والیبال ایران گرچه بسیاری از مربیان خارجی را به خود دیده، اما نباید فراموش کرد مربیان ایرانی که به خارج رفته و در کشورهای دیگر مربیگری کردهاند، کم نبودهاند. چهبسا بیشتر آنها با ورود به کلاسهای اروپا، دانش و تجربیات روز را با خود به ایران آوردند.
زمانی که مرحوم حسین جبارزادگان از اولین مربیان ایران، دبیر فدراسیون والیبال بود، در سفر به رومانی آموختههای روز والیبال اروپا را به ایران آورد. در آن زمان والیبال بین کشورهای بلوک شرق مانند رومانی، شوروی و آلمان شرقی رایج بود و هرکدام از این تیمها در قهرمانیهای جهان میدرخشیدند. بنابراین نگاه والیبال ایران برای برقراری ارتباط با کشورهای صاحب والیبال و اینکه بتواند علم مربیان را از آنچه هست بیشتر کند، برای بسیاری از اهل فن این دورهها قابل توجه است. مرحوم جبارزادگان در همان سالها دانش روز والیبال را در زمینههای آموزشی پنجه زدن، ساعد و دفاعهای متحرک با خود به ایران آورد. در دهههای اخیر نیز علاوه بر بازیکنان، مربیان شاخص ایرانی در لیگهای معتبر کشورهای اروپایی روی نیمکت نشستند، مانند پرویز کاظمی در آلمان و حمید موحدی در دانمارک. محمد حیدرخان، اما کمی زودتر از این افراد در سوئد مربیگری کرد.
یکی دیگر از این مربیان علیرضا معمری بود. او سرمربی تیم ملی پاکستان شد و حتی با این تیم رودرروی تیم ملی ایران قرار گرفت.
در ورزشهای رزمی قهرمانان زیادی داریم که در کشورهای خارجی مشغول کار هستند و هر دوره از قهرمانانی مانند جاسم ویشگاهی دعوت میشود تا در کلاسهای معتبر کاراته در اروپا تدریس کند یا مشاوره بدهد. در تکواندو رضامهماندوست سرمربی سابق تیم ملی، هماکنون سرمربی تیم ملی چینتایپه است.
در فوتبال نیز در گذشته نمونههایی داشتیم مانند مرحوم ناصر حجازی در محمدان بنگلادش یا جلال طالبی در سنگاپور و لبنان. ابراهیم قاسمپور از مربیان جنوبی ایران نیز سالها در لیگ امارات مربیگری کرد. بنابراین میتوان گفت ورزش ایران فقط واردکننده مربی خارجی نیست و چنانچه سرمایهگذاری در این بخش انجام شود، در برخی ورزشها، علاوه بر خودکفایی در استفاده از دانش روز مربیان میتوانیم صادرکننده مربی به کشورهای دیگر دنیا باشیم.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد