر کنید که چطور وقت دارید 24 ساعت شبانهروز برای ابتلا به دیابت و دست و پنجه نرم کردن با این بیماری مهلک وقت داشته باشید؟
>> دامپزشکی ایران
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد